ΕΞΗΝΤΑ ΓΙΑΤΙ (19/02/2011)

Λένε πως το σημαντικότερο δεν είναι να διαθέτεις τις σωστές απαντήσεις, αλλά να θέτεις τις σωστές ερωτήσεις. Στους 16 μήνες της ζωής μας με το χρέος έχουν συσσωρευτεί χιλιάδες τέτοιες ερωτήσεις, εκατοντάδες «γιατί» στα οποία οι πολιτικοί «παιδαγωγοί» της κοινωνίας, οι «εκπαιδευτές» μας στη λιτότητα και στον μαρασμό, έχουν αποφύγει επιμελώς να απαντήσουν. Ίσως γιατί ποτέ δεν τέθηκαν με την ένταση και με τη σαφήνεια που επιβάλλει η συγκυρία. Ιδού μερικά από τα «γιατί» της προσωπικής μου συλλογής.

Γιατί είναι αδιανόητη η στάση πληρωμών προς τους πιστωτές της χώρας, αλλά είναι αυτονόητη η στάση πληρωμών προς τους μισθωτούς και προς το κοινωνικό κράτος; Γιατί είναι απλό να «σπάσουν» τα συμβόλαια με τους μισθωτούς του Δημοσίου και των ΔΕΚΟ, ενώ είναι αδύνατο να επανεξεταστούν οι τοκογλυφικοί όροι των συμβάσεων με τους δανειστές του κράτους; Γιατί είναι κοινωνικά δίκαιο να μειωθούν οι μισθοί, αλλά είναι άδικο να αθετήσουμε τις δεσμεύσεις μας προς τη Διεθνή της τοκογλυφίας; Γιατί είναι οδυνηρό να καταρρεύσουν μερικές τράπεζες, αλλά είναι ανώδυνο να οδηγηθεί σε μαρασμό η κοινωνία; Γιατί είναι «αναπτυξιακό» μέτρο να μειώνεται η φορολογία των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η φορολογία μισθωτών και καταναλωτών; Γιατί διευκολύνονται οι απολύσεις εργαζομένων, ενώ δεν προβλέπεται «απόλυση» εργοδοτών για ανικανότητα να διαχειριστούν τις επιχειρήσεις τους και στην ευημερία και στην κρίση; Γιατί στο τέλος του μισθού και της σύνταξης μένει πάντα τόσος πολύς μήνας;

Γιατί η επιχείρηση «διαφάνεια» δεν επεκτείνεται σε όλες τις συμβάσεις του κράτους με ξένες και εγχώριες επιχειρήσεις που επιβάρυναν το κρατικό χρέος; Γιατί η κυβέρνηση δεν διεκδικεί εδώ και τώρα τις γερμανικές αποζημιώσεις, ενώ προτιμά να «αξιοποιήσει» την περιουσία του Δημοσίου; Γιατί η κυβέρνηση δεν αρνείται εδώ και τώρα το μέρος του χρέους που αντιστοιχεί σε συμβάσεις προμηθειών αποδεδειγμένα πνιγμένες στη μίζα (Siemens, C4I, υποβρύχια); Γιατί το κράτος δεν ανακτά τις κρατικές επιδοτήσεις που εξέθρεψαν τις μαϊμού επενδύσεις που η επιχειρηματική ελίτ μετέτρεψε σε πολυτελή κατανάλωση ή καταθέσεις στο εξωτερικό; Γιατί στις αλλεπάλληλες «επιχειρήσεις κάθαρσης» οι εμπλεκόμενοι ιδιώτες χρυσοκάνθαροι βρέθηκαν στο απυρόβλητο; Γιατί οι εξεταστικές και τα δικαστήρια βλέπουν μόνο ευθύνες κρατικών λειτουργών, άντε και μερικών πολιτικών με παραγεγραμμένα αδικήματα; Γιατί για το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου δεν βρέθηκε ούτε ένας επιχειρηματίας στη φυλακή, αλλά μόνο η ανακρίτρια που τους έλεγχε (κι αυτή για άλλο, άσχετο αδίκημα); Γιατί τιμωρείται εύκολα το χέρι που παίρνει, αλλά ποτέ το χέρι που δίνει; Γιατί το κράτος αλλάζει ακόμα και τον κώδικα κυκλοφορίας για να εγγυηθεί τα κέρδη των εργολάβων των εθνικών οδών; Γιατί είναι «έξυπνο» να απογυμνώνεις το κράτος από περιουσιακά στοιχεία; Γιατί είναι δίκαιο να παραδίδεις την επόμενη γενιά Ελλήνων έκθετη, μ’ ένα κράτος ουσιαστικά χρεοκοπημένο και υποθηκευμένο στους πιστωτές του, στην επόμενη κρίση χρέους;

Γιατί η Goldman Sachs ήταν διαρκώς παρούσα στη δημιουργική λογιστική της προηγούμενης δεκαετίας; Γιατί οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. την προτιμούσαν σταθερά ως σύμβουλο στα τρικ απόκρυψης του χρέους; Γιατί η Μέρκελ βγάζει φλύκταινες από τότε που αποκαλύφθηκε ο ρόλος της «τράπεζας που κυβερνά τον κόσμο»; Γιατί τα αφεντικά της Goldman Sachs «την έπεσαν» από την πρώτη στιγμή στη νέα κυβέρνηση και στον Γ. Παπανδρέου προσωπικά, πρόθυμα να προσφέρουν και πάλι τις υπηρεσίες τους; Γιατί ο πρωθυπουργός απέρριψε πέρυσι την πρότασή τους για ένα πρόγραμμα διαχείρισης του χρέους μέσω «αξιοποίησης και τιτλοποίησης της περιουσίας» του Δημοσίου, αλλά τώρα την προωθεί; Αλλά, και γιατί στον οργανισμό διαχείρισης του χρέους επελέγη άνθρωπος με θητεία στην Goldman Sachs; Γιατί στα τέλη του προηγούμενου μήνα βρέθηκε πάλι στην Αθήνα ο Νο2 της σκοτεινής τράπεζας; Και γιατί δεν ακούστηκε «κιχ» για τις επαφές του με τραπεζίτες και κρατικούς αξιωματούχους, λες κι έκανε απλώς τουρισμό; Γιατί η πρόταση της «Τράπεζας» για αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας επανήλθε στο τραπέζι μέσω τρόικας; Αλλά και γιατί ο «καλός» Τόμσεν του ΔΝΤ υποστηρίζει την «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας, ενώ ο «κακός» Ντερούζ της Κομισιόν θέλει την «πώλησή» της;

Γιατί οι μόνοι που σώζονται εδώ και τρία χρόνια, από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, είναι οι τραπεζίτες; Γιατί ήταν εύκολο και απλό για τις κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να τους διαθέσουν 85 δισ. ευρώ (μέχρις ώρας), ενώ ήταν αδύνατο να αφήσουν άθικτες συντάξεις και μισθούς; Γιατί η κυβέρνηση αύξησε από τα 10 στα 30 δισ. το πακέτο των κρατικών εγγυήσεων δανεισμού για τις τράπεζες; Και γιατί οι τράπεζες «σνομπάρουν» το πακέτο αυτό, σαν να μην το έχουν ανάγκη; Γιατί προτιμούν να συνεχίσουν να δανείζονται από την ΕΚΤ, έχοντας αντλήσει πάνω από 96 δισ. ευρώ με επιτόκιο 1%; Γιατί τρέμουν στην ιδέα ότι, αν πάρουν λεφτά από τις κρατικές εγγυήσεις, το κράτος θα «κατσικωθεί» για χρόνια στις διοικήσεις τους; Γιατί λιποθυμούν οι τραπεζίτες στην ιδέα μιας αναδιάρθρωσης και, τελικά, μερικής διαγραφής χρέους; Και γιατί η κυβέρνηση τους διαβεβαιώνει με τόσο πάθος ότι αυτό το ενδεχόμενο αποκλείεται; Γιατί καθυστερούν τα τεστ αντοχής των τραπεζών; Γιατί δεν πρόκειται να δούμε αποτελέσματα πριν από την απόφαση της ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου για τη «συνολική λύση» της κρίσης στην Ευρωζώνη;

Γιατί οι τραπεζίτες, φανατικοί των «αναδιαρθρώσεων» κατά τα άλλα, διαμηνύουν ότι συγχωνεύσεις και εξαγορές δεν γίνονται αν δεν γίνουν «μεταρρυθμίσεις» που να διευκολύνουν το κόστος τους; Γιατί οι τραπεζίτες είναι οι βασικοί εισηγητές προς την τρόικα ρυθμίσεων μείωσης του εργατικού κόστους και του κόστους των απολύσεων; Γιατί ο πατριωτισμός τους δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει την εκροή καταθέσεων άνω των 30 δισ. (τα μισά στο εξωτερικό) από το 2010 μέχρι σήμερα; Γιατί δεν πρόσφεραν ένα στοιχειωδώς ελκυστικό επιτόκιο, έστω στο ύψος του πληθωρισμού, στις προθεσμιακές καταθέσεις για να αποτρέψουν τη βουτιά του 2010; Γιατί η κυβέρνηση αναλαμβάνει προθύμως να πληρώσει τα σπασμένα, προσφέροντας εγγυήσεις ποσού ακριβώς αντίστοιχου με τις εκροές; Και γιατί προστρέχει αρωγός των τραπεζών, με το φόβητρο των φορολογικών ελέγχων και του πόθεν έσχες για όσους μετέφεραν τον μικρό ή μεγάλο «κουμπαρά» τους στην αλλοδαπή; Γιατί οι κρατικές και ημι-κρατικές τράπεζες (Αγροτική και ΤΤ) είναι μονίμως οι δακτυλοδεικτούμενες ως προβληματικές, ενώ οι άλλες, τάχα μου, σκάνε από υγεία; Κι αν σκάνε από υγεία, γιατί κλαιγόντουσαν ότι καταρρέουν μέχρι τη συμφωνία για το μνημόνιο;

Γιατί η Ελλάδα κυβερνάται από πέντε οικογένειες πολιτικών; Γιατί το μόνο κλειστό επάγγελμα που δεν «ανοίγει» είναι αυτό του πολιτικού; Γιατί στον δημόσιο βίο (Βουλή, κυβέρνηση, υπουργεία, κρατικά αξιώματα, διοικήσεις ΔΕΚΟ, τράπεζες) ανακυκλώνεται η ίδια «παρεούλα» προσώπων, σε εναλλασσόμενους ρόλους; Γιατί οι κυβερνήσεις κάθονται «κότες» στα ευρωπαϊκά fora; Γιατί αποφεύγουν σαν τον διάολο το λιβάνι τα βέτο; Γιατί δεν ζητούν συγγνώμη από την κοινωνία για τον εγκλωβισμό της στα καταρρακωμένα ευρωπαϊκά και εκσυγχρονιστικά οράματα; Γιατί κάθονται σούζα στους ευρωατλαντικούς ηγεμόνες; Γιατί ποτέ δεν τόλμησαν να αξιοποιήσουν μέχρι τέλους εναλλακτικές συμμαχίες (Κίνα, Ρωσία); Γιατί ακολούθησαν πειθήνια τους επικίνδυνους ευρωατλαντικούς εταίρους σε όλους τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς τους (Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιράκ); Γιατί ακόμη και σήμερα, στη συγκυρία της κρίσης χρέους, απεμπολούν το έσχατο όπλο της χρεοκοπίας; Γιατί προτιμούν την κατά Μέρκελ ελεγχόμενη χρεοκοπία; Γιατί οι πολιτικές προτεραιότητες της γερμανικής πολιτικής ελίτ είναι υπέρτερες ακόμα και από τις δικές τους;

Και γιατί η ελληνική κοινωνία διαψεύδει τις μεγάλες προσδοκίες; Γιατί αντιδρά φοβισμένη και πνιγμένη στις ενοχές; Γιατί έχει πιστέψει τη βλακεία «μαζί τα φάγαμε»; Γιατί έχει χάσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή της; Γιατί ο εκμαυλισμός ενός μεγάλου, πλην μειοψηφικού, της τμήματος έχει πνίξει στις τύψεις την πλειοψηφία της; Γιατί ο αμοραλισμός της ελίτ έχει στιγματίσει ηθικά όλο το κοινωνικό σώμα; Γιατί τα Μέσα Ενημέρωσης, αν και παραπαίοντα στην κρίση τους, φέρονται ως κυρίαρχη, καθεστωτική δύναμη; Γιατί επιτίθενται με φανατισμό σε κάθε κοινωνική αντίδραση; Γιατί αστυνομεύουν τις συνειδήσεις των ανθρώπων; Και γιατί οι άνθρωποι δεν αντιδρούν δραστικά σ’ αυτή την αστυνόμευση; Γιατί δεν βλέπουν εναλλακτική λύση στην πολιτική; Και γιατί τροφοδοτούν μαζικά το «κόμμα της άρνησης», της αποχής, του λευκού και του ακύρου; Γιατί δεν έχουν καμία προσδοκία ούτε από τα συνδικάτα; Γιατί δεν είναι στους δρόμους να υπερασπιστούν τα αυτονόητα; Γιατί αισθάνονται ανήμποροι να αποσπάσουν, έστω μια μικρή ηθική νίκη έναντι της εξουσίας, των Αθηνών, των Βρυξελλών και των περιχώρων; Και γιατί η Αθήνα δεν έγινε Κάιρο;

Αυτό είναι ένα δείγμα 60 (αν τα έχω μετρήσει σωστά) «γιατί» από την πολύ πιο πληθωρική προσωπική μου συλλογή. Μερικά είναι, φυσικά, ρητορικά. Πολλά, όμως, χρήζουν απαντήσεων. Τα απευθύνω σε οποιονδήποτε θεωρεί εαυτόν αρμόδιο ή απλώς ικανό να τα απαντήσει. Σοβαρά. Απαντήσεις στα «γιατί» του τύπου «γιατί κλάνει το γατί κι έχει η γάτα μου ένα αυτί» απορρίπτονται ως ανεπαρκείς.