Δυο λούζερ καλικάντζαροι στο έλεος του Κυριάκου

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 4-5/1/2025

Είχαμε καιρό να μιλήσουμε με τον Π., έναν από τους πιο δημιουργικούς κι ανήσυχους ανθρώπους που είχα την τύχη να γνωρίσω και να κάνω φίλο. Κάναμε μια εκτενέστατη συζήτηση και ανασκόπηση της κατάστασης ενός εκάστου, αλλά την κάναμε με sms, άγνωστο γιατί, αν και απλώς μπορούσαμε να μιλήσουμε στο τηλέφωνο. Εγώ είμαι ασύλληπτα αργός στην πληκτρολόγηση, ο Π. εκνευριστικά ταχύς, ως εκ τούτου σε κάθε φράση του των 30-50 λέξεων αντιστοιχούσε μια ασθμαίνουσα δική μου φράση το πολύ δέκα λέξεων. Καθώς όμως εξελισσόταν η ανταλλαγή των sms με τις αμοιβαίες, φιλικές εκμυστηρεύσεις για την επαγγελματική και οικονομική μας κατάσταση, ανακάλυψα ότι σε αυτή τη συνομιλία συμπυκνώθηκε η αγωνία του 33% (τουλάχιστον) της ελληνικής κοινωνίας που δεν χωράει στο success story του Μητσοτάκη, το οποίο θαυμάζουν και συντηρούν για τους δικούς τους ιδιοτελείς λόγους αγορές, επενδυτές και άρπαγες του κοινωνικού πλούτου. 

Ιδού μερικά θραύσματα αυτής της ανταλλαγής sms:

«-Ηταν μια εξαντλητική χρονιά με περισσότερη δουλειά και λιγότερα λεφτά. Εκεί που το άγχος για πληρωμές ήταν δύο-τρεις βδομάδες τον μήνα, τώρα είναι καθημερινό… Γενικά, εντατικοποίηση, φτωχοποίηση, αριστερή απογοήτευση… Πρέπει να αποφασίσω φέτος αν θα πάρω νέο δάνειο ή αν θα πάω προς αποεπένδυση. Με τη νέα φορολογία και την ακρίβεια έχω ζοριστεί πολύ. Δεν βγαίνει. Και είναι ένας φαύλος κύκλος. Αν δεν πάρω δάνειο, με πνίγουν οι δόσεις, η Εφορία και οι ρυθμίσεις σε βαθμό που καθυστερώ πληρωμές σε προμηθευτές και θα μειωθεί η διαθεσιμότητα βιβλίων (άρα και η ποιότητα των υπηρεσιών και του βιβλιοπωλείου). Αν πάρω δάνειο, θα αυξηθεί το χρέος και με δεδομένο ότι πάμε για νέα κρίση, είναι πιθανό να μην μπορέσω ποτέ να το αποπληρώσω. Το μόνο “καλό” είναι ότι δεν έχω τίποτα δικό μου, ούτε σπίτι ούτε αμάξι ούτε τίποτα. 

-Κι αν το κλείσεις, τι κάνεις μετά; Εχεις σκεφτεί εναλλακτική; 

-Δεν μπορώ να το κλείσω και να αφήσω δύο-τρία άτομα χωρίς δουλειά. Αν δεν είχα τα παιδιά, θα έκανα άλλη διαχείριση. Θα έκανα εκδηλώσεις, θα ασχολιόμουν λίγο παραπάνω με τις εκδόσεις. Αλλά τα παιδιά δουλεύουν 4-5 χρόνια. Δεν ξέρω αν μπορώ να πω απλά “δεν βγαίνει, απολύεστε”, εκτός αν ήταν να μπω φυλακή... Γενικά, νομίζω ότι όλη η αγορά είναι διαλυμένη τους τελευταίους μήνες. Ολοι είναι διαλυμένοι εκτός από τα καρτέλ των φίλων του Κούλη. Και όσοι ήταν τυχεροί και κληρονόμησαν ακίνητα και βγάζουν λεφτά χωρίς να κάνουν τίποτα. 

-Η αθανασία των ραντιέρηδων... 

-Το σπαστικό είναι πως έχω τόσες πολλές ιδέες για δημιουργία τόσο στα εκδοτικά όσο και στα πολιτικά πράγματα, αλλά με έχει γονατίσει η αγωνία της καθημερινής επιβίωσης. Δουλεύω τόσο πολύ που δεν προλαβαίνω να κάνω σχεδόν τίποτα από όλα αυτά. 

-Εχω ακριβώς το ίδιο πρόβλημα, τρέχω τόσο για τα καθημερινά που δεν προλαβαίνω να σκεφτώ, να γράψω κάτι της προκοπής. 

-Εντάξει, έχεις το ταλέντο και ό,τι και να γράψεις είναι καλό. Πόσα χρόνια έχεις για σύνταξη; (Οχι ότι θα φτάνει να ζήσεις, αλλά λέμε τώρα.) 

-Κανονικά έπρεπε να έχω βγει, αλλά έχω κενά, σκατά τα έχω κάνει κι εκεί. 

-Να εξαγοράσεις χρόνια δεν μπορείς; 

-Ναι, αλλά είναι λεφτά κι αυτά, πάνω από 8.000. 

-Πάρε ένα δάνειο για σύνταξη! 

-Ωραίο! Συνταξοδάνειο! Κοίτα, είμαι στα 65 πχχχια, λογικά του χρόνου βγαίνω με πλήρη, αρκεί να έχω βρει κάτι χαμένα ένσημα. 

-Ε, ψάξου! 

-Το έχω ξεκινήσει, έχω κάνει τις αιτήσεις μου κ.λπ. Αλλά το σύστημα είναι γάμα τα... Να σου πω, τώρα μου ήρθε, σε πειράζει να κάνω κείμενο περίπου αυτά που λέμε εδώ, για το σαξές στόρι του Κούλη και δύο λούζερ καλικάντζαρους που δεν χωράνε σ’ αυτό;

-Ναι, αμέ. Κάνε, κάνε! Ωραία! Προσωπικά φέτος είχα:

12,5% αύξηση ενοικίου, 12,5% αύξηση μισθοδοσίας (ήθελα τα παιδιά να μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς), 20-30% αύξηση ρεύματος, 100% αύξηση Εφορίας λόγω τεκμηρίων, 40-50% αύξηση τόκων των επιχειρηματικών δανείων. Και ΜΟΝΟ 9% αύξηση τζίρου. 

-Αυτό είναι ο κανόνας για περίπου 700.000. Αυτό είναι τελικά το σχέδιο Πισσαρίδη. 

-Αν εφαρμοστεί, τότε θα έχουμε ακόμα 200-300 χιλιάδες κόσμο να μεταναστεύει στο εξωτερικό κι άλλους τόσους ανέργους. 

-Αυτό είναι η ουσία. Δεν χρειάζονται διοικητικά μέτρα, απλός φορολογικός και τραπεζικός δαρβινισμός. 

-Ναι, καταλαβαίνω ότι αυτός είναι ο τρόπος να ξεπουλήσουν οι φτωχοί μέχρι και το τελευταίο τετραγωνικό μέτρο που τους έχει απομείνει. Αλλά όταν θα γίνει αυτό ποιο είναι το επόμενο βήμα; Και όταν η Ευρώπη δεν θα δέχεται άλλους «ξεπλένηδες» Ελληνες; Εντάξει, καταλαβαίνω ότι θα έχουν πολλούς εργάτες απελπισμένους που θα δουλεύουν μετά πάλι για 500€, όπως το 2012 με τον Σαμαρά. Αλλά δεν νομίζω να βγαίνει γενικά αυτό. Μετά τι; Πόλεμος; Εμένα αυτό που με εξοργίζει είναι πως δουλεύω σαν σκυλί. Και δεν είμαι και κανένας που δεν έχει δεξιότητες ή που δεν εκμεταλλεύεται και τα social media ή/και την καινοτομία. Οπότε, αν κάνοντας εγώ αυτά που πρέπει, κόβοντας αποδείξεις και τιμολόγια για τα πάντα και όντας απόλυτα νομοταγής και τυπικός δεν βγαίνω, τι άλλο πρέπει να κάνει κάποιος για να μπορεί να ζήσει αξιοπρεπώς; Να γίνει μέλος μαφίας; 

-Είσαι από τα πιο ταλαντούχα άτομα που έχω γνωρίσει ποτέ, χωρίς ίχνος κολακείας! Αλλά ακόμη και ως μέλος της μαφίας δεν είναι δεδομένο ότι θα είχες καλύτερη τύχη. Εχεις δει τις ταινίες του Οικονομίδη; 

-Αχαχαχαχα!». 

Αλλαξα ή αφαίρεσα λίγα πράγματα από τη στιχομυθία μας μέσω sms, την αναπαραγωγή της οποίας την είδα αρχικά ως ολίγον πλάκα, έναν φιλικό αυτοσαρκασμό, αλλά όσο το σκέφτομαι το στόρι είναι μια θλιβερή συνεκδοχή αυτού που συντελείται σε μεγάλη κλίμακα εδώ και δεκαπέντε χρόνια. 

Ο ταλαντούχος κύριος Π. είναι ένας άνθρωπος-ορχήστρα, μια καθετοποιημένη μονάδα γέννησης και υλοποίησης φρέσκων ιδεών στο πεδίο του βιβλίου και των εκδόσεων, πάντα τολμούσε, πάντα καινοτομούσε και πρωτοπορούσε, σε μικρή κλίμακα, χωρίς αρπακτικές φιλοδοξίες και καλαμοκαβαλήματα. Τσαλακώθηκε στην Αθήνα, αποκεντρώθηκε, έκανε επίπονη επανεκκίνηση σε μεγάλη πόλη της περιφέρειας και πάνω που άρχισε να στεριώνει η ταπεινή, αξιοπρεπής και ουσιαστική μικροεπιχειρηματικότητα, τίθεται ξανά αντιμέτωπη με τα διλήμματα της επιβίωσης. Δεν είναι η τυχαία συνέπεια ανεξέλεγκτων διαταραχών της διεθνούς αγοράς, αλλά το αποτέλεσμα ενός κυνικά διακηρυγμένου και μεθοδικά εφαρμοζόμενου σχεδίου δραστικής «αραίωσης» και προλεταριοποίησης του άλλοτε περιούσιου λαού των μικρομεσαίων. Βλέπετε, τα μνημόνια και η τρόικα μισή δουλειά έκαναν, άγαρμπα και με πολύ αίμα. Ο Κυριάκος την ολοκληρώνει αναίμακτα και γκλαμουράτα. 

ΚΙΜΠΙ 

Kibi2g@yahoo.gr, kibi-blog.blogspot.com

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

Νια βολά ένας μυλωνάς είχε θράκα φκειασμένη ‘ς το μύλο του κ’ έψαινε νια σούχλα κριάς. Εκεί που γύριζε τη σούχλα του γλέπει την άλλη μεριά έναν Λυκοκάτζαρο και γύριζε μια σούχλα μπακάκους. Δεν του μίλησε μπίτι. Υστερα τον ρωτάει ο Καλλικάντζαρος πώς τον λένε. «Απατός», του λέει ο μυλωνάς, «με λένε». Εκεί που γύριζε τη σούχλα, ο Καλλικάντζαρος βάνει τη σούχλα τους μπακάκους απάνου ‘ς το κριάς. Πατ, δεν αργεί ο μυλωνάς και του φέρνει μια με το δαυλί, και καθώς ήταν γδυτός τον έκαψε. Φωναίς, καλό ο Λυκοκάτζαρος. «Βοηθάτε, αδέρφια, τι μ’ έκαψαν. – Ρε, ποιος σε καψε; του λένε οι άλλοι Λυκοκατζαραίοι απόξω. – Απατός, τους λέει εκείνος από μέσα.- Αμ, σαν εκάηκες απατός σου, τι σκούζεις έτσι;». Κι έτσι την έπαθε ο καλός σου ο Λυκοκάτζαρος. 

Ν.Γ. Πολίτου, «Παραδόσεις» (Ο Μυλωνάς και ο Λυκοκάτζαρος, Βούρβουρα του Δήμου Πάρνωνος της Κυνουρίας)