Σχεδόν ντρέπομαι που υπάρχω

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 26-27/7/2025

Μας απασχολεί ο καύσωνας. Και σωστά μας απασχολεί, δεν αντέχεται και γίνεται πιο αφόρητος αν συνδυαστεί με την ιδέα ότι δεν είναι μια πρόσκαιρη ακρότητα του καιρού που ελέγχεται από τις υπέρτατες δυνάμεις της φύσης, αλλά μια μόνιμη ανθρωπογενής διαταραχή του κλίματος. Κάθε πέρσι και καλύτερα, κάθε φέτος και χειρότερα. 

Μας απασχολεί η ακρίβεια. Και σωστά μας απασχολεί, τουλάχιστον όσους είμαστε «εξαρτημένοι από τον μισθό» που θα ’λεγε κι ο Μητσοτάκης, δηλαδή τη μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων που πλησιάζουν με δέος κάθε εβδομάδα τα ράφια των σούπερ μάρκετ, τους πάγκους του μανάβη, τα ψυγεία του χασάπη – για τις ψαροκασέλες του ψαρά, δεν το συζητώ, μακριά κι αγαπημένοι.

Μας απασχολεί το κόστος των διακοπών, τα ναύλα των καραβιών για τα νησιά, οι τιμές των καταλυμάτων, οι εξωφρενικές χρεώσεις για τις ξαπλώστρες ή για τις σκηνές στα κάμπινγκ, η τιμή της βενζίνης στην περιφέρεια, τα ακριβά διόδια στις εθνικές οδούς, η έλλειψη υποδομών στα τουριστικά θέρετρα ή ο υπερτουρισμός που κάνει αβίωτο τον βίο στους δημοφιλείς προορισμούς. Μας απασχολεί, και σωστά μας απασχολεί, που οι διακοπές έχουν γίνει πολυτέλεια για τους περισσότερους, όλο και μεγαλύτερο κόστος για όλο και μικρότερη διάρκεια, shrinkflation και στην αναψυχή. Αναπολούμε τις εποχές που με λιγότερα χρήματα, με σλίπινγκ μπαγκ και με καρπούζι κάναμε τον γύρο των νησιών, που ’λεγε κι ο Γερμανός (εγώ καρπούζι με τίποτα, βέβαια). Αλλά μάλλον αναπολούμε και τα νιάτα μας που διέθεταν το αντίθετο του shrinkflation: άφθονο χρόνο, ελάχιστο χρήμα. 

Μας ανησυχεί το μέλλον. Και δίκαια μας ανησυχεί, αν τα βασικά συστατικά του είναι η κλιματική κρίση, οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι συγκρούσεις των ιμπεριαλισμών, η στρατιωτικοποίηση των οικονομιών, οι πολλές περιφερειακές συρράξεις που συνθέτουν έναν ακήρυχτο παγκόσμιο πόλεμο, η τρομακτική συσσώρευση πλούτου και ισχύος σε όλο και μικρότερο αριθμό ανθρώπων, η επέκταση της φτώχειας, η κατάχρηση της τεχνολογίας εις βάρος ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων, η θεοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, η άνοδος της Ακροδεξιάς, η στροφή σε όλο και πιο αυταρχικές, απολυταρχικές, φασίζουσες μορφές διακυβέρνησης. 

Μας ανησυχεί τι περιμένει τα παιδιά και τα εγγόνια μας, τις επόμενες γενιές, τις νέες και τους νέους που αυτοσαρκάζονται ήδη ως η γενιά που δεν θα πάρει ποτέ σύνταξη, που πληρώνει ασφάλιστρα μόνο και μόνο για να παίρνουν συντάξεις οι γονείς, οι γιαγιάδες, οι παππούδες της. Μας ανησυχεί, και δίκαια μας ανησυχεί, το άδικο ασφαλιστικό σύστημα, το ακόμα πιο άδικο φορολογικό σύστημα που παίρνει από τους κάτω για να δώσει στους πάνω, το υπερσυγκεντρωτικό κράτος και οι πολλοί «μεγάλοι αδελφοί» του. 

Μας θυμώνει η διαφθορά των πολιτικών που κάθε επαφή τους με την εξουσία θέλουν να τη μετατρέπουν σε χρυσοφόρο άγγιγμα του Μίδα, μας θυμώνει ο εκμαυλισμός των φτωχότερων στρωμάτων με φτωχο-επιδόματα και μικροαπάτες, η ληστρική διαχείριση του δημόσιου χρήματος, εγχώριου ή ευρωπαϊκού, αλλά πάντως χρήματος των φορολογουμένων, η κατασπατάληση δισεκατομμυρίων σε υπερκοστολογημένα έργα και υπηρεσίες αμφίβολης χρησιμότητας, το πλιάτσικο των δημόσιων ταμείων μέσω απευθείας αναθέσεων και στημένων διαγωνισμών, το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου και των δημόσιων αγαθών.

Μας εξοργίζουν τα σκάνδαλα, το σκάνδαλο των υποκλοπών, το σκάνδαλο της Novartis, το σκάνδαλο των ανεκτέλεστων συμβάσεων που συνέβαλαν στο έγκλημα των Τεμπών, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και όλα τα παρελκόμενα σκάνδαλα συγκάλυψης των σκανδάλων, η χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, ο εξευτελισμός της Βουλής, η καταστρατήγηση του κράτους δικαίου, η απαξίωση και η παρακμή της δημοκρατίας. 

Μας ενοχλεί που γερνάμε, ή που είμαστε νέοι κι η ζωή μπροστά μας φαίνεται βουνό, μας βαραίνει η μοναξιά ή μας μπουχτίζει η πολλή συνάφεια του κόσμου, μας καταθλίβει η ασημαντότητά μας ή μας έχει κουράσει η υπερβολική δημοφιλία μας. Μας στενοχωρεί η μικρή μας απήχηση στα σόσιαλ, ή αντιθέτως είμαστε έτοιμοι να κλείσουμε όλους τους λογαριασμούς μας και να κόψουμε τις σχέσεις με τους χιλιάδες φόλοουερ. Δυσφορούμε με τη ματαιοδοξία της συνεχούς έκθεσης, της αυτοεικόνας, των σέλφι, του ναρκισσισμού, αλλά μας λυπεί κιόλας αν περνάμε εντελώς απαρατήρητοι. 

Εχουμε χίλιους δυο λόγους να είμαστε θλιμμένοι, δυστυχισμένοι, ανικανοποίητοι, θυμωμένοι, εξοργισμένοι, εξεγερμένοι, αλλά όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που μας προκαλεί το «σύστημα» γενικώς, με όλες τις συνιστώσες του ειδικώς, έχουν και τα αντίβαρά τους: μικρές καθημερινές χαρές, φιλίες, συγγένειες, στιγμές ευφορίας, διαλείμματα απόλαυσης, ένα μπάνιο στη θάλασσα, ένα ωραίο βιβλίο, μια καλή παράσταση, μια όμορφη συζήτηση, ένα γευστικό κρασί, ένα καλομαγειρεμένο φαγητό, ένα ποτήρι δροσερό νερό. 

Εχουμε χιλιάδες πράγματα που, παρά τη μεγάλη δυσφορία, μας θυμίζουν ότι υπάρχουμε και πως αξίζει να υπάρχουμε. Αλλά υπάρχει ένα πράγμα που εκτυλίσσεται εδώ και δυόμισι χρόνια -στην πραγματικότητα εδώ και 70 χρόνια- μπροστά στα μάτια μας. Υπάρχει αυτή η σαδιστική τελετουργία μαζικού, αργού ή ακαριαίου θανάτου, των χιλιάδων δολοφονιών από βόμβες, σφαίρες, έλλειψη φαρμάκων, πείνα, δίψα, υπάρχει αυτό το έγκλημα του κράτους-δολοφόνου, με την ανοχή 200 κρατών συνεργών, συνενόχων, σιωπηλών παρατηρητών, εις βάρος εκατομμυρίων Παλαιστινίων, γέρων, νέων, παιδιών, βρεφών. Υπάρχει αυτή η μαύρη τρύπα της ανθρώπινης ύπαρξης που μας κάνει σχεδόν να ντρεπόμαστε που εμείς υπάρχουμε. Πρέπει να κάνουμε κάτι ριζικό, ίσως και ακραίο, για να ξεπλύνουμε αυτή την ντροπή της ύπαρξης, για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να νιώθουμε πως αξίζει να υπάρχουμε. 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

Αυτός είναι ο γιατρός που του είχαμε πάρει συνέντευξη στην ανοιχτή -την πρώτη- μεγάλη εκδήλωση στο Μάρμπουργκ, στο σύντομο διάστημα που ήταν στη Γερμανία, πέρσι. Είναι ο Αχμέντ Αμπού Νάντα, αγγειοχειρουργός, αρχίατρος τότε, τον Οκτώβριο του 2023, στο νοσοκομείο Αλ Σίφα, το πρώτο που είχε βομβαρδιστεί.

Εδώ και έναν χρόνο είναι πάλι πίσω, και παντού στη Γάζα, όπου μπορεί, στήνει κέντρα περίθαλψης μαζί με άλλους συναδέλφους του, κυνηγημένοι από πόλη σε πόλη και από γειτονιά σε γειτονιά της Γάζας. Να τι μας έγραψε πριν από λίγες μέρες: «Πριν από δύο μέρες κατέρρευσα λόγω εξάντλησης, πείνας και υπογλυκαιμίας. Μία ώρα αργότερα βρέθηκε ένα κουτάλι ζάχαρη. Την ανακάτεψα στο τσάι για να την πιω για να μπορέσω να συνεχίσω τη δουλειά, να κάνω εγχειρήσεις, να σταματήσω τις αιμορραγίες των τραυματισμένων. Ζούμε σ’ έναν εφιάλτη ή σε μια ταινία φαντασίας που δεν έχει τέλος».

Μήνυμα των φίλων Δώρας και Γκίντερ που ζουν στη Γερμανία, με εγκιβωτισμένο το απεγνωσμένο μήνυμα του Παλαιστίνιου γιατρού Αχμέντ Αμπού Νάντα

Capital control

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 12-13/7/2025

 Ωρα μία μετά τα μεσάνυχτα, επιστρέφοντας απ’ τη δουλειά, ψάχνω ATM για να πάρω λίγα μετρητά απ’ τον σχεδόν άδειο τραπεζικό λογαριασμό μου, για να επιστρέψω ένα μικρό φιλικό δάνειο, το συγκλονιστικό ποσό των 50 ευρώ. Το μετρό έχει κλείσει (εκεί πάντα βρίσκει κανείς ATM όσο λειτουργεί), αλλά στη διαδρομή από Σύνταγμα μέχρι Δάφνη, ύστερα προς Ηλιούπολη - πλατειούπολη, με τα τραπεζικά καταστήματα καίρια σημεία, δεν βρίσκω ούτε ένα ATM ανοιχτό. Είναι καλά ασφαλισμένα πίσω από ρολά κατεβασμένα. Οι διαβεβαιώσεις για «24 ώρες μετρητά» που είναι κολλημένες στις προσόψεις των τραπεζών με φωτισμένες τις μπράντες τους (κίτρινες λεμονί, πορτοκαλί, μπλε σκούρες, γαλάζιες) σαρκάζουν την προσπάθειά μου να είμαι συνεπής την επομένη το πρωί στον φίλο ή συγγενή που πρόθυμα με διευκόλυνε για λίγες μέρες. Και ο οποίος, όχι, φυσικά και δεν έχει POS, δεν έχει και εφαρμογή IRIS, δεν έχει web banking, δεν είναι άλλωστε υποχρεωμένος να έχει, προς το παρόν, γιατί τίποτε δεν αποκλείει σε λίγο να είναι αδίκημα το να μην έχεις λογαριασμό ηλεκτρονικής τραπεζικής, να κάνεις όλες τις συναλλαγές μόνος/η, να απαγορεύεται να πλησιάσεις φυσικό κατάστημα τράπεζας, ή αν το αποτολμήσεις να χρεώνεσαι ακόμη και τον κλιματισμό ανάλογα με την ώρα παραμονής σου εκεί. Το να κάνεις τις συναλλαγές σου, αγορές, εξοφλήσεις, δάνεια, δώρα, πουρμπουάρ, χαρτζιλίκια με μετρητά σε καθιστά αυτομάτως ύποπτο φοροδιαφυγής, αλίμονο οι νονοί, οι νονές, οι γιαγιάδες, οι παππούδες, οι θείοι, οι θείες, οι φίλοι, οι συνάδελφοι, οι γείτονες, οι νεωκόροι, οι επαίτες, οι Πακιστανοί που καθαρίζουν τα τζάμια των αυτοκινήτων στα φανάρια, οι Αλβανοί που έχουν μείνει σχεδόν μόνοι στα έρημα χωριά να φροντίζουν χτήματα και περιβόλια, μισακά ή με όποια άλλη συμφωνία δεν αποτυπώνεται σε συμβόλαια και αποδείξεις, οι σεζονάδες που τα καλοκαίρια πάνε στα νησιά και προτιμούν το φιλοδώρημα στο χέρι κι όχι στον λογαριασμό, και τα μισά της αμοιβής τους μαύρα, όχι στον λογαριασμό μισθοδοσίας τους, γιατί μπαίνει θέμα επιβίωσης, όλοι, μα όλοι αυτοί είναι ο συρφετός της παραοικονομίας που ληστεύουν τον πλούτο του κράτους. Και τα μετρητά είναι το πασπαρτού τους, η βαριοπούλα τους, ο ωρολογιακός μηχανισμός τους, η δυναμίτιδά τους. Τα μετρητά πρέπει να πεθάνουν! 

Εντάξει, παραδέχομαι πως υπάρχει μια υπερβολή σε όλη αυτή την περιγραφή, αλλά σημασία έχει να συμφωνήσουμε ποια είναι η τάση. Κρατικές φορολογικές αρχές και ιδιωτικές τράπεζες (οι γνωστές, εις ο,τι μας αφορά, σωσμένες από χρεοκοπία με τα δικά μας λεφτά) βρίσκονται σε μια διαρκή ώσμωση και αλληλοσυμπλήρωση στην επιχείρηση εξαφάνισης των μετρητών. Τα όρια μεταξύ κράτους και ιδιωτικού κεφαλαίου έχουν σχεδόν εξαφανιστεί στο πεδίο αυτό, όλο το χρήμα που κάποτε κυκλοφορούσε από τσέπη σε τσέπη, από το ένα πορτοφόλι στο άλλο, από την τσάντα και το σακάκι μας στο ταμείο του καταστήματος, από τον χοντρέμπορο στον λιανέμπορο, από τον προμηθευτή πρώτης ύλης στον μεταποιητή της, τώρα περνάει σχεδόν αποκλειστικά από τον χρηματοπιστωτικό Λεβιάθαν, που παραχωρεί στον κρατικό Λεβιάθαν το προνόμιο του πρώτου πιστωτή στη φορολόγηση κάθε συναλλαγής. Μετά τον φόρο, έρχεται ο τόκος ( ο φόρος του τραπεζίτη!), αλλά χωρίς τη συνεργασία και τη σύμφυση των δυο μηχανισμών θα ήταν αδύνατο να φορολογηθεί και να τοκιστεί κάθε λεπτό του ευρώ. 

Εξ ου και η επιχείρηση εξαφάνισης των μετρητών, τα οποία είναι η καλύτερη και αποτελεσματικότερη μέθοδος επιβολής capital control, που είναι ένα είδος προσωρινής ή και μόνιμης κατάσχεσης του διαθέσιμου ή αποταμιευμένου χρήματός μας. Τα τραπεζικά καταστήματα κλείνουν, ολόκληρες επαρχίες και ομάδες χωριών δεν έχουν ούτε ένα μηχάνημα ανάληψης μετρητών, η μόνη επαφή των ηλικιωμένων και απομονωμένων κατοίκων στα πιο ολιγάνθρωπα χωριά με το φυσικό χρήμα είναι ο ταχυδρόμος που φέρνει στις συντάξεις. Τα ΑΤΜ αραιώνουν και στις πόλεις. Στις γειτονιές έχουν προ πολλού εξαφανιστεί. Η ΑΑΔΕ θεωρεί γκρίζο ότι δεν αποτυπώνεται σε μια ηλεκτρονική συναλλαγή, ο κ. Πιτσιλής επαίρεται για την αύξηση των φορολογικών εσόδων που τη θεωρεί αντανάκλαση του περιορισμού της φοροδιαφυγής. Δύσπεπτος μύθος καθώς τα υπερέσοδα των δισεκατομμυρίων έρχονται από καθαρά ηλεκτρονικές συναλλαγές, φορολογημένες αυτοστιγμεί, φουσκωμένες από την ακρίβεια,, ενώ τα πρόσθετα έσοδα από την υποτιθέμενη αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής στους σεσημασμένους κλάδους (υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ταξιτζήδες, γιατρούς, δικηγόρους) είναι λίγων δεκάδων εκατομμυρίων. Αλλά είναι αρκετά για να πλέξει ο ΥΠΟΙΚ το εγκώμιο των φορολογικών αρχών και να χειροκροτήσει τη συμβολή των τραπεζών. 

 

Και πείτε μου τώρα: σε τι διαφέρουν όλοι αυτοί οι περιορισμοί στη χρήση του χρήματός μας από τους κεφαλαιακούς ελέγχους του 2015, λίγο πριν το δημοψήφισμα του μεγάλου «όχι» που έγινε ένα δειλό και ταπεινωμένο «ναι»; Σε τι διαφέρουν τα ΑΤΜ που δεν βρίσκεις ή που είναι κλειστά τη νύχτα, από τις ουρές του 2015 για να πάρει κανείς 20, 40, 60 ευρώ; Γιατί οι «μενουμευρωπιστές» δεν έχουν βγει στους δρόμους να ουρλιάξουν που οι τράπεζες και οι φορολογικές αρχές ασκούν νταβατζιλίκι στα χρήματά τους; Γιατί δεν τα παίρνουν να τα πάνε και πάλι αλλού, κάπου που δεν μισούν τα μετρητά, κάπου που οι πλούσιοι δικαιούνται να γεμίζουν πισίνες με κέρματα και χαρτονομίσματα και να κάνουν βουτιές και σέρφινγκ σαν τον θείο Σκρούτζ; Γιατί οι ραντιέρηδες των κάμπων, των βουνών, των θαλασσών και των άστεων δεν εξεγείρονται που τους έχουν στερήσει τη χαρά να πετάνε πενηντάευρα ή να καίνε κατοστάευρα ακούγοντας καψουροτράγουδα; Γιατί οι μεγαλόσχημοι επιχειρηματίες δεν θεωρούν κατακλυσμιαία καταστροφή την αστυνόμευση διακίνησης κεφαλαίων, τον περιορισμό της ελευθερίας του χρήματος; Γιατί τα τωρινά, μόνιμα και μη αναστρέψιμα capital control που ντρέπονται να πουν τ’ όνομά τους δεν έχουν προκαλέσει «οικονομική καταστροφή» και δεν βγάζουν τους νοικοκυραίους στους δρόμους να υπερασπίσουν την ελευθερία του χρήματος, να πενθήσουν τον πρόωρο θάνατο των μετρητών; 

ΥΓ Μία ενδεχόμενη απάντηση στα πολλά γιατί παραθέτω στις κάτωθι «Θεωρίες». Την τραγουδούσε η Γλυκερία πριν ανακαλύψει την «ελευθερία» να διασκεδάζει γενοκτόνους. 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

Τα μεγάφωνα το λένε,

διαπασών το τραγουδούν.

Φταίχτες είν’ όσοι δε φταίνε,

γι’ αυτό πίνουν και ξεχνούν.

Ωχ αμάν!

Γιατί τα πεντοχίλιαρα,

δεν είναι πετσετάκια.

Να παίρνω με τη σέσουλα,

να γράφω ραβασάκια.

Γιάννη Καραλή, «Τα πεντοχίλιαρα» (1985, άλμπουμ «Τραγούδι Αισθηματικό»)

Για όλα τα πεταμένα «Οχι» του κόσμου

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 5-6/7/2025

Προσπαθώ να θυμηθώ πώς αισθανόμουν τέτοια μέρα, πριν δέκα χρόνια ακριβώς. Ξέρετε, τη μέρα που τόσο πολλοί άνθρωποι από όλο το φάσμα της πολιτικής προσπαθούν να την ξεχάσουν, σαν αποφράδα, σαν ένα στίγμα, έναν λεκέ ή ένα βαθύ τραύμα που πρέπει να επουλωθεί. Ολα παίζουνε, το τραύμα αναμφίβολα υπάρχει στους ανθρώπους που για μια στιγμή πίστεψαν ότι μπορούν να προκαλέσουν με το πλήθος, το πάθος και την ψήφο τους μια μεγάλη αλλαγή, έναν πολιτικό και κοινωνικό σεισμό παγκόσμιας εμβέλειας. Αλλά το πώς ένιωθαν όλοι οι 3.558.864 πολίτες που ψήφισαν «Οχι» τις μέρες πριν από το δημοψήφισμα, την ίδια τη μέρα της κάλπης και το βράδυ της ανακοίνωσης του αποτελέσματος, το βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015, που τα «Οχι» τόσο πολλών ανθρώπων τρόμαξαν το «ιερατείο» των Βρυξελλών, τις καγκελαρίες και τα πρωθυπουργικά μέγαρα όλης της Ευρώπης, τους ιέρακες των αγορών, τους ραντιέρηδες της Αθήνας, ακόμα και τους τότε ενοίκους του μεγάρου Μαξίμου, το πώς ένιωθαν οι 3,5 εκατ. άνθρωποι που επέλεξαν πλευρά έχει τη σημασία του. Κι έχει σημασία, ακόμα και σήμερα, 10 χρόνια μετά, να θυμηθούν πώς ένιωθαν, τι τους έκανε να πουν «Οχι» με τις τράπεζες κλειστές, τα ATM με μεγάλες ουρές, το χρήμα με το σταγονόμετρο, τα ΜΜΕ να κραυγάζουν λες και επίκειται πόλεμος, τον εκφοβισμό, την τρομοκρατία και τους ωμούς εκβιασμούς να φτάνουν στα άκρα. 

Προσπαθώ να θυμηθώ τουλάχιστον πώς ένιωθα εγώ. Κι ο μόνος τρόπος που είναι πιο αξιόπιστος είναι τα θυμηθώ τι έγραφα. Ευτυχώς, scipta manent. Αντιγράφω από ανάρτηση στο blog μου, με ημερομηνία 1/7/2015: 

«Από την περασμένη Παρασκευή βλέπω ανθρώπους σκυφτούς μπροστά στις οθόνες των ΑΤΜ. Ουρές από σκυφτούς ανθρώπους που αγωνιούν να φτάσουν στα πλήκτρα του μηχανήματος που ξερνάει ευρώ, πριν αυτό στερέψει (σ.σ. μεταξύ μας, ήμουν κι εγώ σε κάποιες απ’ αυτές τις θλιβερές ουρές). Κι από τη Δευτέρα η κύρτωση του αυχένα και της πλάτης σαν να αυξήθηκε, κι ας λιγόστεψαν τα χαρτονομίσματα που μπορούν να αποσπάσουν απ’ το μηχάνημα. Ισως δεν ξέρουν, τουλάχιστον όχι όλοι, ότι κάθε ημερήσια επίσκεψή τους στο ATM μετριέται live στις τερματικές οθόνες της ΕΚΤ, στη Φρανκφούρτη. Κάθε ανάληψη του πολυπόθητου πενηντάρικου καταγράφεται σαν μια μικρή κατάθεση της ψυχής τους. Οι άρχοντες του ευρώ μετρούν όλες αυτές τις μικρές καταθέσεις σαν προκαταβολή της μεγάλης, ολόσωμης και ολόψυχης κατάθεσης που θέλουν να εξασφαλίσουν στην Κυριακή της κάλπης. Θέλουν ένα λιπόψυχο, ηττημένο, ταπεινωμένο, φοβισμένο, αγωνιώδες, ένα σκυμμένο, ει δυνατόν και έρπον “ναι” από τα εκατομμύρια των Ελλήνων ψηφοφόρων. Γι’ αυτό και έχουν φορτώσει στην πλάτη του καθενός ένα χρέος 40.000 ευρώ. Να ’χουν να πορεύονται σκυφτοί, στα τέσσερα, έρπην. Χέστηκαν αν αυτό το χρέος θα πληρωθεί ποτέ – το ξέρουν ότι δεν πρόκειται αυτό να συμβεί. Αρκεί να το ’χει στην πλάτη του κάθε υποζύγιο εφ’ όρου ζωής (κάπως έτσι υπολογίζουν τη “βιωσιμότητα” του χρέους: τη μετρούν με κριτήριο την ανοχή μας).

»Μ’ αυτό το φόρτωμα στην πλάτη, με τις τράπεζες κλειστές, με τον ΣΕΒ, τη ΓΣΕΕ, τον αρχιεπίσκοπο, τον Ανθιμο, τον επίτιμο, την ΕΣΕΕ, τον Σαμαρά, τον Βενιζέλο, τη Φώφη, τον Σταύρο, τον Ρουβά, τις εργοδοτικές ενώσεις, τους καθωσπρέπει οικονομολόγους, τους τραπεζίτες, τα ΜΜΕ της διαπλοκής, το λόμπι του ευρώ, τους αρχιτέκτονες της ελληνικής χρεοκοπίας, τον Ραχόι, τον Γιούνκερ, τον Σουλτς, τη Μούσχουρη, τον Ράμφο, τον Ψινάκη, όλους τους αστέρες του καθεστωτικού μπλοκ να κραυγάζουν υστερικά “ΝΑΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ! Ναι σε όλα, ναι σε ό,τι νάναι”, πώς θα τα καταφέρεις εσύ να φτάσεις όρθιος και ευθυτενής στην κάλπη; Πώς να αντέξεις να διασώσεις όλα τα “όχι” σου, όλα τα “όχι” που ’χεις μαζεμένα από τότε που στάθηκες όρθιος, βρέφος ενός έτους;... 

»Μάζεψε όλα τα “όχι” σου και στάσου όρθιος. Οχι στο ψέμα, όχι στην τρομοκρατία, όχι στον πανικό, όχι στη λιτότητα, όχι στην ευρωυστερία, όχι στην ευρωκρατία, όχι στην ευρωυποκρισία, όχι στις κότες, όχι στους ξενέρωτους, όχι στους χέστηδες, όχι στην εθελοδουλεία, όχι στις κωλοτούμπες (τις παρελθούσες και τις επερχόμενες), όχι στο παράνομο χρέος, όχι στην τοκογλυφία των δανειστών, όχι στους ραντιέρηδες, όχι στο ευρώ των τραπεζών, όχι στη χούντα της ΟΝΕ, όχι στην εξόντωση των ηλικιωμένων, όχι στον ευνουχισμό των ωρίμων, όχι στον εξανδραποδισμό των νέων, όχι στις ομιλούσες κεφαλές της διαπλοκής, όχι σε νέο μνημόνιο, όχι στην τρομοκρατία των εργοδοτών, όχι στον φασισμό των αγορών, όχι στην παράδοση της κρατικής κυριαρχίας, όχι στον εκβιασμό της λαϊκής κυριαρχίας, όλα τα όχι του κόσμου συμπυκνωμένα σε ένα και μόνο όρθιο “ΟΧΙ”. (Μ’ αρέσει που το “όχι” της Κυριακής είναι τόσο πλουραλιστικό, ο καθένας θα εισφέρει τη δική του σύνθεση από “όχι”. Είναι «όχι» πατριωτικό, αλλά είναι και διεθνιστικό, είναι ευρωσκεπτικιστικό, αλλά είναι και ευρωπαϊκό, είναι φιλοκυβερνητικό, αλλά είναι και αντικυβερνητικό, είναι «όχι» θυμωμένο, αλλά είναι και ψύχραιμο, είναι ρομαντικό, αλλά είναι και ρεαλιστικό, είναι και “όχι” αναδρομικό, όλα τα “όχι” που δεν εκστομίστηκαν από το 2010 και μετά από “ναιναίδες” και “νενέκους”. Ενώ το “ναι” τους είναι απλώς ένα μονολιθικό, μονόχρωμο, δογματικό, λιπόψυχο “ναι”, μια υπογραφή σε λευκή επιταγή με το πιστόλι στον κρόταφο.)

»Οφείλουμε στους εαυτούς μας ένα όρθιο, καθαρό “όχι”. Η όρθια στάση κάνει τον άνθρωπο».

                                                                      ***

Ομολογώ πως είχε κάτι υπερβολικά μελό αυτό το παμφλέτο υπέρ του «Οχι» το 2015. Αλλά επειδή οι περισσότεροι από όσους στάθηκαν όρθιοι έχουν δέκα χρόνια μετά μείνει με την απορία, επειδή ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ορθά επικαλέστηκε τον Σολωμό και την παρότρυνσή του «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές», απαιτώντας (επίσης ορθά) τη δημοσιοποίηση των πρακτικών του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών του 2015 για να αποδειχθεί αν και ποιος έκανε «κωλοτούμπα» μετά το δημοψήφισμα, περιμένω η ίδια απαίτηση να προβληθεί και για την περιβόητη έκθεση των 1.000 σελίδων για το Grexit που επικαλέστηκε ο Γιούνκερ δέκα χρόνια πριν για να μας φορέσει καπέλο το τρίτο μνημόνιο. Υπήρξε ποτέ αυτή η έκθεση-φάντασμα ή πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι η Ε.Ε. και η ευρωζώνη επιβιώνουν δέκα χρόνια μετά χάρη σε μια κολοσσιαία απάτη εις βάρος της Ελλάδας; (Βλέπε το απόσπασμα στη θυγατρική στήλη.) 

ΚΙΜΠΙ 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

«[...] Στην παρούσα περίπτωση, το έγγραφο που ζητάτε εγείρει ανησυχίες για θέματα υψηλής ευαισθησίας από πολιτική, οικονομική και νομική άποψη. Η δημοσιοποίηση του εγγράφου που ζητάτε θα μπορούσε να προκαλέσει όχι μόνο σοβαρή απειλή στη δημοσιονομική, νομισματική και οικονομική σταθερότητα της Ελλάδας, αλλά να απειλήσει πραγματικά τη δημοσιονομική, νομισματική και οικονομική κατάσταση σε καθένα από τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης, και στην Ευρωζώνη ως σύνολο. Ειδικότερα, ενώ η Ευρωζώνη ανακάμπτει ακόμη από την πρόσφατη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, η αποκάλυψη του εγγράφου θα άνοιγε την πόρτα για κερδοσκοπική επίθεση στα δημόσια χρέη από συντελεστές της αγοράς, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να προκαλέσει αδικαιολόγητες πιέσεις στα κράτη μέλη... Το δημόσιο συμφέρον υπηρετείται καλύτερα με τη μη δημοσίευση του εγγράφου που ζητάτε». 

Πιερ Μοσκοβισί (επίτροπος το 2017), «Επιστολή-απάντηση στο αίτημα της Αννας Διαμαντοπούλου για δημοσιοποίηση του “λεπτομερούς σχεδίου Grexit” που είχε επικαλεστεί ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τον Ιούλιο 2025», 2 Μαρτίου 2017