Η μεγάααααλη αύξηση του Κυριάκου

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 15-16/1/2021

Προσεχώς δίπλα σας...

Μισθός, τιμή και κέρδος, το θέμα μας σήμερα. Οχι, φίλοι μου, δεν προτίθεμαι να επαναλάβω τον άθλο του θείου Κάρολου, που σε τρεις-τέσσερις ώρες, πίσω στο μακρινό 1865, εξήγησε τον μηχανισμό του βιομηχανικού καπιταλισμού και το κοινωνικό ισοζύγιο μεταξύ διεκδικήσεων για μισθολογικές αυξήσεις, υπεραξίας και τιμάριθμου. Απλώς διαπιστώνω με άγρια χαρά πως τόσοι πολλοί και τόσο ετερόκλητοι στα κίνητρα και στις αντιλήψεις τους άνθρωποι έχουν βαλθεί να επιβεβαιώσουν τον Μαρξ. Από βλακεία, από θεία επιφοίτηση, από κυνισμό; Θα σας γελάσω, αλλά δεν έχει και τόση σημασία.

Αίφνης, ο γενναιόδωρος Μωυσής, αν και εκ γενετής βουτηγμένος στη μαρμίτα του νεοφιλελεύθερου φίλτρου, προανήγγειλε μεγάαααααλη αύξηση του κατώτατου μισθού. Πόσο μεγάααααλη, φιλαράκο (και μην πάει ο νους σας στα σεξιστικά υπονοούμενα), 6%, 7%, 10%; Πριν καταπιαστούμε με το μέτρημα, αξίζει να αναγνωρίσουμε ότι ο Μητσοτάκης, που δεν κάνει αυτό που του καταλογίζουν έμμετρα οι δεκάδες χιλιάδες στιχοπλόκοι που ανταποκρίνονται στο χάσταγκ #δικό_σας_συνάδελφοι, αναγγέλλοντας αύξηση μισθών, αναγνώρισε ότι δεν φταίνε αυτοί για τον πληθωρισμό. Κάτι είναι κι αυτό, ένα μικρό βήμα για τον Κυριάκο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα, έστω κι αν το κίνητρο είναι η προεκλογική κωλοσφιξούρα. Αλλά μια πραγματικά μεγάαααλη αύξηση του κατώτατου μισθού θα σήμαινε τουλάχιστον ένα 20%, δηλαδή μια αποκατάσταση στα επίπεδα του 2010, όταν ο (προσαρμοσμένος στον τρέχοντα πληθωρισμό) βασικός μισθός είχε πιάσει το πικ του, τα 892 ευρώ, 150 ευρώ πάνω από τον ισχύοντα σήμερα. Αλλά ο #δικό_σας_συνάδελφοι νομίζει ότι θα μας ξεπετάξει με τρία κουλούρια τη μέρα, αντί του ενός. Αν τα έκανε καφέδες τουλάχιστον (2,50 ευρώ έκαστος, πλέον) κάτι θα γινόταν.

Ο Μωυσής, βεβαίως, έρχεται ως μετά Χριστόν προφήτης. Γιατί αυτό που μίζερα πάει να πουλήσει ως γενναιοδωρία είναι μια αναπόφευκτη παγκόσμια τάση, ένας μονόδρομος ακόμη και γι’ αυτούς που οραματίζονται τον ιδανικό άμισθο, αδάπανο και άσιτο εργάτη και υπάλληλο. Ακόμη και στη Μέκκα του σύγχρονου καπιταλισμού, στις ΗΠΑ, οι Μπάφετ, οι Μπέζος, οι Γκέιτς και οι Μασκ των πολυεθνικών αυτοκρατοριών βλέπουν να απειλείται το κολοσσιαίο επίτευγμά τους: ο συμβιβασμός και η εξοικείωση των έμμισθων υπηκόων τους με τις ελάχιστες απαιτήσεις επιβίωσης. Στη δυσκολία να βρουν εργαζόμενους σε εξειδικευμένες ή μη θέσεις εργασίας, αναγκάζονται να απαντήσουν με αύξηση ωρομισθίου και ημερομισθίου. Δεν ξέρουμε αν πράγματι αυτό που αποκαλείται «Μεγάλη Παραίτηση» και περιγράφεται ως εγκατάλειψη των κακοπληρωμένων και χαμηλής ειδίκευσης θέσεων εργασίας από νέους εργαζόμενους με υψηλά προσόντα και δεξιότητες είναι κάποιου είδους υπόρρητη, άτυπη ταξική εξέγερση ή απλώς επιλογή επιβίωσης και αυτοσυντήρησης. Εχει σημασία όμως ότι αναγκάζει επιχειρήσεις και πολιτικές αρχές σε αύξηση των βασικών μισθών. Οι Αμερικανοί διπλασιάζουν τα ωρομίσθια, Κυριάκο μου, και οι Γερμανοί πάνε για αυξήσεις 18%. Ερχεσαι τελευταίος και καταϊδρωμένος.

Ο,τι λάβουμε καλόν είναι, θα πείτε. Αλλά αν πρόκειται να μετρήσουμε πραγματικά πόσο μεγάααααλη αύξηση χρειάζονται οι μισθοί, θα βάλουμε στον λογαριασμό όλα τα νούμερα της συνάρτησης. Πρώτον, το πετσόκομμα του βασικού μισθού κατά 20% εν μιά νυκτί, τις τρομερές μέρες των μνημονίων. Δεύτερον, το «μέρισμα ανάπτυξης» που αντιστοιχεί στους μισθωτούς σκλάβους από τη θηριώδη (λέμε τώρα) αύξηση του ΑΕΠ που υπόσχεται φέτος η γαλαντόμα κυβέρνηση. Τρίτον, την αύξηση του «εισαγόμενου» πληθωρισμού (το λένε και το υπογραμμίζουν με κάθε ευκαιρία, λες και στην Ελλάδα δεν υπάρχει αγορά και έχει αίφνης παγώσει ο ελεύθερος ανταγωνισμός ή νόμος προσφοράς - ζήτησης). Αλλά, επειδή από το φοβερό μέγεθος που καλείται πληθωρισμός ουδόλως μας ενδιαφέρει η αύξηση των Rolex και των Vacheron Constantin που βρίσκονται σε τρομακτική έλλειψη ρίχνοντας σε βαθιά μελαγχολία και στέρηση τους CEO της εγχωρίας κλεπτοκρατίας, θα κρατήσουμε τον πληθωρισμό της επιβίωσης: το ρεύμα, το αέριο, το ψωμί, το γάλα, το κρέας, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα κωλόχαρτα. Τα ελάχιστα που επιτρέπουν να ζούμε σαν άνθρωποι του 21ου αιώνα, και καταγράφουν ανατιμήσεις 10% έως 100% (και μετά τις επιδοτήσεις του Μωυσή). Τέταρτον, θα βάλουμε στον λογαριασμό και την αύξηση της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων. Σόρι, αλλά αν ισχύουν όσα λένε για την απογείωση των τζίρων τους, των κερδών και των EBIDTA τους, όπως μας πρήζουν με τα τρίμηνα, εννιάμηνα και ετήσια αποτελέσματα, κι αν τους περισσεύουν και τόσα για φιλανθρωπία, εταιρική κοινωνική ευθύνη και τα συναφή, αν η αισιοδοξία που αποπνέουν για το κυριάκειο αναπτυξιακό άλμα έχει βάση, ας σκάσουν και καμιά σοβαρή αύξηση στους μισθούς.

Ομως, επειδή ο #δικός_σας_συνάδελφοι μπορεί να έχει πρόβλημα με το μέτρημα, ας αφήσει τους ενδιαφερόμενους να αποφασίσουν για το πόσο μεγάααααλη αύξηση μισθών χρειάζεται. Ας αφήσει εργαζόμενους και εργοδότες, τους κοινωνικούς εταίρους, άμα τε και ταξικούς αντιπάλους, να παζαρέψουν, να συγκρουστούν, να αναμετρηθούν, να συμβιβαστούν για το πού πρέπει και μπορούν να πάνε οι μισθοί. Συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις λέγεται το σπορ, αν σας θυμίζει κάτι.
\


ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

(Την εργατική τάξη...) δεν πρέπει, λοιπόν, να την απορροφάει αποκλειστικά ο αναπόφευκτος αυτός κλεφτοπόλεμος, που ξεπηδάει ολοένα από τους ακατάπαυστους σφετερισμούς του κεφαλαίου, ή τις μεταβολές στην αγορά. Πρέπει να καταλάβει πως, παρ’ όλες τις αθλιότητες που της επιβάλλει, το τωρινό σύστημα γεννάει ταυτόχρονα και τους υλικούς όρους και τις κοινωνικές μορφές που είναι απαραίτητες για μια οικονομική ανοικοδόμηση της κοινωνίας. Αντί για το συντηρητικό ρητό: «Ενα δίκαιο μεροκάματο για μια δίκαια εργάσιμη μέρα» θα πρέπει να γράψει στη σημαία της το επαναστατικό σύνθημα: «Κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας».

Καρλ Μαρξ, «Μισθός, τιμή και κέρδος» (1865)