SASE (Sahara Stock Exchange)

ΕφΣυν, 12-13/12/2020

 
…Ισχυρή άνοδο κατέγραψε χθες ο βασικός δείκτης του Χρηματιστηρίου της Σαχάρας μετά τη δημοσιοποίηση στοιχείων για τη θεαματική αύξηση των αμμοληψιών από την έρημο, καθώς συνεχίζεται η φρενίτιδα στο νέο τρεντ του ρίαλ εστέιτ, στην κατασκευή παλατιών στην άμμο. Το άλμα στις μετοχές του SASE ενίσχυσαν επίσης η συμφωνία συγχώνευσης όλων των οάσεων της ερήμου σε ενιαίο δίκτυο ριζόρτ υπό τη διαχείριση της TUI, η ανακοίνωση του Ελον Μασκ για την κατασκευή μονάδας προσομοίωσης του Αρη στη Δυτική Σαχάρα και η αύξηση των τιμών Νερού Σαχάρας στα συμβόλαια παράδοσης Σεπτεμβρίου. Στην αγορά εμπορευμάτων του SASE πτώση καταγράφεται στις τιμές των παραγώγων εθελοδουλείας, καθώς οι ροές προσφύγων από την Αραβική Χερσόνησο και την Υποσαχάρια Αφρική παραμένουν φθίνουσες.

Εντάξει, παραείναι προφανής, έως και παιδική, η εισαγωγική επινόηση, αλλά αναρωτιέμαι αν πράγματι ακόμη και η πιο νοσηρή φαντασία μπορεί να συναγωνιστεί τη σκοτεινή χειροπιαστή μας πραγματικότητα. Αλήθεια, υπάρχει πια κάτι που οι υποκινητές του αόρατου χεριού της αγοράς δεν θα μπορούσαν να μετατρέψουν σε εμπόρευμα; Υπάρχει κάτι υπαρκτό ή και ανύπαρκτο (αλλά πώς θα μπορούσε να «υπάρχει» το «ανύπαρκτο»;) που δεν θα μετατραπεί ποτέ σε χρηματιστηριακό προϊόν; Η ορθολογική απάντηση είναι «όχι», δεν υπάρχει κανένα όριο στην εμπορευματοποίηση του παντός. Εφόσον υπάρχει έστω κι ένας παλαβός που προτίθεται να δώσει χρήματα για να αγοράσει οικόπεδο στον Αρη, είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί ένα λαμόγιο να του το πουλήσει, βάσει του αξιώματος πως ό,τι δεν απαγορεύεται απλώς επιτρέπεται. Αλλά, εδώ δεν μιλάμε για παλαβούς και λαμόγια που δρουν στο περιθώριο μιας παραοικονομίας, μιλάμε για το Χρηματιστήριο του Σικάγου, την μεγαλύτερη αγορά εμπορευμάτων του κόσμου όπου καθημερινά ρυθμίζεται το πόσο θα μας κοστίζει το κρέας, το γάλο, το ρύζι, ο καφές, το πετρέλαιο, ο χρυσός, το αν θα πεινάσει ο μισός πληθυσμός της Ασίας, αν θα ξεσπάσει εμφύλιος τροφής στην Αφρική. Εν ολίγοις, το Σικάγο και μερικά ακόμη χρηματιστήρια εμπορευμάτων, «έχουν τον έλεγχο τω πιο κρυφών κυττάρων μας, του οργασμού, της πείνας μας, της μάρκας των τσιγάρων μας» ‒ κι ας το ’χουμε κόψει.

Στο Χρηματιστήριο του Σικάγου εδώ και λίγες μέρες εισήχθη προς διαπραγμάτευση το νερό της Καλιφόρνιας με τη μορφή των προθεσμιακών συμβολαίων, και οφείλω στον Ηλία Καραβόλια το «τσίγκλισμα», καθώς σε ένα θαυμάσιο κείμενό του («Ακόμα και τη βροχή»- Μετά το νερό τι;, διαθέσιμο στο https://iporta.gr) τα λέει όλα, ξεκινώντας από την αποικιοκρατία και φτάνοντας στη νεοφιλελεύθερη θεωρητική φενάκη των αποτελεσματικών αγορών. Διαβάστε το, δεν έχω να προσθέσω ή να είπω τι.

Παρότι τίποτα δεν μας σοκάρει πια, καθώς ανεπαισθήτως έχουμε αποδεχθεί ότι οι ίδιοι, οι οικογένειές μας, οι φιλίες μας, τα σπίτια μας θα γίνουν μικρά κέντρα αναπαραγωγής του καθημερινού καπιταλισμού, η εξέλιξη με το νερό της Καλιφόρνιας είναι ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα. Το νερό έχει εμπορευματοποιηθεί προ πολλού, αυτό δεν είναι καινούργιο, μια και στην πραγματικότητα από την εποχή της γεωργικής επανάστασης ο έλεγχος των υδατικών πόρων πυροδότησε ατέλειωτες αιματηρές συγκρούσεις ‒έχουν γίνει πόλεμοι για ένα ποτάμι και φόνοι για ένα πηγάδι‒ και προφανώς αυτό θα συνεχίσει να γίνεται, με πιο εκλεπτυσμένους τρόπους, αλλά θα γίνεται. Κι αν υποθέσουμε ότι οι ποταμοί αίματος που χύθηκαν για ποταμούς ύδατος ήταν αναπόφευκτοι λόγω της σπάνεως του νερού, όπως λίγο πολύ συμβαίνει στους ρηχούς νερόλακκους της σαβάνας όπου τ’ άγρια διώχνουν τα ήμερα (ενίοτε τα τρώνε κιόλας), η σπάνις δεν ήταν καθόλου η αιτία που το νερό που τρέχει εν αφθονία από τα βουνά και το μεγαλύτερο μέρος του χάνεται τη θάλασσα έγινε ξαφνικά πολύτιμο μπαίνοντας σε ένα γυάλινο, αργότερα πλαστικό, οσονούπω ανακυκλώσιμο μπουκάλι. Ακόμη κι εκεί που οι ανθρώπινες κοινότητες πνίγονταν στο νερό, το ευφυές χρήμα βρήκε τον τρόπο να συκοφαντήσει την ποιότητά του, να εμποδίσει τη βελτίωση των δικτύων ύδρευσης, να διακινήσει δεκάδες αλληλοαναιρούμενες έρευνες για εκείνα ή τα άλλα μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία, να οργανώσει ακόμη και διεθνείς διαγωνισμούς εμφιαλωμένου νερού και να μας πείσει ότι ένα μπουκαλάκι Περιέ, Σαν Πελεγκρίνο ή Ανω-Κάτω Κρυσταλλοπηγής είναι ό,τι πρέπει για την υγεία σας, τούρμπο θα σας κάνει, σαν το νερό του Καματερού που θεράπευε τους καρκίνους (μη ρωτάτε ποιος είναι ο Καματερός, ψάχτε καμιά εγκυκλοπαίδεια, γκουγκλίστε, θα βρείτε τα απαραίτητα).

Πολύ κακό για το H2O, το στοιχείο που υπάρχει σε μεγαλύτερη αφθονία από οτιδήποτε άλλο στην επιφάνεια του πλανήτη, έχουμε 1,3 δισεκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα νερού και δεν καταναλώνουμε ούτε το ένα δισεκατομμυριοστό του. Αλλωστε η απειλή είναι να μας πνίξει το νερό, η υπερθέρμανση θα καταπιεί τη στεριά και τα νησιά μας, έτσι δεν είναι; Τι ζόρι τραβάμε αν μπει στο χρηματιστήριο η απειροελάχιστη ποσότητα νερού της άνυδρης αμερικανικής Πολιτείας, της 6ης πλουσιότερης χώρας στον κόσμο (αν ήταν χώρα) που στο κάτω κάτω οι κάτοικοι και οι πολυεθνικές της ζουν σπάταλα εις βάρος όλου του πλανήτη;

Και ποιο είναι όμως το ποιοτικό άλμα που συντελείται στην Καλιφόρνια, εφόσον η εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση είναι παλιά υπόθεση; Κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι η χρηματιστικοποίηση όχι απλά ενός φυσικού αγαθού που υπάρχει χωρίς ανθρώπινη διαμεσολάβηση, αλλά των όρων της ανθρώπινης ύπαρξης, των προϋποθέσεων της ίδιας της ζωής. Χωρίς νερό δεν θα δημιουργούνταν ζωή, έτσι δεν μαθαίνουμε; Γι’ αυτό δεν ψάχνουμε εναγωνίως ίχνη νερού σε πλανήτες και εξωπλανήτες, για να εξασφαλίσουμε σε ένα απώτατο μέλλον ευκαιρίες συνέχισης της ανθρωπότητας και της ζωής; Ε, λοιπόν, έτσι ακριβώς είναι, και γι’ αυτό οι κυνηγοί του πλούτου θέλουν να πάνε πιο μακριά κι απ’ τον Χαμπλ, πιο βαθιά και από τους γενετιστές, με προθεσμιακά συμβόλαια ανθρωπίνου κρέατος, παράγωγα μελλοντικής εξαφάνισης της ζωής. Τι πιο ταιριαστό για τα ορατά χέρια της αγοράς ακριβώς σ’ αυτή τη συγκυρία που η ανθρωπότητα αναμετριέται με την αρρώστια και τον θάνατο;

Ως εκ τούτου, το Sahara Stock Exchange, με όλα τα ευφάνταστα παράγωγα προϊόντα του, ίσως είναι μια πολύ ρεαλιστική επιλογή. Θα πατεντάρω την ιδέα… 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
…Οι λέξεις κλειδιά της χρηματιστηριακής ανακοίνωσης είναι οι εξής: έλλειψη, επιχειρήσεις, εντάσεις, αντιστάθμιση, πόλεμοι. Κατανοούμε όλοι τι σημαίνουν συμβολικά αυτές οι έννοιες. Οταν «μιλούν» τα χρηματιστήρια, θα έλεγε ένας λακανικός ψυχαναλυτής, έχουμε τον Λόγο του Καπιταλιστή στο προσκήνιο. Ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με υπερεγωτικές προσταγές, με κανονιστικό λόγο που φετιχοποιεί το αντικείμενο-διακύβευμα. Και εδώ το διακύβευμα είναι η τιμή του δημόσιου αγαθού ‒ του νερού […] Αναρωτιέμαι πόσοι εξακολουθούν να πιστεύουν αυτά τα πράγματα. Πόσοι ακόμη ισχυρίζονται ότι οι αγορές είναι οντότητες που συμβάλλουν σε δίκαιες τιμές και σε εξισορρόπηση κινδύνων μέσω αντιστάθμισης (π.χ. Αραγε πότε είχαν δίκιο; Οταν το πετρέλαιο προ 12 ετών έφθασε τα 147 $ το βαρέλι ή προ λίγων μηνών όταν έφθασε στα -35$ το βαρέλι !).
Ηλία Καραβόλια, «Ακόμα και τη βροχή»-Μετά το νερό; (στο https://iporta.gr)