Τα ανοήτως αδιανόητα

 ΕφΣυν, 13-14/2/2021

Λοιπόν, μ’ αρέσει η Λαγκάρντ. Την πάω γιατί έχει έναν τρόπο να προβοκάρει όλα τα ανοήτως αυτονόητα της τοκογλυφικής Διεθνούς. Να εκμαιεύει με δαιμόνια αφέλεια (ή με αφελή δαιμονικότητα;) αποφάσεις και αλλαγές στάσης από τους άκαμπτους συνομιλητές της, σε όλα τα πόστα που έχει υπηρετήσει, σε όλες τις περιστρεφόμενες πόρτες που έχει διαβεί. Μου θυμίζει την πανέξυπνη πεθερά μου, που όταν θέλει να επισημάνει σε κάποιον ότι πέταξε κοτσάνα, πετάει ένα ταπεινό και ευγενικό: «Κι εγώ που είμαι η χαζότερη γυναίκα του κόσμου το καταλαβαίνω αυτό».

Κάπως έτσι κι η «σοφή κουκουβάγια» –κατά τον αυτοχαρακτηρισμό της, που μπορεί και να τον επέλεξε απλώς για να παίξει με τους μιντιακούς αυτοματισμούς και για να προκαλέσει τους σκιτσογράφους να την απεικονίσουν ως κουτορνίθι– είπε πριν από μια βδομάδα ότι είναι αδιανόητο να διαγράψει το μέρος του χρέους της Ευρωζώνης που διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως της υπέδειξαν ως αυτονόητο 100 και πλέον κορυφαίοι οικονομολόγοι.

Τι είπαν οι οικονομολόγοι; «Οφείλουμε στους εαυτούς μας το 25% του χρέους μας, περίπου 2,5 τρισ. ευρώ κρατικών ομολόγων των 19 χωρών της ευρωζώνης που η ΕΚΤ έχει στα χέρια της. Αν η ΕΚΤ σβήσει αυτό το χρέος, τα κράτη θα έχουν ένα καλό εφαλτήριο επανεκκίνησης των οικονομιών τους». Εχουμε πόλεμο, έτσι δεν λένε όλα τα πολιτικά παγώνια της ευρωνομεκλατούρας για την πανδημία; Ε, μετά τον πόλεμο έρχεται η ανασυγκρότηση και κάθε ανασυγκρότηση ξεκινά με μια γερή διαγραφή χρέους. Κυρίως υπέρ των νικητών, αλλά επειδή εδώ νικητές δεν υπάρχουν, είναι μάχη lose-lose και όχι win-win, ας πούμε πως κοντά στους βασιλικούς ποτίζονται κι οι γλάστρες.

Και τι είπε η Λαγκάρντ; «Αυτό θα ήταν αδιανόητο, το απαγορεύουν οι Συνθήκες της Ε.Ε.». Απάντησε όχι με τη σοφία κουκουβάγιας, αλλά με την ανοησία όρνιθας που την πείθουν ότι μια λάμπα πυρακτώσεως είναι επαρκές υποκατάστατο του ήλιου (και πιάνει, ως γνωστόν).

Ακόμη κι η φράση που επέλεξε έχω την αίσθηση ότι είναι το δόλωμα για να εκμαιεύσει το αντίθετο αποτέλεσμα. Διότι προφανώς η Λαγκάρντ έχει επαρκή μνήμη για να θυμάται τι έλεγε όταν ήταν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και ως αφεντικό του ΔΝΤ πιλάτευε για χρόνια τον Ντράγκι, τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον Γιούνκερ, τον Ρέγκλινγκ να διαγράψουν μέρος του ελληνικού χρέους που κατείχαν, ειδικά όταν αφότου αποδείχτηκε ότι το PSI δεν ήταν αρκετό. Τότε το αδιανόητο ήταν να αγγιχτεί έστω κι ένα σεντ από το χρέος στο ΔΝΤ και το αυτονόητο ήταν να κουρέψει η ΕΚΤ κάτι από τα 40-45 δισ. ελληνικά ομόλογα που κατείχε. Κατά πώς φαίνεται, μια περιστρεφόμενη πόρτα όλη κι όλη χωρίζει το αδιανόητο από το αυτονόητο.

Κι έπειτα, όταν η Λαγκάρντ πετάει ένα αφελές «μα, το απαγορεύει η Συνθήκη» (σ.σ. η Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ε.Ε.), ποντάροντας στη θεμελιώδη άγνοια της τεράστιας πλειοψηφίας των Ευρωπαίων για το παρα-σύνταγμα που διαβουκολεί τις ζωές τους, είναι σαν να προβοκάρει αυτήν ακριβώς τη Συνθήκη. Γιατί ακόμη κι ένας μαθητής Γυμνασίου με την απλή ανάγνωσή του μπορεί να καταλάβει πόσο έχει προ πολλού παραβιαστεί αυτή η «απαγόρευση». Οχι μόνο στη διάρκεια της πανδημίας, αλλά όλη την περίοδο από το 2012 και εντεύθεν: «Αρθρο 123 […] Απαγορεύονται οι υπεραναλήψεις ή οποιουδήποτε άλλου είδους πιστωτικές διευκολύνσεις από την ΕΚΤ ή από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών […] προς θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμούς της Ενωσης, κεντρικές κυβερνήσεις, περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές […] Απαγορεύεται επίσης να αγοράζουν απευθείας χρεόγραφα, από τους οργανισμούς ή τους φορείς αυτούς, η ΕΚΤ ή οι εθνικές κεντρικές τράπεζες». Αν εξαιρέσεις το τρικ της απευθείας αγοράς –δεν τα ψωνίζω από εργοστάσιο παραγωγής, αλλά από το σούπερ μάρκετ ομολόγων που λέγεται «δευτερογενής αγορά»–, όλη η τελευταία δεκαετία είναι μια διαδοχή άρρητων και υπόρρητων παραβιάσεων της απαγόρευσης, με ποσά που υπερβαίνουν τα 4 τρισ. ευρώ. Φυσικά, ήταν μια παραβίαση κραυγαλέα μεροληπτική, που ευνόησε σκανδαλωδώς το γερμανικό χρέος, τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες και την πλήρωσαν σκληρά Ελληνες (κυρίως), Πορτογάλοι, Ιρλανδοί κι άλλοι ευρω-φορολογούμενοι.

Αν, λοιπόν, ανακεφαλαιώσει κανείς όσα έχουν γίνει μόνο τον τελευταίο χρόνο, θα έχει μπροστά του μια διαδοχή από αδιανόητες για το ιερατείο «παραβιάσεις». Που ξεκινούν από την «απελευθέρωση» του χρέους και του ελλείμματος και φτάνουν στο χρήμα από το ελικόπτερο και στον Αμαζόνιο (ο Πακτωλός είναι πολύ λίγος) απευθείας κρατικών ενισχύσεων σε οποιονδήποτε μιλάει γερμανικά, ελληνικά, τσέχικα κι οποιαδήποτε από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. Οχι από ανθρωπιά και οίκτο, αλλά για να μην καταρρεύσει το σύστημα. Εγιναν αδιανόητα που έχουν κάνει νεοφιλελεύθερους, αντικρατιστές και μονεταριστές να χάσουν τον ύπνο τους, να τη βγάζουν με χάπια και ασκήσεις θάρρους, κι η Λαγκάρντ υποψιάζομαι ότι το ξέρει και τους «προγκάει» μπας και ανακτήσουν τη χαμένη τους λαλιά και προσχωρήσουν στον κόσμο του αδιανόητου αυτονόητου. Γιατί αδιανόητο μέχρι ανοησίας είναι το να χάνουν οι άνθρωποι τη ζωή τους σε διαλυμένα ή ανεπαρκή συστήματα υγείας, να χάνουν τη δουλειά τους γιατί οι κυβερνήσεις δεν θέλουν να αυξήσουν τα χρέη, να βάλουν λουκέτο εκατομμύρια επιχειρήσεις και εκατομμύρια άνθρωποι να χάσουν σπίτια και περιουσίες για να μην πάθουν τίποτα οι τράπεζες.

Αυτά είναι τα ανθρωπίνως αδιανόητα κι αποκλείω η σοφή κουκουβάγια της Φρανκφούρτης να μην υπολόγιζε ότι με την τάχα αθώα άρνησή της στη διαγραφή χρέους θα προκαλούσε έναν καταρράκτη ασυγκράτητων συνειρμών για τα αδιανόητα του μέλλοντός μας – «Να τολμήσουμε το αδιανόητο», να μια ενδιαφέρουσα παράφραση του γαλλικού Μάη κατά τον οποίο δεν ξέρω τι έκανε η Λαγκάρντ.
Αποκλείω να μην της πέρασαν όλα αυτά από τον νου. Είμαι βέβαιος ότι είναι μια επιδέξια προβοκάτορας. Εκτός κι αν είναι όντως χαζή.



ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

Οι δανειστές της Ελλάδας από τον δημόσιο τομέα (σ.σ. την ΕΚΤ και τον EFSF-ESM) ίσως χρειαστεί να συμμετέχουν στην αναδιάρθρωση του χρέους της, αν το κούρεμα που είναι υπό διαπραγμάτευση με τον ιδιωτικό τομέα δεν είναι αρκετό για να καταστήσει βιώσιμο το χρέος της Αθήνας. Η ισορροπία ανάμεσα στη συμμετοχή του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα είναι ένα ζήτημα που πρέπει να μας ανησυχεί.

Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια ΔΝΤ (τότε), συνέντευξη σε γαλλικό ραδιόφωνο, στις 25/1/2012.