Αισχροκέρδειες

ΕφΣυν, 26-27/3/2022

Να δεις που ο Πούτιν μέχρι και μουστάκι θα τους βάλει να ξυρίσουν… Λοιπόν, ακούγοντας τον Μητσοτάκη να ξιφουλκεί κατά της κερδοσκοπίας, της αισχροκέρδειας και κάθε έννοιας που έχει στο θέμα της τη λέξη «κέρδος», ο νους μου πήγε σε κείνη την ταινία του Δαλιανίδη, «Οι θαλασσιές οι χάντρες». Οπου ο πολλά βαρύς Γεωργίτσης πέφτει στον έρωτα της σέξι ποπ θεάς Λάσκαρη και στο τέλος, πράγματι, ξυρίζει και το μουστάκι, απαραίτητο αξεσουάρ του φολκλόρ της Πλάκας, πριν όλα γίνουν ένας λαϊκοπόπ αχταρμάς, που μετά το μουστάκι, απέκτησε φαβορίτες και μαλλιά αφάνες, στη συνέχεια μακριές χαίτες, έπειτα βαθιές χωρίστρες, μετά κουρεύτηκε γουλί και τώρα αφήνει μακριές γενειάδες και έχει γεμίσει τατουάζ. Ασχετο. Κλείνει η παρένθεση. 

Ο Πούτιν βάζει λοιπόν τον Κυριάκο, τον Αδωνι, τον Σταϊκούρα, τον Σκρέκα, τον Σολτς, τη φον ντερ Λάιεν, τη Λαγκάρντ, όλους όσοι έχουν τον έλεγχο των δημόσιων οικονομικών, να ξυρίσουν τα μουστάκια που δεν είχαν ποτέ, να γλείψουν εκεί όπου έφτυναν, να αρνηθούν τα ιερά και τα όσια της ελεύθερης αγοράς, να αναγνωρίσουν την παταγώδη αποτυχία της. Για να είμαστε ακριβείς, δεν είναι ο Πούτιν που τα προκαλεί όλα αυτά, η αποτυχία της αγοράς έχει προηγηθεί πολλούς μήνες πριν ο άρχων του Κρεμλίνου αποφασίσει να περάσει την Ουκρανία διά πυρός και σιδήρου. Απλώς, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε το ιδεώδες ιδεολογικό πρόσχημα στις ευρωπαϊκές ηγεσίες και να αποσκιρτήσουν από τους ιερούς κανόνες της μη παρέμβασης στην αγορά. 

Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση ανεβάζει σε άλλο επίπεδο τη σεμνή τελετή ενταφιασμού της νεοφιλελεύθερης εποποιίας των τελευταίων 3-4 δεκαετιών. Και της οφείλουμε ευγνωμοσύνη για την προσφορά της στην ελληνική κοινωνία και ευρύτερα στην ανθρωπότητα. 

Οφείλουμε ευγνωμοσύνη στον πρωθυπουργό, γιατί, ανακαλύπτοντας ότι υπάρχουν υπερκέρδη στις ενεργειακές εταιρείες, μας λέει ευθέως ότι το κέρδος, το επιχειρηματικό κέρδος δεν είναι ένα εξ ορισμού καλό πράγμα. Μας λέει εμμέσως ότι τα επιχειρηματικά κέρδη μπορεί να αποτελούν και ένα είδος ληστείας εις βάρος του κοινωνικού συνόλου και ενίοτε το κράτος, το αστικό, καπιταλιστικό κράτος, ακόμη και το επιτελικό κράτος του Κυριάκου Μητσοτάκη, οφείλει να βάλει χέρι στα κέρδη. Να τα απαλλοτριώσει, με τρόπο που μόνο κακοί κομμουνιστές και αμετανόητοι κρατιστές το έχουν κάνει. 

Οφείλουμε ευγνωμοσύνη και στον Αδωνι για τα πρόστιμα που επιβάλλει έστω και σε ανώνυμες εμπορικές αλυσίδες για παραβίαση του νομοθετημένου περιθωρίου κέρδους. Του οφείλουμε ευγνωμοσύνη γιατί αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα κοινωνικά ανεκτό όριο κέρδους – και ό,τι το υπερβαίνει είναι αισχροκέρδεια. Παρότι υπάρχει μια αντίφαση στην έννοια αυτή –ποιο κομμάτι του κέρδους είναι άραγε αισχρό και πιο άγιο;– θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε τον υπουργό Ανάπτυξης –έμπειρος τηλε-έμπορος άλλωστε ο ίδιος– να αλλάζει πίστα και να ορίζει νομοθετικά την αισχρότητα της κερδοφορίας, μια και την αισχρότητα της πολιτικής υποκρισίας την έχουν εξαντλήσει. 

Κι αν θέλουν να απογειώσουν την παρέμβασή τους, μπορούν να εισηγηθούν, πέρα από πρόστιμα, οι συλλαμβανόμενοι ως κερδοσκόποι να μην τη βγάζουν καθαρή με μερικά πρόστιμα, αλλά να διασύρονται και να διαπομπεύονται δημοσίως στο Σύνταγμα. Φαντάζομαι να μην περνά απ’ το μυαλό τους και το ενδεχόμενο να στηθούν κρεμάλες. 

Αναρωτιέται, βέβαια, κανείς, αφού μπήκαν στον κόπο οι κυβερνήσεις να παραδεχθούν τη ρήση του Ανάχαρσι «κέρδος άπληστον» –το κέρδος και η κερδοσκοπία δεν χορταίνουν ποτέ, είναι τερατάκια που όσο και να τα ταΐσεις θέλουν κι άλλο– αν προτίθενται να κάνουν κάτι ριζικό για την εκρίζωσή του. 

Για παράδειγμα, αφού είμαστε σε περίοδο ανακοίνωσης εταιρικών αποτελεσμάτων και τα χρηματιστήρια του πλανήτη, όταν δεν πτοούνται από τις βόμβες του Κιέβου ή της Μαριούπολης, βρίσκονται σε έκσταση για τις τρελές κερδοφορίες και τα αστρονομικά μερίσματα που ετοιμάζονται να μοιράσουν τράπεζες, φαρμακευτικές, πολεμικές βιομηχανίες, γιατί δεν βάζουν χέρι και σε αυτά τα υπερκέρδη; Τι κάνει την αύξηση 130% της κερδοφορίας της Pfizer ανεκτή, ιερή, δίκαιη και ηθική και τη μικροκερδοσκοπία του μίνι μάρκετ της γειτονιάς απαράδεκτη και ανήθικη; Τι κάνει τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των ενεργειακών εταιρειών ύποπτα και φορολογήσιμα και τα τεράστια εταιρικά κέρδη της πανδημίας που ανακοινώνουν σεινάμενες-κουνάμενες οι εταιρείες, εισηγμένες και μη, απαραβίαστα; 

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

Δύση, ουσ.: Το τμήμα του κόσμου που εκτείνεται δυτικά (ή ανατολικά) της Ανατολής. Κατοικείται στο μεγαλύτερο μέρος του από Χριστιανούς, ένα ισχυρό φύλο υποκριτών, οι οποίοι παράγουν κυρίως δολοφονίες και απάτες – «πολέμους» και «εμπορικές συναλλαγές» τις ονομάζουν αντίστοιχα. Το ίδιο και οι κάτοικοι της Ανατολής, οι οποίοι επίσης παράγουν κατά κύριο λόγο τα ίδια προϊόντα.

Αμπροουζ Μπιρς, «Το Αλφαβητάρι του Διαβόλου»