Saturday, July 31, 2010

…και ανταγωνιστικότητας

Στοιχείο της νέας αντίληψης περί προόδου την οποία πρέπει να ενστερνιστούμε είναι και η ανταγωνιστικότητα. Παλιά καραμέλα, αλλά απέκτησε μια νέα ακτινοβολία στην εποχή του μνημονίου, όταν οι επιτηρητές και οι τοποτηρητές μάς αποκάλυψαν ότι στην ουσία το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι το κρατικό χρέος, αλλά η απελπιστικά χαμηλή ανταγωνιστικότητά της. Ένα στοιχείο της, μας είπαν, ήταν το υψηλό κόστος εργασίας. Αν και ψευδέστατο, αφού το ελληνικό κόστος εργασίας είναι μεν υψηλότερο από τα βαλκανικά προτεκτοράτα της Γιουρολάνδης, αλλά πολύ χαμηλότερο από τις πλούσιες χώρες του πυρήνα της, ξεμπερδέψαμε μ’ αυτό με το πρώτο κύμα μέτρων διατίμησης της εργασίας και διευκόλυνσης των απολύσεων. Α, δεν αρκεί αυτό, μας λένε οι επιτηρητές. Πρέπει ν’ ανοίξουν και οι αγορές, να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός σ’ αυτές, ώστε να πέσουν οι τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες.
Αν ζούσε ο Άνταμ Σμιθ, που φανταζόταν έναν καπιταλισμό πολλών μικρών ή μεσαίων ανταγωνιζόμενων παραγωγών, ή θα έσκιζε τον «Πλούτο των εθνών» του ή θα προσέφευγε στα δικαστήρια κατά του μνημονίου, της τρόικας και των τροϊκόπουλων. Οι οποίοι, όπως αποκαλύπτεται, έχουν μια πολύ ιδιότυπη αντίληψη για το πώς ανοίγει ο ανταγωνισμός σε μια αγορά. Πάρτε παράδειγμα τις τράπεζες. Κλειδί για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της αξιοπιστίας τους, μας λένε, είναι οι συγχωνεύσεις τους. Σήμερα διαθέτουμε καμιά δεκαριά μεσαίες και μεγάλες εμπορικές τράπεζες που δανείζουν με το τσιγκέλι και με υψηλότατα επιτόκια και ανταμείβουν τις καταθέσεις με μηδενικούς τόκους. Είναι πολλές, λένε οι επιτηρητές, και οι πιο τολμηροί θεωρούν ότι για την Ελλάδα δύο, δυόμισι τράπεζες φτάνουν και περισσεύουν. Κι αυτό θα είναι καλό για την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πώς είναι δυνατό αυτό το θαύμα, δηλαδή τα μονοπώλια -διότι τι άλλο θα είναι δυο-τρεις τράπεζες για μια αγορά 11 εκατομμυρίων;- να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, να φέρουν μείωση των επιτοκίων δανεισμού και του κόστους του χρήματος, θα πρέπει να μας το εξηγήσουν τα τροϊκόπουλα.
Αλλά, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι οι τράπεζες δεν είναι το ενδεικνυόμενο παράδειγμα για τις αρετές της ανταγωνιστικότητας, διότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν πρέπει με τίποτα να καταρρεύσει (έστω κι αν καταρρεύσουμε εμείς), τι συμβαίνει με τις άλλες αγορές και τα «κλειστά επαγγέλματα» που «ανοίγουν» βίαια και με συνοπτικές διαδικασίες; Στη διάρκεια της περιπέτειας των φορτηγών και των βυτιοφόρων, ακούστηκαν ανεκδιήγητα πράγματα: ότι η απελευθέρωση του κλάδου θα φέρει ανάπτυξη μέχρι και 10% του ΑΕΠ σε πέντε χρόνια, ότι η κοινωνία θα απελευθερωθεί από την ομηρία μιας συντεχνίας κ.λπ. Οι φορτηγατζήδες δεν είναι, βέβαια, άγγελοι και η ροπή τους προς τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα είχε συνενόχους το πελατειακό σύστημα των κομμάτων εξουσίας. Αλλά τι θα τους διαδεχθεί; Στην αγορά της διακίνησης αγαθών καραδοκούν τα μονοπώλια του μέλλοντός μας: οι εταιρείες πετρελαιοειδών θα ελέγξουν κάθετα τη διακίνηση της κινητήριας δύναμής μας από το διυλιστήριο μέχρι το ρεζερβουάρ, οι αλυσίδες λιανικής θα ενσωματώσουν και τον κρίκο της διακίνησης με δικούς τους στόλους μεταφοράς, οι εταιρείες logistics θα επεκτείνουν τον μονοπωλιακό τους ρόλο στη διακίνηση και των εισαγόμενων αγαθών. Ακόμη κι αν η μονοπώληση αυτής της αγοράς επιφέρει μια μείωση του κόστους διακίνησης των αγαθών, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα επωφεληθούν απ’ αυτήν άλλοι εκτός από τα εκκολαπτόμενα μονοπώλια της διακίνησης.
Αυτό είναι λοιπόν ένα πραγματικό επίτευγμα για τους γνήσιους φιλελεύθερους-λάτρεις του μνημονίου. Ο συντομότερος δρόμος για περισσότερο ανταγωνισμό (δηλαδή χωρίς μονοπώλια) είναι λιγότερα και μεγαλύτερα μονοπώλια. Ιδιοφυές και σατανικό!

2 comments:

  1. τί να πώ ρε μάγκες, σας διαβάζω μέσα σ' αυτές τις ζεστές μέρες του αυγούστου και μου φτιάχνετε τη διάθεση. Θέλω να τα τυπώσω όλα και να τα διανείμω χέρι με χέρι μέσα στη εταιρία που δουλεύω. Θέλω να τα κάνω copy-paste και ν' αρχίσω να στέλνω mail δεξιά κι αριστερά. Δεν με νοιάζει που. Αρκεί να διαβαστούν.
    keep up the good job

    ReplyDelete
  2. Δεν μιλάνε για κόστος εργασίας γενικά, αλλά για κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. Έχει διαφορά...

    ReplyDelete