Σύνταξη στα 18!

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 18-19/9/2021

Επειδή η πραγματικότητα, σκληρή ή τρυφερή, ζοφερή ή παραδεισένια, δεν έχει ούτε πρόκειται να αποκτήσει σχέση με την πολυδιαφημισμένη πλην μάλλον ανύπαρκτη κανονικότητα, επαναφέρω μια πρόταση που είχα διατυπώσει μέσω αυτής της στήλης πριν από πολλά χρόνια (δεν θυμάμαι ακριβώς), όταν φιλοξενούνταν στις σομόν σελίδες καθωσπρέπει συντηρητικής εφημερίδας (αναζητώ απελπισμένα το κείμενο που είμαι σίγουρος ότι κάποια στιγμή έχω γράψει, αλλά, φευ, ούτε η φθίνουσα μνήμη βοηθάει ούτε ο ψηφιακός ημι-αναλφαβητισμός μου, πράγματα που επιβεβαιώνουν την επικαιρότητα και αναγκαιότητα της πρότασής μου). Σύνταξη στα 18! Ενα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, μια νέα συνθήκη ανάμεσα στις γενιές, μια νέα ισορροπία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά, μια τίμια συναλλαγή παρελθόντος και μέλλοντος.

Το ερέθισμα φυσικά μου το έδωσε η κυβέρνηση του Μωυσή. Παρατηρώντας την έγνοια του Κυριάκου για τη νέα γενιά, την επιμονή με την οποία προσπαθεί ακόμη και τον κύκλο των εποχών να αλλάξει για χάρη της, φέρνοντας στα παιδιά αιώνιο καλοκαίρι, άρα και παντοτινές σχολικές διακοπές, βλέποντας την τρυφερότητα με την οποία μοιράζει στους εφήβους προπληρωμένες κάρτες έναντι εμβολίου, επιταγούλες ψηφιακής μέριμνας για τα λαπτοπάκια τους, άφθονα γκίγκα για ατέλειωτο και αμέριμνο σερφάρισμα, μένοντας κι εγώ ενεός με την υπόσχεση για το χιλιοδιακοσάρι σε κάθε νεοπροσλαμβανόμενο, την πρόνοια για το πρώτο ένσημο των νέων που δεν τους αξίζει η τύχη του Ξανθόπουλου («Μάνα, δεν μου κολλάν’ τα ένσημα»), την ασύλληπτη σύλληψη της «ασφαλιστικής μεταρρύθμισης για τη νέα γενιά» και το κυβερνητικό άλμα στο μέλλον, στο έτος 2061, οπότε θα βγει η πρώτη πλήρης ιδιωτική επικουρική σύνταξη των 200 ευρώ, μαθαίνοντας ότι η κυβερνητική τρυφερότητα για τη νέα γενιά φτάνει μέχρι και στη διάθεση διαμερισμάτων σε όσους νέους κάνουν την αποκοτιά να παντρευτούν, αθροίζοντας λοιπόν όλες αυτές τις γερές δόσεις κυβερνητικής γενναιοδωρίας προς το νεανικό πρεκαριάτο, αναρωτιέμαι γιατί δεν κάνουν κάτι πιο ριζικό και ριζοσπαστικό: να δίνουν σύνταξη σε κάθε νέα και νέο από τη στιγμή που ενηλικιώνεται για περίπου είκοσι χρόνια. Και μαζί ένα πακέτο παροχών αξιοπρεπούς διαβίωσης: διευκολύνσεις για στέγαση, επιταγές διακοπών, εκπτώσεις στην ψυχαγωγία, την εστίαση, στα βιβλία, δωρεάν ή τουλάχιστον φτηνές υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας. Και αντί για οίκους ευγηρίας, το κράτος πρόνοιας να χρηματοδοτεί γιουθ χόστελ, κάμπινγκ, συγκροτήματα φιλοξενίας και πάρκα διασκέδασης.

Εσεις νομίζετε ότι απλώς κάνω χαζή και χοντροκομμένη πλάκα, όμως αν το καλοσκεφτείτε αυτή είναι η (ορθο)λογική απόληξη του μίγματος νεοφιλελεύθερου κρατισμού ή κρατικιστικού νεοφιλελευθερισμού (διαλέξτε) που επικρατεί στη θολωμένη σκέψη των επιτελών του μητσοτάκειου επιτελικού κράτους (και πολλών ακόμη ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, για να μην αδικώ τους δειλούς, μοιραίους κι άβουλους αντάμα ενοίκους του Μαξίμου).

Εφόσον, για παράδειγμα, η ιδιωτική επικουρική σύνταξη είναι εγγυημένη, βρέξει χιονίσει, ακόμη κι αν καταρρεύσουν οι αγορές, γιατί να μην την προκαταβάλουν από τώρα στους νέους με το που ενηλικιώνονται; Και γιατί να μην κάνουν το ίδιο και με την κύρια σύνταξη, την επίσης τάχα εγγυημένη, για τα περίπου 20 χρόνια -βαριά- που κατά μέσο όρο την απολαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτούνται μετά τα 65 χρόνια;

Εφόσον το μείζον πρόβλημα τόσο για το ασφαλιστικό σύστημα όσο και για την αναπαραγωγή της κοινωνίας και του οικονομικού συστήματος είναι η δημογραφική γήρανση, γιατί να μην αντιστρέψουμε την ακολουθία παραγωγικής δραστηριότητας και απόσυρσης από αυτήν; Εφόσον γινόμαστε κοινωνίες μεσηλίκων και ηλικιωμένων -πλην, κατά τεκμήριο, υγιών και ανθεκτικών- γιατί να μην κρατήσουμε στην παραγωγική διαδικασία του πιο μεγάλο αριθμητικό κομμάτι του πληθυσμού, τους μεταξύ 38 και 78; Εφόσον οι μελλοντολόγοι προβλέπουν με σιγουριά ότι μέχρι το 2050 η αναλογία συνταξιούχων προς εργαζόμενους θα είναι 2 προς 1, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο χρέος, γιατί να μην κάνουμε τη μεγάλη ανατροπή; Ητοι, να δουλέψουν οι πολλοί (εμείς οι μεσήλικες και οι κωλόγεροι) και να συνταξιοδοτηθούν οι λιγότεροι, δηλαδή οι νεότεροι. Εφόσον υπάρχει η βεβαιότητα ότι το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται διαρκώς, ότι η ποιότητα υγείας των μεσηλίκων και άνω θα βελτιώνεται και επομένως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης πρέπει να μετακινούνται διαρκώς προς τα πάνω, πέρα από τα 67, πέρα από τα 70, στα 75 για παράδειγμα, γιατί να μην αντιστρέψουμε τις σταθερές της ζωής: τα πρώτα 38 χρόνια της ζωής, τα κατά συνθήκη πιο όμορφα, μαμ, κακά και νάνι στην αρχή, παιχνίδι και σχολείο μετά, διασκέδαση και μόρφωση στη συνέχεια, ζευγάρωμα κι απόλαυση μετά, παιδιά για όσες και όσους θέλουν, με άφθονο χρόνο μαζί τους, να τα χορτάσεις στα καλύτερά τους χρόνια. Κι έπειτα, χορτάτοι από την πιο δροσερή, ζουμερή κι απολαυστική φέτα της ζωής, τα επόμενα 35-40 χρόνια ας τα αφιερώνουμε για να ξεπληρώσουμε το χρέος μας στο Λεβιάθαν, δουλεύοντας μέχρι τελικής πτώσεως.

Εφόσον οι τεχνοκράτες της αγοράς εργασίας μάς ξεκαθαρίζουν ότι οι σημερινοί νέοι εργαζόμενοι θα αλλάξουν τρεις- τέσσερις φορές επάγγελμα στη ζωή τους, γιατί να μην τους προσφέρουμε άνεση χρόνου μέχρι τα 38 τους να μάθουν και να καταρτιστούν σε όλες τις δυνατές δεξιότητες, επιστήμες και τέχνες; Και αφού οι ίδιοι τεχνοκράτες είναι βέβαιοι ότι οι σημερινοί πενηντάρηδες και εξηντάρηδες έχουν την ευελιξία, την ευχέρεια, τα ανακλαστικά, τα σωματικά κότσια, τις ψυχικές αντοχές να αλλάζουν εργασιακή πίστα όποτε μένουν άνεργοι, να καταρτίζονται και να ξανακαταρτίζονται, να μαθαίνουν απεριόριστα καινούργια πράγματα, να κολυμπούν στα βαθιά της ψηφιακής οικονομίας, να αρχίζουν πρόθυμα από το μηδέν, να μηδενίζουν εργασιακή εμπειρία δεκαετιών και να μην αντιδρούν σαν κακομαθημένοι νεολουδίτες στα απς και τα ουτίλιτις και τα φασίλιτις και τα απντέιτς που περνούν καταιγιστικά μπροστά από τα μάτια τους σε κάθε ψηφιακή οθόνη που υποχρεώνονται να χειριστούν, γιατί λοιπόν να μη γίνουν αυτοί η παραγωγική καρδιά της «Ελλάδας 2.0»; Οι σαραντάρηδες είναι σαν δύο εικοσάρηδες, άρα και οι ογδοντάρηδες είναι σαν δύο σαραντάρηδες ή τέσσερις εικοσάρηδες, άλλωστε η εργασία απελευθερώνει, κι αν μάλιστα συνεχίζεται μέχρι τα γεράματα, απελευθερώνει ταχύτερα και σιγουρότερα.

Σύνταξη στα 18, «πρώτο ένσημο» στα 38, δουλειά μέχρι τα 78 και μετά στην ευχή του καριόλη, ιδού το ιδεώδες σχήμα του νέου κοινωνικού συμβολαίου, πώς δεν το έχουν σκεφτεί στο Μαξίμου;


ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Ανδρέας: Και θα τολμήσεις βρε παλιόγερε, μ' αυτό το στόμα που στο 'χουν φτιάξει σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες να φιλήσεις αυτό το αλάβαστρο;
Αγησίλαος: Μωρέ θα του αλλάξω τα φώτα σού λέω… Κι όσο για σένα που είσαι τόσο ρομαντικός, περίμενε τον διάβολο να σε κάνει νέο!
Ανδρέας: Αχ! Τι να σου πω, μωρέ, που ήρθε ο διάβολος, αλλά ήρθε στον ύπνο μου. Δεν ερχόταν στο ξύπνιο μου και σου 'λεγα εγώ! Γιατί τώρα ξέρω καλά πώς να τον παζαρέψω. Νέος, βέβαια, κι ωραίος, αλλά όχι φτωχός. Μην κοιτάς που ήρθε στον ύπνο μου και μου την έσκασε! Για να 'ρθει και στον ξύπνιο μου και σου λέω εγώ!

Αλέκου Σακελλάριου, Χρήστου Γιαννακόπουλου, «Αλίμονο στους νέους»