ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ (16/10/2010)

Οι κοινωνίες της Ευρώπης -και η ελληνική, πολύ περισσότερο- οφείλουν εν μέρει ευγνωμοσύνη στον κ. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Πολλά πράγματα που απλώς ψυχανεμίζονταν, διαισθάνονταν ή άκουγαν με καχυποψία από τους «αντιρρησίες συνείδησης» του χρέους, των ελλειμμάτων και του Συμφώνου Σταθερότητας, τα είπε ο πρόεδρος του Eurogroup σε λίγες λέξεις. Δεν ξέρω πού το πάει ο κ. Γιούνκερ – αν αίφνης θέλησε να παίξει στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα, αν με τα λόγια αυτά ασκεί ένα είδος αντιπολίτευσης στον γαλλογερμανικό άξονα (αν αυτός υπάρχει πια…) και σε όλα όσα θέλει ν’ αλλάξει στο Σύμφωνο Σταθερότητας (για ν’ αλλάξει τα φώτα στις κοινωνίες…). Σε κάθε περίπτωση, οι λίγες φράσεις που αφιέρωσε κατά την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ στην «ελληνική τραγωδία» αποκάλυψαν ένα πραγματικό colpo grosso εις βάρος των ευρωπαϊκών κοινωνιών: το ότι το ελληνικό δημοσιονομικό πρόβλημα ήταν γνωστό και στους δύο βασικούς πρωταγωνιστές του ελληνικού κομματικού συστήματος, αλλά και το ότι η κοινοτική ελίτ και οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες γνώριζαν και εποιούντο την νήσσαν είναι μια τρανταχτή ομολογία παραπλάνησης και εξαπάτησης της ευρωπαϊκής και ελληνικής κοινής γνώμης.

ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ είναι το «καρφί» που πέταξε ο Γιούνκερ κατά των Γαλλογερμανών. Αποτυπώνουμε με ακρίβεια τη φράση, είναι ιστορικής αξίας: «Τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας ήταν γνωστά, αλλά οι Βρυξέλλες δεν έπραξαν τίποτα… Γαλλία και Γερμανία είχαν, επίσης, πλήρη ενημέρωση, αλλά ενδιαφέρονταν κυρίως για τη ροή εξαγωγών προς την Ελλάδα». Ευρωσκεπτικιστές και αντιευρωπαϊστές έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται δικαιωμένοι. Επί της ουσίας, ο κ. Γιούνκερ συμπύκνωσε σ’ αυτή τη μικρή φράση την κριτική που διατυπώνουν εδώ και δύο δεκαετίες, άλλοτε πολύ φλύαρα, άλλοτε πολύ συνθηματολογικά. Ότι δηλαδή η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και η Ευρωζώνη είναι ένας μηχανισμός παραγωγικής υποβάθμισης των περιφερειακών χωρών, όπως η Ελλάδα, και μετατροπής τους σε «πάγκο σούπερ μάρκετ» για τις εξαγωγές των κεντρικών χωρών, όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Αν συμπληρώσει κανείς κι εκείνο το μεγάλο κομμάτι εθνικής κυριαρχίας που πνίγηκε στα γαλλογερμανικά πλεονάσματα, μαζί με τα χωράφια που ξεχερσώθηκαν, τα εργοστάσια που έκλεισαν, τις θέσεις εργασίας που «μετανάστευσαν», τις ευκαιρίες που χάθηκαν, έχει -αν όχι τον ορισμό- τουλάχιστον ένα τυπικό παράδειγμα νεοαποικιοκρατίας.

ΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ της υπόθεσης -ποιος είπε τι, σε ποιον και πότε- ανήκει στο πεδίο του ελληνικού φολκλόρ. Μικρή σημασία έχει ποιον «κάρφωνε» ο κ. Γιούνκερ ως, κατά δήλωσή του, «πρωθυπουργό της διεφθαρμένης χώρας». Σε όσους δεν έχουν μνήμη εντόμου είναι γνωστό ότι τόσο τα δύο κόμματα εξουσίας όσο και οι επικεφαλής τους πρωταγωνίστησαν στη φούσκα της «διαφάνειας»: Το τετράπτυχο διαπλοκή- διαφθορά- διαφάνεια- κάθαρση αποτέλεσε κυρίαρχο ιδεολόγημα τόσο της Ν.Δ. όσο και του ΠΑΣΟΚ (και άλλων δορυφορικών δυνάμεων) την τελευταία δεκαετία. Από τον «βασικό μέτοχο» και τους «νταβατζήδες του Μπαϊρακτάρη» μέχρι τις εξεταστικές επί παντός επιστητού και τις μπαρούφες περί του «όλοι μαζί τα φάγαμε», όλα συνέτειναν στην εμπέδωση μιας αντίληψης ότι η ελληνική κοινωνία, από την κορυφή μέχρι τη βάση της, είναι μια παρέκκλιση από τον κανόνα της «ηθικότητας» του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου, μια τερατώδης στρέβλωση της -κατά τα λοιπά- καλής καγαθής ευρωπαϊκής μηχανής. Έτσι, η κρίση του χρέους, το μνημόνιο, τα οικονομικά δεινά στα οποία υποβάλλεται η κοινωνική πλειοψηφία έρχονται ως ένα είδος φυσικής τιμωρίας, ως κάθαρση την οποία οφείλουν να αποδεχθούν καρτερικά οι κατά τεκμήριο συνένοχοι πολίτες. Και, μιας και αναγκαστικά, στο πλαίσιο της παιδαγωγικής τιμωρίας, θα στερηθούν μέρος του άρτου, ας αρκεστούν σε μια γερή δόση θεάματος: πάρτε κι άλλη μια εξεταστική για την οικονομία, για την αναζήτηση του «τις πταίει». Από το 2000, από το 1996, όχι, ακόμη καλύτερα, από το 1981 – τι ημίμετρα είναι αυτά; Πάμε ακόμα πιο πίσω, στο δάνειο της ανεξαρτησίας του 1827. Και πιο πίσω, στους διαδόχους του Βουλγαροκτόνου που άφησαν τη βυζαντινή οικονομία στο έλεος των Δυνατών. Έλεος!

Σ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ο κ. Γιούνκερ, που προβοκάρισε με τη φράση του την ευρωπαϊκή και ελληνική πολιτική τάξη, απομακρύνεται από την αλήθεια που τόλμησε (ή του ξέφυγε) και συναντάται με το ψεύδος που κρατάει ακόμη το «σύστημα» στα πόδια του. Για την κρίση του χρέους, για την «ελληνική τραγωδία», δεν φταίει τίποτα άλλο εκτός από το ότι η Ελλάδα είναι μια διεφθαρμένη χώρα, περίπου από τα γεννοφάσκια της. Δεν φταίει για την κρίση του χρέους η χρηματοπιστωτική φούσκα που έσκασε το 2007 στις ΗΠΑ, δεν φταίνε τα τοξικά «κύματα» που έστειλε σε όλο τον κόσμο, και στην Ευρώπη, δεν φταίνε τα δισεκατομμύρια ευρώ που έδωσαν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στις μολυσμένες τράπεζες. Κι ακόμη, δεν φταίει το γεγονός ότι το οικοδόμημα του Μάαστριχτ αφαίρεσε από τις παραγωγικά ασθενέστερες χώρες κάθε δυνατότητα αντίδρασης, υπονόμευσε και τις λιγοστές ευκαιρίες να δημιουργήσουν παραγωγικά αντίβαρα. Δεν φταίνε οι σχέσεις υποτέλειας που επέβαλε η ενιαία αγορά της Ε.Ε. στις μειονεκτικότερες χώρες της, δεν φταίνε οι ληστρικές σχέσεις ανάμεσα στη διεθνή της τοκογλυφίας και τις κυβερνήσεις. Φταίει η «ελληνική διαφθορά», αυτή η γενετική ανωμαλία της φυλής…

ΠΕΡΙΕΡΓΟ… Τότε, τι εξηγεί ότι η κρίση του χρέους είναι παγκόσμια; Πώς εξηγεί ο κ. Γιούνκερ ότι στην ίδια του τη χώρα, το Βέλγιο, το χρέος ξεπερνά από ώρα σε ώρα το 100% του ΑΕΠ; (σ.σ. το ερώτημα αυτό πρέπει να αγνοηθεί. Είναι απλώς κοτσάνα, όπως επεσήμανε αναγνώστης, καθότι ο Γιούνκερ είναι Λουξεμβούργιος. Αλλά scripta manent...) Πώς συνέβαλε η διαφθορά στο χρέος του 75% που είναι το σκορ της Βρετανίας, αυτού του παγκόσμιου καταφύγιου για το «έξυπνο χρήμα»; Γιατί στις ίδιες τις ΗΠΑ το δημόσιο χρέος τρέχει με 20% τον χρόνο και κάθε οικονομολόγος με λίγο «νιονιό» τρέμει στην ιδέα ότι κάποτε θα σκάσει; Τι εξακόντισε το χρέος της πλεονασματικής Γερμανίας στο 75%, ενώ υποβόσκει το πολλαπλάσιο χρέος των ομοσπονδιακών κρατιδίων; Γιατί η βιομηχανική Ιταλία βρίσκεται σε μια αντίστοιχη κατάσταση με την Ελλάδα, με χρέος 118% του ΑΕΠ; Γιατί το ιρλανδικό «θαύμα» φλερτάρει με τη χρεοκοπία και ποζάρει μ’ ένα δημοσιονομικό έλλειμμα 32% εφέτος, διπλασιασμένο εν μια νυκτί για τη σωτηρία των τραπεζών της κελτικής τίγρης; Προφανώς η διαφθορά είναι μια παγκόσμια σταθερά του οικονομικού συστήματος, ενδημεί σε όλη την Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι όλοι είναι μια διεφθαρμένη φάρα, ο κόσμος όλος πληρώνει απλώς το τίμημα της ηθικής εκτροπής από μια κανονικότητα που ποτέ πριν δεν είχε κρίσεις, οικονομικούς ανταγωνισμούς, καταστροφικές νομισματικές αναμετρήσεις… Μπούρδες!

ΦΥΣΙΚΑ, η διαφθορά είναι ένας συντελεστής του προβλήματος. Έχει ένα κόστος που συμβάλλει στην παγκόσμια κρίση του χρέους, που είναι ελληνική μόνο ως προς τις ιδιαιτερότητες μιας μικρής, περιθωριακής χώρας, με μια υποτελή ιθύνουσα τάξη, χωρίς φιλοδοξίες και οράματα, εξασκημένη σε σχέσεις εκμαυλισμού και κλεπτοκρατίας – τόσο με την πολιτική εξουσία όσο και με τα φτωχότερα στρώματα. Αλλά, η διαφθορά, πέρα από τις «εθνικές» ιδιαιτερότητες, είναι ένα λίγο πολύ μετρήσιμο μέγεθος. Είναι η παράνομη μίζα ή η νομιμοποιημένη προμήθεια κάθε κερδοσκοπικής συναλλαγής, είτε αφορά την αγορά ενός υποβρυχίου είτε τη νομιμοποίηση μια αυθαίρετης παράγκας. Κι ακόμη κι αν την υπολογίσουμε σε 10% ή 20% (για τα δεδομένα της «ελληνικής ιδιαιτερότητας», εξηγεί μόνο το αντίστοιχο 20% του προβλήματος). Το υπόλοιπο 80% πώς θα το εξηγήσουν ο κ. Γιούνκερ και οι «ιδεολόγοι» της διαφάνειας; Δεν θα το εξηγήσουν, γιατί θέλουν να αποκρύψουν τις σχέσεις στοργής της πολιτικής ελίτ με την αυτοκρατορία του χρήματος, η οποία ορίζει τους κανόνες, έχει το μαχαίρι και το πεπόνι και «παράγει» τις κρίσεις. Θέλουν να καμουφλάρουν τις σχέσεις κυριαρχίας που έχουν επιβληθεί μεταξύ του πλούσιου Βορρά και του καχεκτικού Νότου της Ε.Ε. Κάνουν πλάτες στους πραγματικούς υποβολείς των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλουν στις κοινωνίες (αφήνοντας κάπου κάπου ένα δάκρυ υποκρισίας για τις θυσίες τους – λέγε με Στρος-Καν). Και, εγκλωβισμένοι στην ηθικολογική τους σχιζοφρένεια, είναι έτοιμοι να στείλουν στη φυλακή το «λαμόγιο» που μπαίνει στο γραφείο του πολιτικού και σκάει στο τραπέζι τον φάκελο με τη μίζα που θα εξασφαλίσει μια ευνοϊκή μεταχείριση. Όταν όμως το «λαμόγιο» φοράει ακριβό κουστούμι και γραβάτα, έχει πτυχία και τεχνογνωσία επιρροής, επαγγελματική κάρτα και διαπίστευση, κάθεται σαν νομιμοποιημένος λομπίστας στα γυαλιστερά τραπέζια συνεδριάσεων των Βρυξελλών, συζητάει πολιτισμένα και συνδιαμορφώνει με κοινοτικούς αξιωματούχους και γραφειοκράτες τις οδηγίες, τους κανονισμούς, τα νομοθετήματα που ορίζουν τις τύχες 500 εκατομμυρίων ανθρώπων, τότε το «λαμόγιο» φοράει το φωτοστέφανο της διαφάνειας και η συναλλαγή λέγεται «διαβούλευση με τις ομάδες κοινωνικών συμφερόντων». Και η μίζα; Πού πάει μίζα; Αναζητήστε τη στις παχυλές αμοιβές της κοινοτικής γραφειοκρατίας και στα bonus των «λομπίστας». Μόνο που την πληρώνουμε πάλι εμείς. Ενδεχομένως γι’ αυτό και μόνο μπορούμε να χαρακτηρίσουμε εαυτούς διεφθαρμένους. Εκτός από μαλάκες.