Η αντικοινοβουλευτική συνωμοσία του Σεπτεμβρίου (5/9/2009)

Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση. Το πιο πιθανό είναι πως ο Καραμανλής δεν προέβη σε απονενοημένο πολιτικό διάβημα την Τετάρτη προκηρύσσοντας τις εκλογές που αντ’ αυτού και προ αυτού είχαν προκηρύξει ο κ. Σουφλιάς και το μισό Υπουργικό Συμβούλιο, οι εργολάβοι και προμηθευτές που ετοιμάζονται να θάψουν κάτω από άσφαλτο όσα στρέμματα Αττικής έμειναν άκαυστα, καναλάρχες και εκδότες που όρισαν επιτακτικά ακόμη και την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, εκπρόσωποι της επιχειρηματικότητας που περιγράφουν την γαλαζοπράσινη συγκυβέρνηση ως την πλέον ενδεδειγμένη λύση και αρκετοί συνάδελφοι δημοσιογράφοι που ανάλωσαν ακόμη και τις ισχνές θερινές διακοπές τους στην εκπόνηση εκλογικών σεναρίων και στην αναπαραγωγή «απόρρητων» εισηγήσεων υπουργών και στενών συνεργατών του πρωθυπουργού. Το πιο πιθανό είναι πως όλοι αυτοί είναι συμμέτοχοι μιας σατανικής συνωμοσίας που στόχο έχει τον πλήρη εξευτελισμό της αντιπροσωπευτικής, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην κοινή γνώμη. Διότι δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι η κυρίαρχη αντίδραση της κοινής γνώμης στην εξαγγελία των εκλογών ήταν ένα πελώριο, βαριεστημένο χασμουρητό.

Ενδεχομένως ο Καραμανλής να υπέθεσε ότι, επειδή του «έκατσε» η ζαριά του 2007, όταν με 80 νεκρούς και διακόσιες χιλιάδες στρέμματα αποκαΐδια κέρδισε τις εκλογές, δημιούργησε μια νέα
ρουτίνα στον πολιτικό κύκλο, με την οποία αργά ή γρήγορα θα εξοικειωθούν οι ψηφοφόροι. Η οποία ρουτίνα συνίσταται στο να πιάνεις τους ψηφοφόρους σε μια κατάσταση μεταξύ θερινού λήθαργου και φθινοπωρινής ανασύνταξης, όταν η βασική έγνοια του μέσου νοικοκύρη είναι να ψωνίσει τα σχολικά για τους νεοσσούς της οικογένειας, να βρει σπίτι για το παιδί που σπουδάζει μακριά από την οικογενειακή εστία, να πληρώσει τους συσσωρευμένους λογαριασμούς, να προγραμματίσει ή να αναβάλει αγορές και μακροπρόθεσμους στόχους με βάση την εισοδηματική του κατάσταση, για τη βελτίωση της οποίας δεν έχει πλέον καμιά προσδοκία από την πολιτική διαδικασία. Διότι αυτό είναι το αποτέλεσμα αυτού που αποκαλείται (μετριοπαθώς) κρίση του πολιτικού συστήματος. Η βαθμιαία εξαφάνιση κάθε προσδοκίας από την πολιτική διαδικασία που συρρικνώνεται δραματικά σ’ έναν βαρετό κι ατελέσφορο εκλογικό κύκλο.

Οφείλουμε, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε στον Κ. Καραμανλή ότι προκηρύσσοντας εκλογές, έστω και σε τόσο κακά σκηνοθετημένο και ακαλαίσθητο σκηνικό, έκανε αυτό που όφειλε να έχει κάνει προ πολλού. Η βασική αναπηρία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είναι το γεγονός ότι η λεγόμενη αρχή της δεδηλωμένης στη Βουλή πλειοψηφίας, διάρκειας τεσσάρων ετών συνήθως, δεν συνάδει με την αδήλωτη λαϊκή πλειοψηφία, η οποία τυπικά στερείται δικαιώματος ενδιάμεσης έκφρασης. Η λαϊκή πλειοψηφία μεταβάλλεται ανά πάσα στιγμή. Ακόμη και την επαύριο των εκλογών, ένα αντιδημοφιλές μέτρο της κυβέρνησης με τη νωπή εντολή μπορεί να την καταστήσει αποδιοπομπαίο τράγο. Πλην, όμως, η λαϊκή βούληση υποχρεούται να σιγεί και να ανέχεται αδιαμαρτύρητα ακόμη και την πιο ανίκανη και επικίνδυνη διαχειριστικά κυβέρνηση. Άδικο. Ελλείψει, λοιπόν, ρωμαλέων και μαχητικών κινημάτων που θα καθιστούν σαφές σε κάθε κυβέρνηση πότε και πόσο ανεπιθύμητη είναι, ελλείψει θεσμών ενδιάμεσης έκφρασης της κοινής γνώμης, απομένουν οι σχετικής αξιοπιστίας δημοσκοπήσεις να καταγράφουν τις λεπτές ή ζωηρές αποχρώσεις ανοχής, δυσφορίας ή οργής του εκλογικού σώματος.

Συμπληρώνεται ένας ακριβώς χρόνος καταγραφής μιας διαρκώς διευρυνόμενης απόρριψης της κυβέρνησης από την κοινή γνώμη-συν την ηχηρή εκλογική ήττα του Ιουνίου στις ευρωεκλογές. Χρειαζόταν περίσσευμα χοντροπετσιάς για να μας κατσικωθεί η κυβέρνηση μέχρι τον Μάρτιο, πολύ περισσότερο μέχρι το 2011, όπως εισηγούνταν πολλοί θεσμολάγνοι ή εκπρόσωποι των (αντι)παραγωγικών τάξεων που αντιμετωπίζουν τις εκλογές ως μια περιττή και επιβαρυντική για την αγορά διαδικασία. Αλλά τέσσερα χρόνια είναι πολλά για να τα θυσιάζει κανείς στον βωμό της θεσμικής σταθερότητας και της αγοράς. Πάλι καλά που ο Κ. Καραμανλής, έστω και με ιδιοτελείς στόχους, δίνει ευκαιρία έκφρασης στη σιωπηρά πλειοψηφία. Όμως, το κάνει εκ του ασφαλούς. Με την ασφάλεια που του προσφέρει η εκτίμηση πως η σιωπή της σιωπηράς πλειοψηφίας τείνει να εξελιχθεί σε πλήρη αφωνία.

Παρ’ ότι η 4η Οκτωβρίου δεν έχει τίποτε ιδιαίτερο ως Κυριακή, δεν «γεφυρώνει» με καμιά αργία, ενώ είναι άγνωστο -και μάλλον απίθανο- αν θα είναι μια ζεστή, σχεδόν καλοκαιριάτικη μέρα ώστε να διώξει τον κόσμο στις παραλίες, η πρόβλεψη που διακινδυνεύω είναι πως το φαινόμενο της μαζικής αποχής των ευρωεκλογών σε έναν βαθμό θα επαναληφθεί. Και, προϊόντος του χρόνου, μάλλον θα εδραιώνεται στις επόμενες καμπές του πολιτικού κύκλου. Το εγχώριο πολιτικό σύστημα εμφανίζει μια τρομακτική, ιστορική στασιμότητα σε πολιτικές, πρόσωπα και κομματικές οντότητες. Από ένα σημείο και μετά κανιβαλίζει, τρέφεται από τις σάρκες του, με τα κόμματα εξουσίας να συναγωνίζονται σε διαχειριστική αδυναμία και τα κόμματα της μικρής αντιπολίτευσης να αδυνατούν να αποτελέσουν ελκυστικούς, εναλλακτικούς πόλους του πολιτικού μας σύμπαντος. Διανύουμε μια περίοδο μετάλλαξης του δικομματισμού σ’ ένα ακόμη πιο θλιβερό κακέκτυπο του εαυτού του, πλήρως αποκομμένο από τις κοινωνικές συμμαχίες που κάποτε διαμόρφωνε και ντοπάριζε με προσδοκίες επιδρομής στον κοινωνικό πλούτο. Ακόμη και οι παραδοσιακές πελατειακές σχέσεις των κομμάτων εξουσίας προσέδιδαν μεγαλύτερη κοινωνικότητα στο πολιτικό τους προσωπικό, αποτελούσαν έναν ελάχιστο δεσμό με τις τάξεις και τα στρώματα του ιδιόμορφου ελληνικού κοινωνικού σύμπαντος. Τώρα, η πολιτική μοιάζει να περιορίζεται αποκλειστικά σε σχέσεις ανταγωνισμού ή λυκοφιλίας μεταξύ των πολιτικών. Αφορά μια ομάδα επαγγελματιών σε κατάσταση αυτισμού, ένα σπορ για την ιδιότυπη ελίτ που περιλαμβάνει λίγες πολιτικές οικογένειες, μερικούς τεχνοκράτες καριέρας, ένα εκδοτικό λόμπι που βουλιάζει στα χρέη, επικοινωνιολόγους που επικοινωνούν το πολιτικό τίποτα, μερικές δεκάδες δημοσιογράφους που φαντασιώνονται ότι συνδιαχειρίζονται την εξουσία και μια διαρκώς ανανεούμενη επιχειρηματική ελίτ που τη συνδιαχειρίζεται πραγματικά. Αυτοί τα λένε, αυτοί τ’ ακούνε. Η κοινωνία παρακολουθεί απαθής ή για λόγους ψυχαγωγίας, όπως θα παρακολουθούσε οποιοδήποτε άλλο θέαμα ή ριάλιτι σόου. Στο μεταξύ ο κόσμος καίγεται, εκμαυλίζεται, βυθίζεται σε οικονομικά αδιέξοδα, χάνει και τα τελευταία ίχνη πίστης στη συλλογικότητα, καταστρώνει σχέδια ατομικής επιβίωσης.

Κι όμως, η οικονομική κρίση ήταν η μεγάλη ευκαιρία. Η ευκαιρία ν’ ανακτήσει η πολιτική ένα μεγάλο μέρος της χαμένης ουσίας της, ως υπόθεση μαζών και όχι επαγγελματιών. Η αποκάλυψη του μηχανισμού καταλήστευσης του κοινωνικού πλούτου, η ιδεολογική χρεοκοπία του νεοφιλελευθερισμού, η πολιτική αμηχανία της σοσιαλδημοκρατίας, η διαχειριστική ανικανότητα της κρατικής και ευρω-κρατικής γραφειοκρατίας, ο κυνισμός της οικονομικής ελίτ, ο παρασιτισμός του τραπεζικού συστήματος και η καταστροφική επίδραση του μηχανισμού της απληστίας αποτελούσαν τη χρυσή ευκαιρία να αναδειχθούν νέοι, εναλλακτικοί πόλοι στο πολιτικό στερέωμα. Οι ενδιαφερόμενοι ήταν εκεί, αλλά είπαν «ευχαριστώ, δεν θα πάρω». Έμειναν παρατηρητές της μικρής κοσμογονίας που σήμερα δίνει τη θέση της στην καταθλιπτική ομαλότητα η οποία δεν επιφυλάσσει τίποτα ομαλό: του χρόνου θα καεί και η υπόλοιπη Αττική, εν τω μεταξύ η χώρα μπορεί να έχει πτωχεύσει, τα παιδιά μας θα ξεκινούν έναν εργασιακό βίο με αρχή αλλά χωρίς τέλος, τα αρπακτικά θα το ρίξουν στις πράσινες μπίζνες υποδυόμενοι τους χαρούμενους οικολόγους, τα κόμματα θα καταστρώνουν ακόμη τα εκκρεμή από εποχής Τρικούπη σχέδια εκμοντερνισμού της χώρας -και θα αποτυγχάνουν και σ’ αυτά-, οι εισαγόμενοι τεχνοκράτες (των Βρυξελλών ή του ΔΝΤ) θα υποκαθιστούν πλήρως τους υπουργούς στη διαχείριση του κράτους και η επόμενη κυβέρνηση θα αναζητά προσχήματα για να καλύψει τη διαχειριστική της αδυναμία σε μια ακόμη πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Το εκλογικό ακροατήριο, όλο και πιο απρόθυμο, θα κάνει ζάπινγκ και θα αντιμετωπίζει κάθε εκλογική Κυριακή το βασανιστικό δίλημμα: Να πάω να ψηφίσω, ή να βγω για καφέ με τη γκόμενα;

Τι απίστευτο επίτευγμα! Οι πρωταγωνιστές του πολιτικού βίου κατάφεραν να απαξιώσουν την αστική δημοκρατία που με τόσο πάθος νομίζουν πως υπερασπίζονται. Να ελπίζουμε ότι θα σώσουν την τιμή της οι κατά συνθήκην εχθροί της;