Εν μέσω ληστών. Όχι δύο, αλλά πολλών… (1/4/2010)

(Ανάρτηση, με καθυστέρηση 6 ημερών...)

Σήμερον -αν διαβάζετε την εφημερίδα σήμερον, Μεγάλη Πέμπτη, αλλά και Κυριακή του Πάσχα να ’ναι, παίζει- κρεμάται επί ξύλου, ως γνωστόν. Και κρεμάται εν μέσω δύο ληστών, οι οποίοι σταυρώνονται και πεθαίνουν με τον ίδιο μαρτυρικό τρόπο, χωρίς να έχουν στο βιογραφικό τους θαύματα, λόγο Θεού, κηρύγματα, μια ολόκληρη Καινή Διαθήκη, τέλος πάντων. Δεν ξέρουμε πολλά πράγματα για τους δύο ληστές – για τον Βαραββά, αντιθέτως, ληστή κι αυτόν, που τη γλίτωσε, διασώζεται κάποιος μύθος μεταστροφής του στη χριστιανική πίστη, που το Χόλιγουντ φρόντισε να μεγεθύνει. Για τους άλλους δύο, τίποτε, εκτός από μια άφεση αμαρτιών που πρόλαβε κι απέσπασε ο ένας εκ των δύο στον σταυρό. Τίποτε άλλο. Ξέρουμε σίγουρα ότι αυτοί, αν και σταυρώθηκαν, δεν αναστήθηκαν, ότι η θυσία τους ως μέσο σωφρονισμού και διαπαιδαγώγησης της κοινής γνώμης, ως μέσο καταστολής και πρόληψης της εγκληματικότητας, προφανώς δεν έπιασε τόπο. Τίποτε δεν αποδεικνύει ότι οι ληστείες, οι μικροκλοπές ή και τα ακόμη βαρύτερα εγκλήματα -φόνοι, βιασμοί, εκβιασμοί, απάτες- έχουν μειωθεί από την εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι σήμερα. Το αντίθετο. Μάλλον έχουν αυξηθεί, έχουν πολλαπλασιαστεί σε ποικιλία κι έχουν διογκώσει τους ποινικούς κώδικες. Έχουν επίσης εμπλουτιστεί με απίστευτης σκληρότητας πράξεις μαζικής εξόντωσης πληθυσμών που ακούνε στον όρο εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και στα οποία πρωταγωνιστές δεν είναι απελπισμένοι φτωχοδιάβολοι που προσπαθούν να αποδράσουν από τη φυλακή της φτώχειας, αλλά υπεράνω υποψίας πολιτικοί ηγέτες, πολλοί από τους οποίους τιμώνται ως ήρωες από τους λαούς τους ή ως «Μεγάλοι» από τους αδέκαστους ιστορικούς.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΗΣΤΕΣ, όμως, δεν υπάρχει καμιά θέση στην Ιστορία, δεν περισσεύει χώρος έστω γι’ αυτήν την αμφίβολη μορφή αθανασίας, εκτός από εκείνες τις ελάχιστες περιπτώσεις που πέτυχαν μια γενναιόδωρη δόση πλούτου (όπως ο Αλ Καπόνε) ή δόξας (όπως ο Ντίλινγκερ). Το ίδιο και για τους ληστές της Σταύρωσης. Ούτε τα ονόματά τους δεν διέσωσαν οι επίσημοι ευαγγελιστές, ούτε -έστω- τα εγκλήματα που πλήρωσαν μ’ αυτό τον σκληρό θάνατο (αν και σε κάποιο από τα δεκάδες απόκρυφα ευαγγέλια αναφέρονται ως Γίστας και Δισμάς). Έτσι κι αλλιώς, έχει τη σημασία του ο συμβολισμός του θεμελιώδους χριστιανικού μύθου, το γεγονός ότι τον Ιησού πλαισιώνουν δύο παραβάτες του κοινού ποινικού δικαίου. Αποκλείεται να είχαν γίνει ληστές από χόμπι, κάποια σχέση θα είχε η παραβατική συμπεριφορά τους με την καθήλωσή τους στον πάτο της αυτοκρατορίας.

ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΧΕΣΗ έχουν όχι οι δύο, αλλά οι χιλιάδες ληστές που πλαισιώνουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας, στη δική μας, σύγχρονη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία. Ακούω με τη μέγιστη δυνατή καχυποψία -αν όχι και απέχθεια- τις δημόσιες ανησυχίες της πολιτικής ηγεσίας, τις άναρθρες κραυγές της μιντιοκρατίας για την έξαρση της εγκληματικότητας στην Αθήνα και σ’ άλλες πόλεις της Ελλάδας. Και ακούω με τη μέγιστη δυνατή ανησυχία τις πραγματικές μαρτυρίες απλών, καθημερινών ανθρώπων για το πόσο πραγματικά αφόρητα και συχνά έχουν γίνει τα περιστατικά ληστείας στον δρόμο, στην πόρτα του σπιτιού, στην είσοδο της πολυκατοικίας, στο ATM, στο μετρό, στο σούπερ μάρκετ, στην καφετέρια ή στην ταβέρνα, όταν αφήνεις αμέριμνος το κινητό για να πας στην τουαλέτα. Γυρίζεις και το κινητό έχει εξαφανιστεί. Ή το πορτοφόλι ή μια τσάντα με ασήμαντα χαρτιά που έχεις αφήσει στο αυτοκίνητο, η τηλεόραση και το κομπιούτερ στο σπίτι, ό,τι ασήμαντο ή ευτελέστατο βρουν οι Άθλιοι των Αθηνών, των περιχώρων και των λοιπών άστεων που έχουν γίνει πολλοί, πολύχρωμοι, πολύγλωσσοι και προπαντός απελπισμένοι.

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ κακόηχες, πονηρές και αποπροσανατολιστικές οι υστερικές κραυγές για την έξαρση της εγκληματικότητας, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι μητροπόλεις του καπιταλισμού (κι η Αθήνα δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση) έχουν γεμίσει από απόκληρους και κυνηγημένους των αποικιών της αυτοκρατορίας που ξεκινούν με την ελπίδα της σωτηρίας και ζουν μια ακόμη κόλαση. Ο σκοτωμένος από την αδέσποτη βόμβα 15χρονος Αφγανός Αμιντολά (τελικά, είχε όνομα…) γλίτωσε από τις βόμβες των «συμμάχων» (μεταξύ των οποίων και Έλληνες), πέρασε το επικίνδυνο Ιράν, ίσως και το φλεγόμενο Ιράκ, διέσχισε την Τουρκία, όπου φιλόξενοι δουλέμποροι προθυμοποιήθηκαν να τον περάσουν από τα μπλόκα της Frontex στο Αιγαίο ή τις ξεχασμένες νάρκες της ελληνοτουρκικής μεθορίου, και, αφού δεν πνίγηκε στα άγρια νερά ή δεν διαμελίστηκε σ’ ένα ξεχασμένο ναρκοπέδιο, αφού περιπλανήθηκε με την οικογένειά του στα γραφεία αλλοδαπών και στην απρόθυμη γραφειοκρατία του ασύλου, αφού αναμετρήθηκε με τον κυνισμό και την αλαζονεία των αστυνομικών, κατέληξε να επιβιώνει σαν ρακοσυλλέκτης, πριν από τη μοιραία συνάντησή του με τη βόμβα. Θα μπορούσε να έχει και τελείως διαφορετική πορεία, αν ο αγώνας του για αξιοπρέπεια δεν εξασφάλιζε τα στοιχειώδη της επιβίωσης. Θα μπορούσε να γίνει ένας ληστής. Ν’ αρπάζει τσάντες από ανυποψίαστες νοικοκυρές. Ν’ ανοίγει σπίτια, να σπάει αυτοκίνητα, ν’ αρπάζει ότι σημαντικό ή ασήμαντο προλάβαινε μέχρι την πρώτη συνάντησή του με την Αστυνομία, τα δικαστήρια και τη φυλακή.

ΑΣ ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΟΙΟΥΜΑΣΤΕ τους έκπληκτους για ό,τι συμβαίνει. Στο Αφγανιστάν γίνεται πόλεμος. Με σφαίρες, βόμβες και βομβαρδισμούς. Αλλά κι εδώ ένας πόλεμος γίνεται. Με στέρηση, με αποκλεισμό, με περιθωριοποίηση και μιζέρια. Και στον πόλεμο, όταν ή ύπαρξη διακυβεύεται, τα όρια της νομιμότητας κάμπτονται, οι ηθικές αναστολές αίρονται, το αξιακό σύμπαν αναδομείται. Και τότε, πολλοί από μας, Έλληνες, Πακιστανοί, Αφγανοί, Αλβανοί, Ιταλοί, ακόμη και Γερμανοί, είμαστε υποψήφιοι Γιάννηδες Αγιάννηδες.

ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΩ, ας μην προσποιούμαστε τους έκπληκτους. Όταν οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης αποφασίζουν χωρίς περίσκεψη να πάρουν ενεργό μέρος σε όλους τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς των ΗΠΑ στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν ή στη Μέση Ανατολή, όταν ασκούν τη «μοντέρνα» αποικιοκρατική τους πολιτική στην Αφρική προκαλώντας εμφυλίους, γενοκτονίες και ανθρωπιστικές τραγωδίες, είναι βλακεία να μην περιμένουν τα απόνερα της απελπισίας που προκαλούν στο κατώφλι της Ευρώπης. Κι όταν διαχειρίζονται την οικονομική κρίση διευρύνοντας τη φτώχεια των υποτελών τάξεων και αυξάνοντας τις ευκαιρίες συσσώρευσης πλούτου από τη σύγχρονη τραπεζοκρατία, τις επιχειρηματικές ελίτ και την αριστοκρατία της μίζας, είναι απίθανο να μην περιμένουν κοινωνικές εκρήξεις. Και οι εκρήξεις μπορεί να λάβουν δυο μορφές: ή της κοινωνικοπολιτικής εξέγερσης ή της εξάπλωσης της τυφλής κοινωνικής βίας. Είναι αναπόφευκτο να «σταυρωθούμε» εν μέσω όχι δύο, αλλά πολλών, χιλιάδων ληστών, όταν η ληστεία φαντάζει ως το μόνο μέσο αναδιανομής του πλούτου (δυστυχώς, όχι εις βάρος των πραγματικά πλουσίων), όταν ακόμη και ο στοιχειώδης κεϊνσιανός συμβιβασμός εξοβελίζεται από το πολιτικό σύμπαν. Και η ένταση της αστυνόμευσης ουδόλως διασφαλίζει ότι οι διαρκώς αυξανόμενες πηγές της νέας εγκληματικότητας θα στεγανοποιηθούν. Αν οι προβλέψεις για μια δημοσιονομική κρίση διαρκείας στην Ελλάδα αληθεύουν, αν οι εκτιμήσεις για το επερχόμενο παγκόσμιο κραχ του κρατικού χρέους επιβεβαιωθούν, η έκρηξη της εγκληματικότητας μπορεί να πάρει τέτοιες διαστάσεις, που η αστυνόμευσή της θα απαιτεί ο μισός πληθυσμός να επιτηρεί τον άλλο μισό. Ένας ακήρυκτος κοινωνικός εμφύλιος, δηλαδή.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΕΝΔΕΙΞΗ ότι οι πολιτικές ηγεσίες το έχουν αντιληφθεί αυτό. Το Λονδίνο γέμισε με κάμερες παρακολούθησης, η Αθήνα με αστυνομικούς καμικάζι, οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές μητροπόλεις εξοπλίστηκαν σαν αστακοί, τα ποινικά τους οπλοστάσια φορτώθηκαν μέχρι σκασμού, αλλά δεν κατάφεραν, ούτε θα καταφέρουν να σταματήσουν τα κύματα της παρανομίας. Όταν η «νομιμότητα» είναι τόσο άδικη, κυνική και εξουθενωτική, είναι λογικό να γεμίζουν σταυρούς κι εσταυρωμένους όλοι οι Γολγοθάδες του κόσμου. Και το πρόγραμμα δεν έχει ανάσταση.