Ο Θεός έπλασε τον Σούπερ Μάριο

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 25-26/5/2024

Επισης, "Ο Θεός έπλασε τη γυναίκα"... (Η Μπριζίτ Μπαρντό στην ομότιτλη ταινία του Ροζέ Βαντίμ).

 Αν και είμαι άμπαλος, κάποια βασικά τα ξέρω. Οπως τη θρυλική ατάκα (του Πελέ ή του Λίνεκερ;) ότι «το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα με 22 παίκτες που κυνηγούν μια μπάλα και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί». Κάτι αντίστοιχο πρέπει να ισχύει και για τη δημοκρατία. Την αντιπροσωπευτική, κοινοβουλευτική δημοκρατία. Είτε την τοπική, την περιφερειακή, την εθνική, είτε την ευρωπαϊκή, των 27 κρατών και των σχεδόν 400 εκατομμυρίων ψηφοφόρων, που αν πάνε οι μισοί να ψηφίσουν στις 9 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, θα ανοίξουν σαμπάνιες και θα μοιράζουν μύδια δωρεάν σε όποιον περνά από τους δρόμους των «ευρωπαϊκού τετραγώνου» (για χαβιάρι δεν το κόβω, γιατί λογικά θα εμπίπτει σε κάποιες κυρώσεις, ρωσικές ή ιρανικές). Η ευρωπαϊκή δημοκρατία είναι, λοιπόν, ένα σύστημα στο οποίο εκατομμύρια ψηφοφόροι επιλέγουν κόμματα και εκπροσώπους με στόχο να επηρεάσουν τη διακυβέρνηση της Ε.Ε. και στο τέλος κερδίζουν οι ισχυροί. Ποιοι ισχυροί; Πρώτα απ’ όλα οι ισχυρές χώρες (ή αυτές που νομίζουν ότι είναι ακόμη ισχυρές οικονομικά και γεωπολιτικά) και ακολούθως (αλλά σταθερά) τα ισχυρά επιχειρηματικά λόμπι και καρτέλ που θέλουν να έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στο θεσμικό πλαίσιο της ενιαίας αγοράς και στις ροές του ευρωπαϊκού δημόσιου χρήματος. Ισχύει και γι’ αυτά τα λόμπι και καρτέλ η αίρεση ότι μπορεί απλώς να νομίζουν ότι είναι ακόμη κραταιά, αν και είναι χαμένα μέχρι απόγνωσης στον διεθνή καπιταλιστικό ανταγωνισμό, ή και κλινικά νεκρά χωρίς την κρατικοδίαιτη διασωλήνωση.

Για να είμαστε ακριβείς, έτσι στήθηκε εξ αρχής το «μαγαζί» της Ε.Ε., πρώην ΕΟΚ, πρώην ΕΚΑΧ. Ως μια δημοκρατία των ισχυρών. Ισχυρών κρατών και ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων, με σκληρό πυρήνα τη χαλυβουργία και τη βαριά βιομηχανία, που οραματίστηκαν μια δυναμική καπιταλιστική ανάπτυξη αδιατάρακτη από τις αιματηρές πολεμικές αναμετρήσεις που είχαν ισοπεδώσει δύο φορές όλη την Ευρώπη σε τριάντα μόλις χρόνια. Η δημοκρατία των πολιτών, των ψηφοφόρων, των εκπροσώπων ήρθε εκ των υστέρων, ως ποίκιλμα νομιμοποίησης σε μία κατά βάση βιομηχανική και εμπορική ένωση. Μετά τα πράγματα προχώρησαν σε βάθος και η υποχώρηση των εθνικών κυριαρχιών υπέρ μιας (υποτίθεται) ευρωπαϊκής κυριαρχίας απαιτούσε ένα πιο λαμπερό ένδυμα κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης και ένα Ευρωκοινοβούλιο που τυπικά είναι συννομοθέτης μαζί με το «Κοινοβούλιο» των 27 κρατών (και το άτυπο μυστικοσυμβούλιο των επιχειρηματικών λόμπι), αλλά ουσιαστικά όλα εξαρτώνται από την ομοφωνία ή τις ειδικές πλειοψηφίες του δεύτερου «Κοινοβουλίου» (δηλαδή του Συμβουλίου της Ε.Ε.), που άλλωστε ορίζει και την κυβέρνηση του «κράτους» των Βρυξελλών, την περίφημη Κομισιόν και τον/την πρόεδρό της.

Κι έτσι φτάνουμε στο αρχικό συμπέρασμα: ευρωπαϊκή δημοκρατία είναι το σύστημα στο οποίο εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι ψηφίζουν για να αναδείξουν 705 εκπροσώπους, που με τη σειρά τους θα ψηφίσουν για να αναδείξουν πρόεδρο (της Κομισιόν) και επιτρόπους, αλλά στο τέλος κερδίζουν οι Γαλλογερμανοί. Ενδεχομένως μαζί τους αυτή τη φορά και οι Ιταλοί της ακροδεξιάς «ευρωπαΐστριας» Μελόνι. Διότι ως γνωστόν, ναι μεν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διεκδικεί εκ νέου την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απέναντι στον Σμιτ των σοσιαλιστών και τους υποψηφίους των Φιλελεύθερων του Μακρόν, των Πρασίνων, της Αριστεράς, αλλά η τελετουργία της δημόσιας έκθεσης στην κρίση των ψηφοφόρων δεν σημαίνει καθόλου ότι αυτή ή κάποιος από τους αντιπάλους της θα είναι επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν. Ετσι κι αλλιώς και η Ούρσουλα φυτευτή ήρθε το 2019 στο βασίλειο των Βρυξελλών, αφήνοντας σύξυλους τους δρομείς-ανθυποψήφιους προέδρους.

Εξ ου και το «ο Θεός έπλασε τον Σούπερ Μάριο», τον Ντράγκι, που μπαίνει στην κούρσα όχι ως αουτσάιντερ, αλλά ενδεχομένως ως φαβορί, απειλώντας να κονιορτοποιήσει όλη την ακριβή τελετουργία δημοκρατίας, με τα δαπανηρά debate των υποψηφίων σε πανευρωπαϊκή μετάδοση, τις πολλές μικρές και μεγάλες πολιτικές Eurovision άνευ μουσικής, τις διαφημίσεις παρακίνησης των 400 εκατ. ψηφοφόρων να κάνουν την παλικαριά και να πάνε μέχρι την κάλπη, τις καμπάνιες δεκάδων χιλιάδων υποψηφίων στις 27 χώρες της Ε.Ε., τις επιστολικές ψήφους που ήδη ταξιδεύουν από όλα τα μέρη του κόσμου μέχρι να αποκαλύψουν τι και πώς σκέφτονται οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι για τη διακυβέρνησή τους την επόμενη πενταετία. Αλλά, τι σημασία έχει πώς σκέφτονται οι Ευρωπαίοι, όταν σκέφτονται αντί γι’ αυτούς και πριν από αυτούς οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, οι ενώσεις των βιομηχάνων και των άλλων επιχειρηματικών κλάδων, που ζουν το δράμα τους με τη διαρκή υποχώρηση της ευρωπαϊκής οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό, τον κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, τον κανιβαλικό ενδοευρωπαϊκό ανταγωνισμό και τον εκτοπισμό τους από Κινέζους, Αμερικανούς, Ασιάτες, Λατινοαμερικάνους ανταγωνιστές στις διεθνείς αγορές;

Την περασμένη Πέμπτη ο δικός μας ΣΕΒ οργάνωσε το δικό του debate για τις ευρωεκλογές με το προβοκατόρικο ερώτημα: «Ο κόσμος αλλάζει. Η Ευρώπη μπορεί;» Ρητορικό ήταν, γιατί οι απαντήσεις των κορυφαίων συνομιλητών επικεφαλής επιχειρηματικών ομίλων κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι με «τη χειρότερη Κομισιόν της ιστορίας της Ε.Ε.», την Κομισιόν της Ούρσουλα, η Ευρώπη δεν πάει πουθενά. Τι τους φταίει; Τους φταίνε οι περίπλοκοι κανόνες, τους φταίνε οι πολλές ρυθμίσεις, τους φταίει η έλλειψη επενδυτικών κεφαλαίων, αλλά τους φταίει και η «φούσκα των Βρυξελλών», η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα που έχουν θρέψει οι περιστρεφόμενες πόρτες που ανακυκλώνουν πρόσωπα τύπου Φον ντερ Λάιεν. Και ανάλογα ευρωπαϊκά μανιφέστα που χύνουν χολή κατά της απερχόμενης Κομισιόν διατυπώνουν οι «ΣΕΒ» σχεδόν όλων των χωρών της Ε.Ε., όπως και οι ευρωπαϊκές ενώσεις όλων των κλάδων που το τελευταίο διάστημα θυμούνται τον πλασμένο από τον Θεό (του χρήματος) Σούπερ Μάριο και τον υποδεικνύουν άμεσα ή έμμεσα, ιδιωτικά ή δημόσια, ως τον κατάλληλο «κυβερνήτη» της Ε.Ε. Εχει βοηθήσει και ο Ντράγκι στο να φρεσκάρει τον μύθο του με τις δραματικές προειδοποιήσεις του για την περιθωριοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας (άλλωστε του ανέθεσαν να συντάξει και σχετική έκθεση), αλλά αν αναρωτιέται κανείς σε ποιαν ακριβώς δεξιότητα του Σούπερ Μάριο προσβλέπει η ευρωπαϊκή επιχειρηματική «Διεθνής», μία είναι η απάντηση: «Whatever it takes». Είναι η φράση με την οποία το 2012, στην κορύφωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ο Ντράγκι, ως επικεφαλής της ΕΚΤ τότε, προανήγγειλε την πλημμυρίδα φρέσκου χρήματος που θα γέμιζε τα ταμεία των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Πάνω από 3 τρισεκατομμύρια ευρώ χρήματος έρρευσαν μέσα σε περίπου πέντε χρόνια των διαδοχικών εκδοχών ποσοτικής χαλάρωσης. Και σε μία άλλη εκδοχή της, όχι πια ως εργαλείο νομισματικής πολιτικής, αλλά ως διακρατικό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο (ένα Ταμείο Ανάκαμψης επί 2 ή 3 ή 4) προσβλέπουν όσοι θέλουν τον θεούλη Ντράγκι πρόεδρο της Κομισιόν, ή σε κάποιον παραπλήσιο ρόλο που θα του δίνει το «ταμείο», το οποίο προφανώς καθιστά σχεδόν διακοσμητική τη δημοκρατική τελετουργία των ευρωεκλογών. Δηλαδή, για να είμαστε ακριβείς, πάλι σε τζάμπα δημόσιο χρήμα επενδύει πολιτικά το ιερατείο της επιχειρηματικότητας.



ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητάς μας δεν είναι κάτι που μπορούμε να πετύχουμε μόνοι μας ή ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλον. Απαιτεί να ενεργήσουμε ως Ευρωπαϊκή Ενωση με τρόπο που δεν το έχουμε ξανακάνει. Οι αντίπαλοί μας μας ξεπερνούν επειδή μπορούν να ενεργούν ως μία χώρα με μία στρατηγική και να ευθυγραμμίζουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία και πολιτικές πίσω από αυτήν. Αν θέλουμε να τους φτάσουμε θα χρειαστούμε μια ανανεωμένη εταιρική σχέση μεταξύ των κρατών-μελών, έναν επαναπροσδιορισμό της Ενωσής μας, που δεν είναι λιγότερο φιλόδοξος από ό,τι έκαναν οι ιδρυτές της πριν από 70 χρόνια με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα.

Μάριο Ντράγκι, Ομιλία για την ευρωπαϊκή στρατηγική της ανταγωνιστικότητας, Βρυξέλλες, 16 Απριλίου 2024