Το 9ο τεύχος του περιοδικού ΜΟΝΟ κυκλοφορεί.
Δείτε εδώ http://monopressgr.wordpress.com/ τα περιεχόμενα και αναζητήστε και τα σημεία πώλησης στον διαδραστικό χάρτη.
Monday, May 28, 2012
Sunday, May 27, 2012
Πρεσβυωπία
(Από τη στήλη "Γράμματα στην κόρη μου", περιοδικό ΜΟΝΟ, 11/5/2012)
Αγαπημένη μου Βέρα,
Το καλοκαίρι πλησιάζει επικίνδυνα, κι εσύ σε ένα μήνα περίπου θα πεις «φτου ξελευτερία», τουλάχιστον από το σχολείο, για ένα γεμάτο τρίμηνο. Η όρασή σου θα απαλλαγεί από την βαρετή προσήλωση σε εξισώσεις, κλίσεις ρημάτων, σημασίες λέξεων και ορισμούς και θα εκτεθεί στις καλοκαιρινές λιακάδες. Δεν μπορώ να σου υποσχεθώ ένα καλοκαίρι σαν όλα τ’ άλλα, με παρατεταμένες διακοπές κοντά στη θάλασσα, αλλά κάτι θα γίνει. Θα ήθελα, πάντως, να γεμίσεις λίγο από αυτόν τον αμέριμνο, ευχάριστα νεκρό χρόνο με λίγες σταγόνες από τη σοφία του
κόσμου. Με διαβάσματα απ’ αυτά που εγώ θεωρώ σημεία του ανθρώπινου ορίζοντα. Ξέρω, όμως, πως ό,τι σου προτείνω το βρίσκεις βαρετό. Μου αντιγυρίζεις πως το διάβασμα, όπως και το σινεμά ή η μουσική, είναι για διασκέδαση κι όχι για να πάθεις κατάθλιψη. Τα βρίσκεις όλα παλιομοδίτικα και στενάχωρα και αναρωτιέσαι τι σε νοιάζει εσένα τι γινόταν στην Αγγλία του Ντίκενς, στη Ρωσία του Γκόγκολ, ή στην Αμερική του Μαρκ Τουέιν. Κι εγώ ψάχνω πειστικά επιχειρήματα, ξεφυλλίζοντας τα παλιά μου βιβλία με τα ενοχλητικά μικρά τυπογραφικά στοιχεία, βάζοντας αναγκαστικά γυαλιά. Και τότε εσύ γελάς, ειρωνεύεσαι, πετάς σπόντες για την πρεσβυωπία μου, με εκείνη την αλαζονεία της νιότης που νομίζει ότι θα κρατήσει για πάντα.
Οφείλω, Βέρα μου, να παραδεχτώ πως με ενοχλεί η πρεσβυωπία μου. Παρ’ ότι τα γυαλιά έχουν γίνει προσάρτημα των ματιών και των αυτιών μου κι απ’ αυτά εξαρτάται σχεδόν το 50% της όρασής μου, δεν είμαι διόλου εξοικειωμένος με την εξάρτησή μου απ’ αυτά. Μ’ ενοχλεί περισσότερο όχι η φυσιολογική φθορά των ματιών, όσο η εξαφάνιση της ευκρίνειας στα κοντινά αντικείμενα. Χωρίς τα γυαλιά ένα ανοικτό βιβλίο είναι περισσότερο μια εικόνα, παρά ένα κείμενο. Είναι μορφή, παρά περιεχόμενο. Ακόμη και το πιάτο με το φαγητό μου είναι ένα απροσδιόριστο παζλ από χρώματα που μπερδεύονται ενοχλητικά. Τα επί μέρους στοιχεία της τροφής, έτσι, χωρίς περίγραμμα και σχήμα, έχουν χάσει τη σημασία τους. Κι έτσι, ως επί το πλείστον τρώω με τα γυαλιά. Κι εσύ γελάς.
Κι έχεις δίκιο, Βέρα μου, που γελάς. Μερικές φορές θαρρώ πως η πρεσβυωπία μου δεν είναι απλά ένα σύμπτωμα της φθοράς και του προϊόντος γήρατος, αλλά κάτι πιο δυσοίωνο. Είναι η δυσκολία να βλέπω τον κόσμο που αλλάζει και με ξεπερνάει ταχύτατα με την παλιά μου όραση. Αδυνατώ να διακρίνω τις λεπτομέρειες, τα περιγράμματα των πραγμάτων κι έτσι βολεύομαι στη γενική θολή εικόνα, δανεισμένη κατά κανόνα από το παρελθόν της δικής νιότης, εξίσου αλαζονικής με τη δική σου, όταν περίσσευαν οι βεβαιότητες κι οι αμφιβολίες εξορίζονταν. Έτσι, η πρεσβυωπία δεν είναι πια μια πάθηση της όρασης. Γίνεται μια αναπηρία πνευματική. Ίσως μια αναπηρία όλης της γενιάς μου, παρ’ ότι δεν είναι καθόλου οπαδός του χάσματος των γενεών. Δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε τη ροπή του κόσμου. Πάει μπροστά ή πίσω; Προοδεύει ή οπισθοδρομεί; Και ποιο είναι το κριτήριο; Η ευκολία με την οποία επικρίνουμε τη δική σου γενιά, τη γενιά του Facebook και των social media, την προσκόλλησή σας στην οθόνη του PC, του κινητού, της τηλεόρασης, η δυσφορία μας μπροστά στο γεγονός ότι αρκετά νεαρά παιδιά, λίγο μεγαλύτερα από σένα, σκόρπισαν το εκλογικό τους δικαίωμα στους νεοναζί της Χρυσής Αυγής και σ’ άλλα γκρίζα δοχεία πολιτικής διαμαρτυρίας, ίσως είναι σύμπτωμα της δικής μας νεανικής αλαζονείας που επιβιώνει γερασμένη, τακτοποιώντας τους ανθρώπους στις κλίμακες «δεξιά- αριστερά», «πρόοδος- συντήρηση», «εκμεταλλευτές- εκμεταλλευόμενοι», ανυποψίαστοι για το ενδεχόμενο να έχουν σπάσει ή μετατοπιστεί οι διαχωριστικές γραμμές που ευνοούσαν τις βεβαιότητές μας.
Με την πρεσβυωπία, Βέρα μου, ο φακός του ματιού σκληραίνει. Χάνει την ελαστικότητα που δίνει στην όραση τη δυνατότητα να προσαρμόζεται γρήγορα από το κοντινό στο μακρινό κι αντίστροφα. Για μας τους πρεσβύωπες, λοιπόν, η όραση διχάζεται. Η σιγουριά της γενικής, μακρινής εικόνας των πραγμάτων αντισταθμίζεται από την αμφιβολία που εγκαθίσταται στην κοντινή, εστιασμένη εικόνα. Αυτό είναι ένα «ο», αλλά μήπως είναι «α»; Εδώ γράφει «ουτοπία», αλλά μήπως γράφει «δυστοπία»;
Αλλά, η αμφιβολία, Βέρα μου, δεν είναι κακό πράγμα. Κάθε άλλο. Χωρίς την αμφιβολία δεν παράγεται βεβαιότητα. Επομένως, η δική μας αμφίβολη όραση κι η δική σας βέβαιη και σταθερή, η φρέσκια και καθαρή ματιά της γενιάς σας κι η θολή ματιά της γενιάς των πρεσβυώπων πρέπει να συνεργαστούν για να «ξανασυλλάβουν» τον κόσμο που αλλάζει ταχύτατα, ρευστοποιείται, εξαερώνεται, από-σχηματίζεται.
Είμαι σίγουρος, Βέρα, πως απ’ αυτή την οπτική διασταύρωση κάτι καλό θα βγει. Όχι μόνο για να «δούμε» τον κόσμο. Αλλά κυρίως να τον απαλλάξουμε από την α-σχημία του.
Saturday, May 26, 2012
Με τον τρόπο του Τσακ Νόρις
(από τη στήλη Ελεύθερος Σκοπευτής, Επενδυτής, 26/5/2012)
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί και να διαγράψει το χρέος και να εξοφλήσει τους πιστωτές.
*Ο Τσακ είναι επίσης ο μόνος που και συμμετείχε στο PSI και πληρώθηκε στο ακέραιο τα ομόλογά του.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί να πει τον Ολάντ «Ολαντρέου» και τη Μέρκελ «Μερκελαντρέου» και το επόμενο δευτερόλεπτο να πάρει πρόσκληση από Ηλύσια και γερμανική καγκελαρία.
*Ο Τσακ Νόρις διέλυσε τον ΛΑΟΣ για να μη χάσει το παγκόσμιο ρεκόρ συνεχόμενης κωλοτούμπας.
*Ο Τσακ έχει τη λύση για επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή χωρίς διάλυση της ΟΝΕ. Θα μετατρέψει την Ευρωζώνη σε Δραχμοζώνη.
*Ο Τσακ Νόρις δεν ζητάει πίσω τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Θα φέρει στην Αθήνα όλο το Βρετανικό Μουσείο.
*Μόλις ο Τσακ ανακοινώσει ότι καταργεί το μνημόνιο, ο Νταλάρα θα διαγράψει και το υπόλοιπο χρέος και οι 26 θα αποφασίσουν άτοκο δάνειο 600 δισ. ευρώ με εκατονταετή περίοδο χάριτος.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί να καταργήσει τα χαράτσια, να μειώσει τη φορολογία των μισθωτών, να μειώσει τον ΦΠΑ, να μειώσει και τη φορολογία των επιχειρήσεων και ταυτόχρονα να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κατά 300%.
*Όταν ο Τσακ κάλεσε τους εφοπλιστές να συζητήσουν πώς θα φορολογηθούν, αυτοί είχαν ήδη καταθέσει στα ταμεία του κράτους 100 δισ. ευρώ.
*Γιατί ο Ξέρξης έπαθε «νίλα» στη ναυμαχία της Σαλαμίνας; Γιατί ο Τσακ είχε φορολογήσει τους Πέρσες πλοιοκτήτες.
Ο Τσακ μπορεί να καταργήσει τις συλλογικές συμβάσεις και ταυτόχρονα να αυξήσει τους μισθούς κατά 100%.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που θα αποτρέψει ένα bank run. Μπορεί να είναι ταυτόχρονα στις πόρτες όλων των τραπεζών και σε όλα τα ΑΤΜ τους.
*Ο Τσακ μπορεί να ενώσει την Αριστερά και να φέρει στο ίδιο τραπέζι την Αλέκα και τον Αλέξη. Δεν το πιστεύετε; Ρωτήστε την Ντόρα και τον Σαμαρά Αν δεν τους πιστεύετε, ρωτήστε τον Μάνο και τον Τζήμερο. Αν δεν πιστεύετε ούτε αυτούς, ρωτήστε το ΚΚΕ μ-λ και το Μ-Λ ΚΚΕ.
*Όταν ο Τσακ Νόρις μπαίνει σε ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής η Μέρκελ παθαίνει συχνοουρία, ο Κάμερον διάρροια, ο Ολάντ στομαχικό ίλιγγο και οι τρεις εξαφανίζονται στις τουαλέτες. Έπειτα όλα είναι ευκολότερα.
*Τι γίνεται το G8 όταν συμμετέχει σ’ αυτό κι ο Τσακ; G1.
*Ο Τσακ έχει την τέλεια λύση για το παγκόσμιο χρέος. Θα το διαιρέσει με το άπειρο κι αυτό θα μηδενιστεί.
*Επίσης, ο Τσακ Νόρις ξέρει πώς να καταστρέψει τη Γερμανία. Θα διαιρέσει το χρέος της με το μηδέν κι αυτό θα γίνει άπειρο.
*Το ρολόι του αμερικανικού χρέους στην Times Square σταμάτησε όταν ο Τσακ κάρφωσε εκεί το βλέμμα του. Φυσικά, δεν μπορούσε να το κρατήσει για πολύ. Βαριόταν.
*Πώς θα σβήσει ο Τσακ Νόρις το ελληνικό χρέος; Με μπλάνκο.
*Όταν ο Παπακωνσταντίνου έλεγε την Ελλάδα «Τιτανικό», ο Τσακ είχε ήδη κάνει το παγόβουνο παγάκια για το μπέρμπον του.
*Όταν ο Παπανδρέου ξαναείπε την Ελλάδα «Τιτανικό», ο Τσακ είχε ήδη ανασύρει το ναυάγιο από τον βυθό και το είχε μετατρέψει σε μουσείο, πρώτο παγκοσμίως σε επισκεψιμότητα.
*Γιώργος Παπανδρέου: «Λεφτά υπάρχουν». Τσακ Νόρις: «Μολών λαβέ».
*Ο Τσακ Νόρις έχει τη λύση για την ανισότητα μεταξύ ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου. Θα αναποδογυρίσει την Ευρώπη ώστε οι Βρετανοί να βλέπουν Μαρόκο, οι Σκανδιναβοί Λιβύη και οι Κρητικοί το Βόρειο Σέλας.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις είναι ο εφιάλτης των δημοσκόπων; Γιατί στις 17 Ιουνίου θα ξέρει το αποτέλεσμα στις 6.30. Το πρωί.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις δεν ανησυχεί καθόλου για την επιστροφή στη δραχμή; Γιατί έχει εξασφαλίσει ήδη ισοτιμία 1:1.
*Γιατί ο Σαμαράς, η Ντόρα, ο Βενιζέλος, ο Κουβέλης, η Μέρκελ, ο Κάμερον, ο Σουλτς, ο Στάινμαγερ, ο Μπαρόζο κι οι λοιπές ευρωπαϊκές δυνάμεις τρέμουν τον Τσίπρα; Έμαθαν ότι πήρε σύμβουλο τον Τσακ Νόρις.
*Τα γερμανικά συνδικάτα διεκδίκησαν και πέτυχαν αυξήσεις 4,5%. Ο Τσακ τούς είχε ψιθυρίσει πως τελικά δεν φταίνε οι μισθοί για τον πληθωρισμό.
*Ο Ντράγκι θα κόψει φρέσκο χρήμα όταν ο Τσακ Νόρις καταθέσει τα χαρτιά για σύνταξη και εφάπαξ.
*Ο Τσακ έσπασε το φράγμα του ήχου και ξεπέρασε την ταχύτητα του φωτός. Επόμενος στόχος του είναι να πετύχει την απονομή των ελληνικών συντάξεων σε έξι μήνες.
*Ο Τσακ Νόρις οραματίζεται θρίαμβο του προλεταριάτου στην πάλη των τάξεων. Γι’ αυτό το εκπαιδεύει στις πολεμικές τέχνες.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις δεν έχει καταφέρει να καταργήσει την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας; Γιατί απλώς βαριέται.
*Γιατί η απελευθερωμένη αγορά αδυνατεί να βρει την ισορροπία της; Γιατί σε μια θερμή χειραψία με τον Τσακ έσπασε το «αόρατο χέρι» της.
*Γιατί ο Τσακ δεν έχει λύσει μέχρι τώρα το «ελληνικό ζήτημα»; Γιατί είναι τσαντισμένος. Όταν προ ετών έκανε διακοπές στην Ελλάδα, το ξενοδοχείο δεν είχε γυμναστήριο και δεν διέθετε γεύματα με μηδέν λιπαρά. Επίσης, τα πήρε στο κρανίο όταν έμαθε ότι ο τελευταίος που τα είχε πάρει -κυριολεκτικά- στο κρανίο ήταν ο Δίας που γέννησε έτσι τη θεά της σοφίας. Η αντίδραση του Τσακ ήταν η απαγωγή της Αθηνάς. Εξ ου και η εξαφάνιση της σοφίας και η εγκαθίδρυση της βλακείας. Εξετάζεται πάντως το ενδεχόμενο ο Τσακ να έχει τσαντιστεί από την ακατάσχετη παραγωγή ανεκδότων με ήρωα τον ίδιο.
Υ.Γ. Οι αποστάσεις ανάμεσα στο γελοίο και το τραγικό, τη φάρσα και την τραγωδία, την κοινή λογική και την ανοησία έχουν μικρύνει επικίνδυνα. Οι δύο κόσμοι που υποτίθεται πως συγκρούονται στις εκλογές της 17ης Ιουνίου στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα θα έφερναν σε αμηχανία ακόμη και τον Τσακ Νόρις. Η στήλη ζητεί συγγνώμη για όση κρυάδα περιέχει η απόπειρα ανεκδοτολογίας.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
- Ο Τσακ Νόρις έχει μείνει για δύο νύχτες στον ήλιο.
- Ο Τσακ Νόρις κοιμάται πάντα με ένα φωτάκι ανοιχτό το βράδυ! Γιατί τον φοβάται το σκοτάδι.
- Το σπίτι του Τσακ Νόρις δεν έχει πόρτες. Περνάει από τους τοίχους.
- Γιατί ο θεός λέγεται θεός; Γιατί το Τσακ Νορις ήταν ήδη πιασμένο.
- Όταν ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ ανακάλυψε το τηλέφωνο, είχε δύο αναπάντητες από τον Τσακ Νόρις.
- Όταν ο θεός χάραξε τις δέκα εντολές στην πλάκα για τον Μωυσή, ο Τσακ Νόρις τις είχε ήδη σε φλασάκι.
- Ο Ιησούς μπορεί να περπάτησε πάνω στη θάλασσα, αλλά ο Τσακ Νόρις κολύμπησε στην ξηρά!
- Ο Τσακ Νόρις μπορεί να ανάψει φωτιά τρίβοντας δύο παγάκια.
«Όλα τα ανέκδοτα για τον Τσακ Νόρις», www.logia.gr
Η μόνη μας λύση είναι ο Τσακ Νόρις. Οι λόγοι είναι γνωστοί, και απαριθμώ μερικούς μόνον (όλους τους ξέρει, φυσικά, μόνο ο Τσακ):
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί και να διαγράψει το χρέος και να εξοφλήσει τους πιστωτές.
*Ο Τσακ είναι επίσης ο μόνος που και συμμετείχε στο PSI και πληρώθηκε στο ακέραιο τα ομόλογά του.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί να πει τον Ολάντ «Ολαντρέου» και τη Μέρκελ «Μερκελαντρέου» και το επόμενο δευτερόλεπτο να πάρει πρόσκληση από Ηλύσια και γερμανική καγκελαρία.
*Ο Τσακ Νόρις διέλυσε τον ΛΑΟΣ για να μη χάσει το παγκόσμιο ρεκόρ συνεχόμενης κωλοτούμπας.
*Ο Τσακ έχει τη λύση για επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή χωρίς διάλυση της ΟΝΕ. Θα μετατρέψει την Ευρωζώνη σε Δραχμοζώνη.
*Ο Τσακ Νόρις δεν ζητάει πίσω τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Θα φέρει στην Αθήνα όλο το Βρετανικό Μουσείο.
*Μόλις ο Τσακ ανακοινώσει ότι καταργεί το μνημόνιο, ο Νταλάρα θα διαγράψει και το υπόλοιπο χρέος και οι 26 θα αποφασίσουν άτοκο δάνειο 600 δισ. ευρώ με εκατονταετή περίοδο χάριτος.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που μπορεί να καταργήσει τα χαράτσια, να μειώσει τη φορολογία των μισθωτών, να μειώσει τον ΦΠΑ, να μειώσει και τη φορολογία των επιχειρήσεων και ταυτόχρονα να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κατά 300%.
*Όταν ο Τσακ κάλεσε τους εφοπλιστές να συζητήσουν πώς θα φορολογηθούν, αυτοί είχαν ήδη καταθέσει στα ταμεία του κράτους 100 δισ. ευρώ.
*Γιατί ο Ξέρξης έπαθε «νίλα» στη ναυμαχία της Σαλαμίνας; Γιατί ο Τσακ είχε φορολογήσει τους Πέρσες πλοιοκτήτες.
Ο Τσακ μπορεί να καταργήσει τις συλλογικές συμβάσεις και ταυτόχρονα να αυξήσει τους μισθούς κατά 100%.
*Ο Τσακ Νόρις είναι ο μόνος που θα αποτρέψει ένα bank run. Μπορεί να είναι ταυτόχρονα στις πόρτες όλων των τραπεζών και σε όλα τα ΑΤΜ τους.
*Ο Τσακ μπορεί να ενώσει την Αριστερά και να φέρει στο ίδιο τραπέζι την Αλέκα και τον Αλέξη. Δεν το πιστεύετε; Ρωτήστε την Ντόρα και τον Σαμαρά Αν δεν τους πιστεύετε, ρωτήστε τον Μάνο και τον Τζήμερο. Αν δεν πιστεύετε ούτε αυτούς, ρωτήστε το ΚΚΕ μ-λ και το Μ-Λ ΚΚΕ.
*Όταν ο Τσακ Νόρις μπαίνει σε ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής η Μέρκελ παθαίνει συχνοουρία, ο Κάμερον διάρροια, ο Ολάντ στομαχικό ίλιγγο και οι τρεις εξαφανίζονται στις τουαλέτες. Έπειτα όλα είναι ευκολότερα.
*Τι γίνεται το G8 όταν συμμετέχει σ’ αυτό κι ο Τσακ; G1.
*Ο Τσακ έχει την τέλεια λύση για το παγκόσμιο χρέος. Θα το διαιρέσει με το άπειρο κι αυτό θα μηδενιστεί.
*Επίσης, ο Τσακ Νόρις ξέρει πώς να καταστρέψει τη Γερμανία. Θα διαιρέσει το χρέος της με το μηδέν κι αυτό θα γίνει άπειρο.
*Το ρολόι του αμερικανικού χρέους στην Times Square σταμάτησε όταν ο Τσακ κάρφωσε εκεί το βλέμμα του. Φυσικά, δεν μπορούσε να το κρατήσει για πολύ. Βαριόταν.
*Πώς θα σβήσει ο Τσακ Νόρις το ελληνικό χρέος; Με μπλάνκο.
*Όταν ο Παπακωνσταντίνου έλεγε την Ελλάδα «Τιτανικό», ο Τσακ είχε ήδη κάνει το παγόβουνο παγάκια για το μπέρμπον του.
*Όταν ο Παπανδρέου ξαναείπε την Ελλάδα «Τιτανικό», ο Τσακ είχε ήδη ανασύρει το ναυάγιο από τον βυθό και το είχε μετατρέψει σε μουσείο, πρώτο παγκοσμίως σε επισκεψιμότητα.
*Γιώργος Παπανδρέου: «Λεφτά υπάρχουν». Τσακ Νόρις: «Μολών λαβέ».
*Ο Τσακ Νόρις έχει τη λύση για την ανισότητα μεταξύ ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου. Θα αναποδογυρίσει την Ευρώπη ώστε οι Βρετανοί να βλέπουν Μαρόκο, οι Σκανδιναβοί Λιβύη και οι Κρητικοί το Βόρειο Σέλας.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις είναι ο εφιάλτης των δημοσκόπων; Γιατί στις 17 Ιουνίου θα ξέρει το αποτέλεσμα στις 6.30. Το πρωί.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις δεν ανησυχεί καθόλου για την επιστροφή στη δραχμή; Γιατί έχει εξασφαλίσει ήδη ισοτιμία 1:1.
*Γιατί ο Σαμαράς, η Ντόρα, ο Βενιζέλος, ο Κουβέλης, η Μέρκελ, ο Κάμερον, ο Σουλτς, ο Στάινμαγερ, ο Μπαρόζο κι οι λοιπές ευρωπαϊκές δυνάμεις τρέμουν τον Τσίπρα; Έμαθαν ότι πήρε σύμβουλο τον Τσακ Νόρις.
*Τα γερμανικά συνδικάτα διεκδίκησαν και πέτυχαν αυξήσεις 4,5%. Ο Τσακ τούς είχε ψιθυρίσει πως τελικά δεν φταίνε οι μισθοί για τον πληθωρισμό.
*Ο Ντράγκι θα κόψει φρέσκο χρήμα όταν ο Τσακ Νόρις καταθέσει τα χαρτιά για σύνταξη και εφάπαξ.
*Ο Τσακ έσπασε το φράγμα του ήχου και ξεπέρασε την ταχύτητα του φωτός. Επόμενος στόχος του είναι να πετύχει την απονομή των ελληνικών συντάξεων σε έξι μήνες.
*Ο Τσακ Νόρις οραματίζεται θρίαμβο του προλεταριάτου στην πάλη των τάξεων. Γι’ αυτό το εκπαιδεύει στις πολεμικές τέχνες.
*Γιατί ο Τσακ Νόρις δεν έχει καταφέρει να καταργήσει την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας; Γιατί απλώς βαριέται.
*Γιατί η απελευθερωμένη αγορά αδυνατεί να βρει την ισορροπία της; Γιατί σε μια θερμή χειραψία με τον Τσακ έσπασε το «αόρατο χέρι» της.
*Γιατί ο Τσακ δεν έχει λύσει μέχρι τώρα το «ελληνικό ζήτημα»; Γιατί είναι τσαντισμένος. Όταν προ ετών έκανε διακοπές στην Ελλάδα, το ξενοδοχείο δεν είχε γυμναστήριο και δεν διέθετε γεύματα με μηδέν λιπαρά. Επίσης, τα πήρε στο κρανίο όταν έμαθε ότι ο τελευταίος που τα είχε πάρει -κυριολεκτικά- στο κρανίο ήταν ο Δίας που γέννησε έτσι τη θεά της σοφίας. Η αντίδραση του Τσακ ήταν η απαγωγή της Αθηνάς. Εξ ου και η εξαφάνιση της σοφίας και η εγκαθίδρυση της βλακείας. Εξετάζεται πάντως το ενδεχόμενο ο Τσακ να έχει τσαντιστεί από την ακατάσχετη παραγωγή ανεκδότων με ήρωα τον ίδιο.
Υ.Γ. Οι αποστάσεις ανάμεσα στο γελοίο και το τραγικό, τη φάρσα και την τραγωδία, την κοινή λογική και την ανοησία έχουν μικρύνει επικίνδυνα. Οι δύο κόσμοι που υποτίθεται πως συγκρούονται στις εκλογές της 17ης Ιουνίου στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα θα έφερναν σε αμηχανία ακόμη και τον Τσακ Νόρις. Η στήλη ζητεί συγγνώμη για όση κρυάδα περιέχει η απόπειρα ανεκδοτολογίας.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
- Ο Τσακ Νόρις έχει μείνει για δύο νύχτες στον ήλιο.
- Ο Τσακ Νόρις κοιμάται πάντα με ένα φωτάκι ανοιχτό το βράδυ! Γιατί τον φοβάται το σκοτάδι.
- Το σπίτι του Τσακ Νόρις δεν έχει πόρτες. Περνάει από τους τοίχους.
- Γιατί ο θεός λέγεται θεός; Γιατί το Τσακ Νορις ήταν ήδη πιασμένο.
- Όταν ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ ανακάλυψε το τηλέφωνο, είχε δύο αναπάντητες από τον Τσακ Νόρις.
- Όταν ο θεός χάραξε τις δέκα εντολές στην πλάκα για τον Μωυσή, ο Τσακ Νόρις τις είχε ήδη σε φλασάκι.
- Ο Ιησούς μπορεί να περπάτησε πάνω στη θάλασσα, αλλά ο Τσακ Νόρις κολύμπησε στην ξηρά!
- Ο Τσακ Νόρις μπορεί να ανάψει φωτιά τρίβοντας δύο παγάκια.
«Όλα τα ανέκδοτα για τον Τσακ Νόρις», www.logia.gr
Saturday, May 19, 2012
No euro’s land
(Επενδυτής, 19/5/2012)
Και να πώς τέλειωσαν όλα.
Προς τα τέλη του 2012, έπειτα από τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις, 36 άκαρπες διερευνητικές εντολές, 156 συναντήσεις των πολιτικών αρχηγών με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, 666 διαγγέλματα των πολιτικών αρχηγών προς το τηλεοπτικό-εκλογικό κοινό, 5 επίσημες και 3 άτυπες Συνόδους Κορυφής της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης και 18 συνεδριάσεις του Eurogroup -στις οποίες εναλλάσσονται διαβεβαιώσεις ότι δεν απειλείται η θέση της Ελλάδας στο ευρώ με απειλές ότι την επόμενη φορά αποφασίζει αν αποχωρεί από την ΟΝΕ-, η χώρα έχει περιέλθει σε κατάσταση No man’s land. Σαν τη νεκρή ζώνη ανάμεσα στα εχθρικά μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι στην Ευρωζώνη και δεν είναι. Συμμετέχει στα θεσμικά της όργανα, αλλά μόνο δι’ υπηρεσιακών πρωθυπουργών και υπουργών που δεν έχουν γνώμη, ψήφο και συχνά χάνουν τον δρόμο προς τα συνοδικά μέγαρα. Εισπράττει μικρές δόσεις δανειακής αλληλεγγύης, αλλά μόνον όσες χρειάζονται για να εξοφλούνται τόκοι και τοκοχρεολύσια προς τους αλληλέγγυους δανειστές της. Είναι μια χώρα νομισματικά νεκροζώντανη. Εγκλωβισμένη σε έναν λαβύρινθο που έχει είσοδο, αλλά όχι έξοδο.
Το Χρηματιστήριο παλεύει να διατηρηθεί πάνω από το ψυχολογικό όριο των 50 μονάδων. Οι λοιπές ευρωπαϊκές αγορές έχουν μετατραπεί σε λούνα παρκ με γιγάντιους shocking tower, όπου οι λιγοστοί επενδυτές δοκιμάζουν τις αντοχές της καρδιάς τους στα σκαμπανεβάσματα της αδρεναλίνης. Το ευρώ απολαμβάνει ήδη τους καρπούς μιας ισοτιμίας κοντά στο 1:1 με το δολάριο, γεγονός που έχει εκτοξεύσει τις εξαγωγές. Τις γερμανικές και μόνον αυτές, φυσικά. Η Κομισιόν, σε διαρκή συνεργασία με τον γαλλοϊταλογερμανικό άξονα, επεξεργάζεται ήδη την τρίτη τροποποίηση του δημοσιονομικού συμφώνου, που έχει φάει μια απόρριψη από τους Ιρλανδούς και δεν έχει εγκριθεί από τα περισσότερα Κοινοβούλια. Ταυτόχρονα, ΔΝΤ και IIF επεξεργάζονται σχέδιο αναδιάρθρωσης του ισπανικού και του ιταλικού χρέους, μετά το «πρώτο και τελευταίο» ελληνικό κούρεμα. Η αμερικανική Fed προωθεί το τέταρτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, προορισμένο αποκλειστικά για την Ευρώπη, ενώ η ΕΚΤ εξακολουθεί να μαζεύει τα σάπια ομόλογα της Ευρωζώνης, αρνούμενη σταθερά να τυπώσει χρήμα, αλλά εκτοξεύοντας το ενεργητικό της στα 5 τρισ. ευρώ. Οι αγορές κάνουν τους Αλέκους, οι τράπεζες κάνουν τις Αλέξιες και ουδείς αναρωτιέται: τα λεφτά υπάρχουν;
Ως εδώ τα πράγματα ακολουθούν μια λογική τροχιά. Αλλά, στη No euro’s land που έχει διαμορφωθεί σ’ αυτή τη διάβροχη κόγχη της Γηραιάς Ηπείρου, που είναι και δεν είναι Ευρώπη, είναι και δεν είναι Δύση, ο πληθυσμός έχει περιέλθει σε κατάσταση υστερίας και σύγχυσης. Νομισματικά αβέβαιος, έχει διαχωριστεί σε ευρωλάγνους και δραχμόπληκτους. Οι πρώτοι, αφού έχουν ολοκληρώσει αλλεπάλληλες εφόδους στα γκισέ των τραπεζών, μετατρέπουν τις κατοικίες τους σε μικρά Fort Knox, φρουρώντας ένοπλοι νυχθημερόν τα μικρά ατομικά θησαυροφυλάκιά τους στα οποία φυλάσσουν τα πολύτιμα ευρώ των αποσυρμένων καταθέσεών τους.
Λόγω του bank run, τα ευρώ, ιδιαίτερα τα κέρματα και τα μικρά χαρτονομίσματα, γίνονται όλο και σπανιότερα, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να στραφεί σε εναλλακτικές μορφές συναλλαγής και προσωρινά μέσα συναλλαγής. Ένα από τα δημοφιλέστερα είναι το γιαούρτι αγελάδος, ανεξαρτήτως ημερομηνίας λήξης, μια και δεν προορίζεται κυρίως για τροφή.
Η σπάνις των ευρώ προκαλεί ποικίλες ψυχολογικές αντιδράσεις στον πληθυσμό. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να σωριάζονται πολίτες καταμεσής του δρόμου από σύνδρομο στέρησης, συγκλονιζόμενοι από σπασμούς και βγάζοντας αφρούς από το στόμα, ενώ φιλότιμοι συμπολίτες τους προσπαθούν να τους συνεφέρουν φωνάζοντας: «Λίγα ευρώ, λίγα ευρώ, ρε παιδιά, μια μυτιά να πάρει μέχρι να συνέλθει». Φυσικά, η έλλειψη ευρώ έχει προκαλέσει και ποικίλα φαινόμενα φετιχισμού, τα οποία δημιουργούν ήδη μια νέα, γοργά αναδυόμενη αγορά γύρω από τις πιθανολογούμενες θαυματουργές ιδιότητες του κοινού νομίσματος. Μια από της δημοφιλέστερες εναλλακτικές θεραπείες, για παράδειγμα, έχει καταστεί η ευρωθεραπεία, που συνίσταται στην κάλυψη της πάσχουσας περιοχής του σώματος από κέρματα ευρώ θερμαινόμενα μέχρι τους 50 βαθμούς Κελσίου.
Στον αντίποδα της ιαματικής χρήσης του όλο και πιο σπανίου λατρεμένου νομίσματος βρίσκεται η μαύρη αγορά του, η οποία επεκτείνεται κυρίως στο πεδίο του αντιπραγματισμού και της ανταλλακτικής οικονομίας, που υποκαθιστά σταδιακά τη χρηματική. Αναφέρονται εξωφρενικές ισοτιμίες, όπως ένα ευρώ έναντι μιας ντουζίνας γιαουρτιών, εκατό κιλών πατάτας (Νευροκοπίου, πάντα), 50 λίτρων αμόλυβδης βενζίνης ή πέντε διαδοχικών συνευρέσεων με ορροθετικές ιερόδουλες. Τα δεδομένα αυτά καλωσορίζονται ως οι πρώτες ενδείξεις πραγματικού αποπληθωρισμού που δεν κατάφερε να φέρει ούτε το μνημόνιο. Πλην, όμως, αποσιωπώνται από τις επίσημες εκθέσεις της τρόικας, για να μη θεωρηθεί ανοιχτή ενθάρρυνση της παραοικονομίας.
Η μαύρη αγορά του ελλείποντος ευρώ προκαλεί μια απρόσμενη έκρηξη της καλλιτεχνικής και στιλιστικής έκφρασης, με δημιουργίες που μπορούν να ικανοποιήσουν τα δύσκολα και λεπτά (για την ακρίβεια: λεφτά) γούστα της κοινωνικής ελίτ. Ανάρπαστα γίνονται κοσμήματα που συντίθενται από κέρματα ευρώ, ενώ σε μια πιο αβάν γκαρντ τάση, κάνουν θραύση τα σύνολα που προτείνει ο -για πολλοστή φορά αποφυλακισθείς - Λάκης Γαβαλάς, κατασκευασμένα από αυθεντικά χαρτονομίσματα των 100, 200 και 500 ευρώ.
Στον αντίποδα του επιδεικτικού φετιχισμού της αργόσχολης τάξης κινείται η στάση των δυνάμεων της ευθύνης της χώρας, που αντιλαμβάνονται την ευρωστέρηση ως ένδειξη ενός επερχόμενου τέλους. Ένα νέο κύμα αυτοχειριών παίρνει διαστάσεις με αφορμή την αυτοκτονία τραπεζίτη με συμβολική κατάποση αρκετών δεκάδων κερμάτων του ενός και των δύο ευρώ. Το σημείωμά του προκαλεί ρίγη συγκίνησης στο πανελλήνιο: «Δεν θέλω να ζήσω τη μέρα που στα ταμεία της τράπεζας θα κουδουνίσουν οι πρώτες δραχμές».
Τα φαινόμενα προκαλούν παγκόσμιο ενδιαφέρον, αλλά γίνονται και πόλος έλξης κάθε εξωτικού πτηνού της υφηλίου. Στις πλατείες ακούγονται οι φωνές φλογερών ιεροκηρύκων που αντιμετωπίζουν την ευρωστέρηση ως την ασφαλέστερη ένδειξη της συντέλειας του κόσμου. «Άνοιξε και η 8η σφραγίδα», φωνάζουν στεντορείως, επικαλούμενοι χαμένες σελίδες της Αποκάλυψης. Ερευνητές εξ Αμερικής φτάνουν εσπευσμένα με νέες λύσεις επί του γρίφου του ημερολογίου των Μάγια. Το τέλος του κόσμου εντός του 2012, πράγματι θα συντελεστεί ξεκινώντας από την Ελλάδα, τη No Εuro’s Land. Την εσχατολογική τους θεωρία την ενισχύουν Ευρωπαίοι μελετητές του Νοστράδαμου που επικαλούνται άγνωστες προφητείες του για έναν εισβολέα εξ Ανατολών με το παράξενο όνομα Αλέχ Τσι Πρα, που θα μετατρέψει την Γιουρολάνδη σε κρανίου τόπο, πολιορκώντας το Βερολίνο και εξοντώνοντας ακόμη και τον απεσταλμένο επί Γης Άγγελο (ή μήπως Ανγκέλα;) του Θεού.
Η προφητεία, παραδόξως, επαληθεύεται αν και ο εισβολέας δεν έχει ακριβώς αυτό το αραβικής χροιάς όνομα και δεν είναι καν εισβολέας, αφού εισέρχεται στο Βερολίνο επίσημα προσκεκλημένος και περνά το κατώφλι της καγκελαρίας με πλήρη τήρηση του πρωτοκόλλου, καρφωμένος από τα ψυχρά βλέμματα των ανδρών και τα ερευνητικά των γυναικών ευρωηγεμόνων. «Τελικά, ο μικρός είναι καλύτερος από κοντά», ψιθυρίζει η Ανγκέλα στην Κριστίν. «Λες να το ξανασκεφτούμε;»
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Το μονοπάτι αυτό που χάραξε ο καιρός
με βγάζει πάντα στη γη του κανενός
Στάσου ψηλά, πάρε κουράγιο, κοίτα μπρος
βρες τα ωραία στη γη του κανενός
Πάει καιρός πολύ καιρός στη γη του κανενός,
που τα είδα όλα μες στη λάσπη και το φως.
Είδα τ’ απίθανα τα πιο όμορφα, όμως, τα ’κανα χάρτη•
μ’ οδηγήσαν στης ζωής το πονηρό το μονοπάτι.
Κανένα άχτι, ούτε με νοιάξαν οι φευγάτοι
που φωλιάσανε παρέα στης μιζέριας το παλάτι.
Εκεί είναι -νάτοι- τους χαμογέλασε ο ουρανός
κι ενώ κοιτάνε ψηλά, πατάν στη γη του κανενός.
Εμπρός, επιβάλλεται να βλέπω εμπρός
κι ο κακός μου εαυτός είναι ο μόνος εχθρός. Σ’ αυτή τη γη με τα όνειρά τα χιλιοπροδωμένα,
γιατί ζητάς ξανά από μένα όσα έχεις χρόνια χαμένα.
Κάνε πιο πέρα, κομμένα τα πολλά-πολλά•
αν θέλεις, κράτα την ουσία, τα λίγα και καλά.
Πάτα καλά στο χώμα, κάνε τον ήλιο σώμα κι όρμα,
αυτό τον κόσμο δε τον κέρδισε κανείς ακόμα,
γι’ αυτό όλοι όσοι ξέρουν, κοίτα τριγύρω μας παλεύουν, γιατρεύουν, αντέχουν, μαζεύουν όνειρα, δε ζητιανεύουν.
Δεν υπάρχει αφεντικό• στάσου ψηλά και κοίτα μπρος,
στη γη του κανενός.
Active Member, B.D. Foxmoor & Rodney P, «No man’s land»
Monday, May 14, 2012
Οι καταθέσεις, η ευθανασία και οι μέλισσες
(Από τη στήλη "Ελεύθερος Σκοπευτής", Επενδυτής, 12/5/2012)
Αν μη τι άλλο, θα ζήσουμε μια ενδιαφέρουσα εποχή. Για καλό ή για κακό, θα δείξει. Αλλά, επειδή εκ των πραγμάτων η εποχή αφορά ένα ιστορικό αίτημα επανίδρυσης και επαναθεμελίωσης- του κράτους, του κοινωνικού σχηματισμού, του οικονομικού μοντέλου, της ταυτότητάς μας, της ίδιας της χώρας, αλλά και της «κοινής λογικής»,– θα επιστρέψουμε αναγκαστικά σε μια συζήτηση για τα θεμελιώδη: ατομική ελευθερία και συλλογικό συμφέρον. Ιδιοκτησία και κοινωνικά αγαθά. Αγορά και κράτος. Ευρώπη και Ελλάδα.
Η συζήτηση έχει ήδη ανάψει.
Αίφνης, την εβδομάδα που πέρασε, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό, υποστήριξε ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα εγγυηθεί τις καταθέσεις των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα θα τις αξιοποιήσει για την ανάπτυξη. «Θα χρησιμοποιήσετε τα δικά μας λεφτά;» ρώτησε περίπου εμβρόντητος ο δημοσιογράφος. Η απάντηση ήταν καταφατική. Πολλοί ανεβήκαν στα κλαδιά και στα κεραμίδια, με μια υπόνοια ότι η τοποθέτηση παραπέμπει σε ένα είδος «δήμευσης» περιουσιακών στοιχείων, κρατικοποίησης της ιδιοκτησίας. Κι ακολούθησαν διορθώσεις, διευκρινίσεις, αναδιπλώσεις.
Στην πραγματικότητα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δεν είπε τίποτα παραπάνω από όσα λένε, απλώς με πιο τεχνικό και δυσανάγνωστο λεξιλόγιο, οι εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, της Κομισιόν, της τρόικας, του ΔΝΤ και ποικίλων άλλων ελληνικών ή ευρωπαϊκών οργανισμών κάθε φορά που επιχειρούν να συνδέσουν την ανάγκη στήριξης του τραπεζικού συστήματος με την ανάπτυξη. «Πρέπει να ενισχύσουμε τη ρευστότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να ενισχυθεί η πραγματική οικονομία», λένε όλοι σε παραλλαγές και με αποχρώσεις.
Πρόκειται, φυσικά, για την απόλυτη κοινοτοπία. Αυτή είναι η δουλειά των τραπεζών. Να διοχετεύουν τις αποταμιεύσεις των πολιτών σε υγιή δάνεια για επένδυση, κατανάλωση, αγορά περιουσιακών στοιχείων. Αυτό, άλλωστε, δεν ήταν και αφετηρία της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007, που εξελίχθηκε σε κρίση κρατικού χρέους για την Ελλάδα, την Ευρώπη κι όλο τον καπιταλιστικό κόσμο; Απλώς οι τράπεζες δεν έκαναν την υποτιθέμενη δουλειά τους. Έπαιρναν τα χρήματα των αποταμιευτών, αλλά αντί να τα διοχετεύουν σε πραγματικές επενδύσεις και σε υγιή κατανάλωση, τα «στοιχημάτιζαν» σε χρηματοπιστωτικό τζόγο για να αυξήσουν τις υπεραξίες τους. Δηλαδή, οι τράπεζες προέβαιναν σε ένα είδος «απαλλοτρίωσης» των αποταμιεύσεων των πολιτών, καθιστώντας τις τελικά επισφαλείς. Χρειάστηκε να διοχετευτούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ, χρήματα των φορολογουμένων, για να διασωθεί το απείκασμα των αποταμιεύσεων στους λογαριασμούς των πολιτών.
Στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι η απόκλιση, αλλά ο άρρωστος ιδρυτικός κανόνας του τραπεζικού συστήματος. Από τη στιγμή που τα κράτη άρχισαν να εκχωρούν στις τράπεζες το δικαίωμα να δημιουργούν και να παρέχουν χρήμα που δεν διαθέτουν, με αντίκρισμα το χρήμα που τους εμπιστεύονται ανυποψίαστοι αποταμιευτές, η κατάθεση έχει καταστεί ένα αγαθό υπό απαλλοτρίωση. Οι καταθέσεις μας θεωρητικά μόνον υπάρχουν, και είναι διαθέσιμες και με τόκο. Αλλά υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα τις ζητήσουμε. Τουλάχιστον όχι όλοι και προ παντός όχι ταυτόχρονα.
Θυμάστε τον Ερίκ Καντονά; Θυμάστε την απόπειρά του να «σκοράρει» κατά των τραπεζών προ διετίας, απευθύνοντας έκκληση στους Γάλλους και λοιπούς Ευρωπαίους να επιχειρήσουν αυθημερόν μια μαζική έφοδο στα γκισέ των τραπεζών; Να τις στραγγίξουν από αποταμιεύσεις με ένα ψύχραιμο και αποφασιστικό bank run; Η έκκλησή του είχε αντιμετωπιστεί με σαρκασμό, αλλά και με μια υπόρρητη αγωνία, από τη Λαγκάρντ ή τον Γιούνκερ. Το bank run του Καντονά απέτυχε. Αλλά οι τράπεζες συνέχισαν να στραγγίζουν από ρευστότητα που αντιστοιχεί στις αποταμιεύσεις των πολιτών. Παρά τις «εφόδους» στους μισθούς και στα εισοδήματά τους (κι αυτό «κατάσχεση ιδιοκτησίας» δεν είναι;) Η ορθή απάντηση, λοιπόν, στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν απλώς ότι λεφτά δεν υπάρχουν. Έχουν ήδη απαλλοτριωθεί.
Όσα, πάντως υπάρχουν- όσο κι αν κανείς αισθάνεται δέος στην ιδέα ότι τα χρήματά του δεν βρίσκονται ασφαλή στα τραπεζικά θησαυροφυλάκια- κάπως πρέπει ν’ αξιοποιηθούν. Ακόμη κι όσοι αισθάνονται εαυτούς πολύ φιλελεύθερους για να το ανεχτούν, μπορούν να ανατρέξουν στον «πατέρα» του φιλελευθερισμού Άνταμ Σμιθ, φανατικό οπαδό του δικαιώματος των τραπεζών να εκδίδουν δικό τους χρήμα. Συγκρίνοντας το χρήμα, και ιδιαίτερα τον χρυσό και το ασήμι με «μεγάλο δρόμο, ο οποίος ενώ χρησιμεύει για την κυκλοφορία και την μεταφορά στην αγορά όλων των ζωοτροφών και των σιτηρών της χώρας, ο ίδιος δεν παράγει ούτε ένα σπυρί σιτηρών, ούτε ένα φυλλαράκι χλόης», ο Άνταμ Σμιθ φρονεί ότι «οι εργασίες μιας συνετής τράπεζας, ανοίγοντας ένα είδος λεωφόρου στους αιθέρες, προσφέρουν στη χώρα την ευκαιρία να μετατρέψει ένα μεγάλο μέρος των μεγάλων δρόμων της σε εύφορα βοσκοτόπια και σιτοβολώνες, και κατ’ αυτόν τον τρόπο να αυξήσει σε σημαντικό βαθμό το ετήσιο προϊόν της γης και της εργασίας της».
Μπορεί κανείς να επιστρατεύσει, ακόμη περισσότερο, τον Κέινς, που στη θεωρητική μάχη του κατά της αποταμίευσης, υπέρ των αποτρεπτικών, χαμηλών επιτοκίων και υπέρ μιας γενναιόδωρης χρηματοδότησης των επενδύσεων και της κατανάλωσης, εισηγείται την εξαιρετικά αντιδημοφιλή για τους φιλότιμους αποταμιευτές «ευθανασία του ραντιέρη», άρα και του αποταμιευτή. Υποθέτουμε ότι αν ένας Κέινς εμφανιζόταν στην Ελλάδα της μνημονιακής ύφεσης 5%-6% και υποστήριζε κάτι τέτοιο, μερικοί θα ζητούσαν τη δημόσια εκτέλεσή του στο Σύνταγμα. Οπότε απομένει η μνημονιακή ευθανασία των μισθωτών.
Για όσους αισθάνονται, πάντως, ακόμη πιο φιλελεύθεροι από τον πατέρα του φιλελευθερισμού Άνταμ Σμιθ ή από τον υπεράνω αντικαπιταλιστικής υποψίας Κέινς, υπάρχουν και χειρότερα. Στις αρχές του 18ου αιώνα, ο Μπέρναρντ Μάντβιλ, εξοργισμένος από τις κυβερνητικές πιέσεις υπέρ της λιτότητας και της ενάρετης αποταμίευσης, δημοσιεύει τον σατιρικό «Μύθο των Μελισσών» και το αλληγορικό του ποίημα «Η γκρινιάρα κυψέλη ή οι απατεώνες που έγιναν τίμιοι». Εκεί περιγράφει τον οικονομικό θάνατο μιας ευημερούσας κοινότητας που εγκαταλείπει τη σπατάλη για να τονωθεί η αποταμίευση. Ιδού η κατάληξή της:
«Τώρα, σκέψου την ένδοξη κυψέλη και δες πώς τιμιότητα και εμπόριο συμπορεύονται./
Η επίδειξη εξαλείφθηκε, εξανεμίστηκε. / Η εικόνα εντελώς άλλαξε, γιατί δεν είναι μόνο εκείνοι που έφυγαν, οι οποίοι ξόδευαν τεράστια ποσά/ αλλά και τα πλήθη που ζούσαν απ’ αυτούς,/ υποχρεώθηκαν επίσης να εξαφανιστούν./ Μάταια τώρα στρέφονται σε άλλες δουλειές. Παντού υπάρχει κορεσμός./ Η τιμή της γης και των σπιτιών πέφτει,/ μυθικά παλάτια, που οι τοίχοι τους, όπως εκείνοι των Θηβών, χτίστηκαν με παιχνίδια, προφέρονται για ενοικίαση./ Τα οικοδομικά επαγγέλματα καταστράφηκαν τελείως/ βιοτέχνες δεν εργάζονται./ Κανένας κεραμοτεχνίτης δεν φημίζεται πλέον για την τέχνη του, οι λιθοκόφτες και οι γλύπτες δεν μνημονεύονται πια…/
Μόνο η αρετή δεν εξασφαλίζει για τα έθνη μεγαλόπρεπη ζωή./ Εκείνοι που θα αναβιώσουν ένα χρυσό αιώνα πρέπει να είναι ελεύθεροι,/τόσο για την ασωτία όσο και για την τιμιότητα».
Θυμίζει κάτι η περιγραφή; Ας τη σκεφτούμε την επόμενη φορά που θα ανησυχήσουμε περισσότερο για τις αποταμιεύσεις μας παρά για τα ερείπια που σωρεύονται γύρω μας.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Η μεγάλη τέχνη να κάνεις ένα έθνος ευτυχισμένο και να ευημερεί συνίσταται στην προσφορά σε όλους μιας ευκαιρίας απασχόλησης, πράγμα που σημαίνει να μπορεί η κυβέρνηση να προάγει μια μεγάλη ποικιλία βιομηχανιών, βιοτεχνιών και τεχνών που το ανθρώπινο πνεύμα μπορεί να εφεύρει. Πρέπει ακόμη να μπορεί να ενθαρρύνει τη γεωργία και την αλιεία σε όλους τους κλάδους τους, έτσι ώστε ολόκληρη η γη να χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο. Από την πολιτική αυτή και όχι από τους λεπτομερειακούς κανονισμούς της πολυτέλειας και της λιτότητας πρέπει να προσδοκάται το μεγαλείο και η ευτυχία των ανθρώπων. Ανεξάρτητα από την αξία του χρυσού και του ασημιού, η απόλαυση όλων των κοινωνιών θα εξαρτάται πάντα από τους καρπούς της γης και την εργασία των ανθρώπων. Ο συνδυασμός και των δύο αποτελεί ασφαλέστερο, πιο ανεξάντλητο και πιο πραγματικό θησαυρό από το χρυσό της Βραζιλίας ή το ασήμι του Potosi.
Μπέρναρντ Μάντβιλ. «Ο Μύθος των Μελισσών»
Αν μη τι άλλο, θα ζήσουμε μια ενδιαφέρουσα εποχή. Για καλό ή για κακό, θα δείξει. Αλλά, επειδή εκ των πραγμάτων η εποχή αφορά ένα ιστορικό αίτημα επανίδρυσης και επαναθεμελίωσης- του κράτους, του κοινωνικού σχηματισμού, του οικονομικού μοντέλου, της ταυτότητάς μας, της ίδιας της χώρας, αλλά και της «κοινής λογικής»,– θα επιστρέψουμε αναγκαστικά σε μια συζήτηση για τα θεμελιώδη: ατομική ελευθερία και συλλογικό συμφέρον. Ιδιοκτησία και κοινωνικά αγαθά. Αγορά και κράτος. Ευρώπη και Ελλάδα.
Αίφνης, την εβδομάδα που πέρασε, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό, υποστήριξε ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα εγγυηθεί τις καταθέσεις των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα θα τις αξιοποιήσει για την ανάπτυξη. «Θα χρησιμοποιήσετε τα δικά μας λεφτά;» ρώτησε περίπου εμβρόντητος ο δημοσιογράφος. Η απάντηση ήταν καταφατική. Πολλοί ανεβήκαν στα κλαδιά και στα κεραμίδια, με μια υπόνοια ότι η τοποθέτηση παραπέμπει σε ένα είδος «δήμευσης» περιουσιακών στοιχείων, κρατικοποίησης της ιδιοκτησίας. Κι ακολούθησαν διορθώσεις, διευκρινίσεις, αναδιπλώσεις.
Στην πραγματικότητα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δεν είπε τίποτα παραπάνω από όσα λένε, απλώς με πιο τεχνικό και δυσανάγνωστο λεξιλόγιο, οι εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, της Κομισιόν, της τρόικας, του ΔΝΤ και ποικίλων άλλων ελληνικών ή ευρωπαϊκών οργανισμών κάθε φορά που επιχειρούν να συνδέσουν την ανάγκη στήριξης του τραπεζικού συστήματος με την ανάπτυξη. «Πρέπει να ενισχύσουμε τη ρευστότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να ενισχυθεί η πραγματική οικονομία», λένε όλοι σε παραλλαγές και με αποχρώσεις.
Πρόκειται, φυσικά, για την απόλυτη κοινοτοπία. Αυτή είναι η δουλειά των τραπεζών. Να διοχετεύουν τις αποταμιεύσεις των πολιτών σε υγιή δάνεια για επένδυση, κατανάλωση, αγορά περιουσιακών στοιχείων. Αυτό, άλλωστε, δεν ήταν και αφετηρία της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007, που εξελίχθηκε σε κρίση κρατικού χρέους για την Ελλάδα, την Ευρώπη κι όλο τον καπιταλιστικό κόσμο; Απλώς οι τράπεζες δεν έκαναν την υποτιθέμενη δουλειά τους. Έπαιρναν τα χρήματα των αποταμιευτών, αλλά αντί να τα διοχετεύουν σε πραγματικές επενδύσεις και σε υγιή κατανάλωση, τα «στοιχημάτιζαν» σε χρηματοπιστωτικό τζόγο για να αυξήσουν τις υπεραξίες τους. Δηλαδή, οι τράπεζες προέβαιναν σε ένα είδος «απαλλοτρίωσης» των αποταμιεύσεων των πολιτών, καθιστώντας τις τελικά επισφαλείς. Χρειάστηκε να διοχετευτούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ, χρήματα των φορολογουμένων, για να διασωθεί το απείκασμα των αποταμιεύσεων στους λογαριασμούς των πολιτών.
Στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι η απόκλιση, αλλά ο άρρωστος ιδρυτικός κανόνας του τραπεζικού συστήματος. Από τη στιγμή που τα κράτη άρχισαν να εκχωρούν στις τράπεζες το δικαίωμα να δημιουργούν και να παρέχουν χρήμα που δεν διαθέτουν, με αντίκρισμα το χρήμα που τους εμπιστεύονται ανυποψίαστοι αποταμιευτές, η κατάθεση έχει καταστεί ένα αγαθό υπό απαλλοτρίωση. Οι καταθέσεις μας θεωρητικά μόνον υπάρχουν, και είναι διαθέσιμες και με τόκο. Αλλά υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα τις ζητήσουμε. Τουλάχιστον όχι όλοι και προ παντός όχι ταυτόχρονα.
Θυμάστε τον Ερίκ Καντονά; Θυμάστε την απόπειρά του να «σκοράρει» κατά των τραπεζών προ διετίας, απευθύνοντας έκκληση στους Γάλλους και λοιπούς Ευρωπαίους να επιχειρήσουν αυθημερόν μια μαζική έφοδο στα γκισέ των τραπεζών; Να τις στραγγίξουν από αποταμιεύσεις με ένα ψύχραιμο και αποφασιστικό bank run; Η έκκλησή του είχε αντιμετωπιστεί με σαρκασμό, αλλά και με μια υπόρρητη αγωνία, από τη Λαγκάρντ ή τον Γιούνκερ. Το bank run του Καντονά απέτυχε. Αλλά οι τράπεζες συνέχισαν να στραγγίζουν από ρευστότητα που αντιστοιχεί στις αποταμιεύσεις των πολιτών. Παρά τις «εφόδους» στους μισθούς και στα εισοδήματά τους (κι αυτό «κατάσχεση ιδιοκτησίας» δεν είναι;) Η ορθή απάντηση, λοιπόν, στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν απλώς ότι λεφτά δεν υπάρχουν. Έχουν ήδη απαλλοτριωθεί.
Όσα, πάντως υπάρχουν- όσο κι αν κανείς αισθάνεται δέος στην ιδέα ότι τα χρήματά του δεν βρίσκονται ασφαλή στα τραπεζικά θησαυροφυλάκια- κάπως πρέπει ν’ αξιοποιηθούν. Ακόμη κι όσοι αισθάνονται εαυτούς πολύ φιλελεύθερους για να το ανεχτούν, μπορούν να ανατρέξουν στον «πατέρα» του φιλελευθερισμού Άνταμ Σμιθ, φανατικό οπαδό του δικαιώματος των τραπεζών να εκδίδουν δικό τους χρήμα. Συγκρίνοντας το χρήμα, και ιδιαίτερα τον χρυσό και το ασήμι με «μεγάλο δρόμο, ο οποίος ενώ χρησιμεύει για την κυκλοφορία και την μεταφορά στην αγορά όλων των ζωοτροφών και των σιτηρών της χώρας, ο ίδιος δεν παράγει ούτε ένα σπυρί σιτηρών, ούτε ένα φυλλαράκι χλόης», ο Άνταμ Σμιθ φρονεί ότι «οι εργασίες μιας συνετής τράπεζας, ανοίγοντας ένα είδος λεωφόρου στους αιθέρες, προσφέρουν στη χώρα την ευκαιρία να μετατρέψει ένα μεγάλο μέρος των μεγάλων δρόμων της σε εύφορα βοσκοτόπια και σιτοβολώνες, και κατ’ αυτόν τον τρόπο να αυξήσει σε σημαντικό βαθμό το ετήσιο προϊόν της γης και της εργασίας της».
Μπορεί κανείς να επιστρατεύσει, ακόμη περισσότερο, τον Κέινς, που στη θεωρητική μάχη του κατά της αποταμίευσης, υπέρ των αποτρεπτικών, χαμηλών επιτοκίων και υπέρ μιας γενναιόδωρης χρηματοδότησης των επενδύσεων και της κατανάλωσης, εισηγείται την εξαιρετικά αντιδημοφιλή για τους φιλότιμους αποταμιευτές «ευθανασία του ραντιέρη», άρα και του αποταμιευτή. Υποθέτουμε ότι αν ένας Κέινς εμφανιζόταν στην Ελλάδα της μνημονιακής ύφεσης 5%-6% και υποστήριζε κάτι τέτοιο, μερικοί θα ζητούσαν τη δημόσια εκτέλεσή του στο Σύνταγμα. Οπότε απομένει η μνημονιακή ευθανασία των μισθωτών.
Για όσους αισθάνονται, πάντως, ακόμη πιο φιλελεύθεροι από τον πατέρα του φιλελευθερισμού Άνταμ Σμιθ ή από τον υπεράνω αντικαπιταλιστικής υποψίας Κέινς, υπάρχουν και χειρότερα. Στις αρχές του 18ου αιώνα, ο Μπέρναρντ Μάντβιλ, εξοργισμένος από τις κυβερνητικές πιέσεις υπέρ της λιτότητας και της ενάρετης αποταμίευσης, δημοσιεύει τον σατιρικό «Μύθο των Μελισσών» και το αλληγορικό του ποίημα «Η γκρινιάρα κυψέλη ή οι απατεώνες που έγιναν τίμιοι». Εκεί περιγράφει τον οικονομικό θάνατο μιας ευημερούσας κοινότητας που εγκαταλείπει τη σπατάλη για να τονωθεί η αποταμίευση. Ιδού η κατάληξή της:
«Τώρα, σκέψου την ένδοξη κυψέλη και δες πώς τιμιότητα και εμπόριο συμπορεύονται./
Η επίδειξη εξαλείφθηκε, εξανεμίστηκε. / Η εικόνα εντελώς άλλαξε, γιατί δεν είναι μόνο εκείνοι που έφυγαν, οι οποίοι ξόδευαν τεράστια ποσά/ αλλά και τα πλήθη που ζούσαν απ’ αυτούς,/ υποχρεώθηκαν επίσης να εξαφανιστούν./ Μάταια τώρα στρέφονται σε άλλες δουλειές. Παντού υπάρχει κορεσμός./ Η τιμή της γης και των σπιτιών πέφτει,/ μυθικά παλάτια, που οι τοίχοι τους, όπως εκείνοι των Θηβών, χτίστηκαν με παιχνίδια, προφέρονται για ενοικίαση./ Τα οικοδομικά επαγγέλματα καταστράφηκαν τελείως/ βιοτέχνες δεν εργάζονται./ Κανένας κεραμοτεχνίτης δεν φημίζεται πλέον για την τέχνη του, οι λιθοκόφτες και οι γλύπτες δεν μνημονεύονται πια…/
Μόνο η αρετή δεν εξασφαλίζει για τα έθνη μεγαλόπρεπη ζωή./ Εκείνοι που θα αναβιώσουν ένα χρυσό αιώνα πρέπει να είναι ελεύθεροι,/τόσο για την ασωτία όσο και για την τιμιότητα».
Θυμίζει κάτι η περιγραφή; Ας τη σκεφτούμε την επόμενη φορά που θα ανησυχήσουμε περισσότερο για τις αποταμιεύσεις μας παρά για τα ερείπια που σωρεύονται γύρω μας.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Η μεγάλη τέχνη να κάνεις ένα έθνος ευτυχισμένο και να ευημερεί συνίσταται στην προσφορά σε όλους μιας ευκαιρίας απασχόλησης, πράγμα που σημαίνει να μπορεί η κυβέρνηση να προάγει μια μεγάλη ποικιλία βιομηχανιών, βιοτεχνιών και τεχνών που το ανθρώπινο πνεύμα μπορεί να εφεύρει. Πρέπει ακόμη να μπορεί να ενθαρρύνει τη γεωργία και την αλιεία σε όλους τους κλάδους τους, έτσι ώστε ολόκληρη η γη να χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο. Από την πολιτική αυτή και όχι από τους λεπτομερειακούς κανονισμούς της πολυτέλειας και της λιτότητας πρέπει να προσδοκάται το μεγαλείο και η ευτυχία των ανθρώπων. Ανεξάρτητα από την αξία του χρυσού και του ασημιού, η απόλαυση όλων των κοινωνιών θα εξαρτάται πάντα από τους καρπούς της γης και την εργασία των ανθρώπων. Ο συνδυασμός και των δύο αποτελεί ασφαλέστερο, πιο ανεξάντλητο και πιο πραγματικό θησαυρό από το χρυσό της Βραζιλίας ή το ασήμι του Potosi.
Μπέρναρντ Μάντβιλ. «Ο Μύθος των Μελισσών»
Θα σας τα πάρουμε όλα!
(Από τη στήλη ΕΝΑΛΛΑΞ, Δρόμος της Αριστεράς, 12/5)
Τώρα που η Αριστερά καλπάζει καβάλα στ’ άλογο προς την εξουσία- κι είναι λυσσασμένη για εξουσία, που θα ’λεγε κι η Πετραλιά- εξηγούμαστε για να μην παρεξηγούμαστε, για να ξέρετε τι έχετε να πάθετε και τι να χάσετε. Θα σας τα πάρουμε όλα! Πρώτα πρώτα θα σας πάρουμε τα σπίτια- κλασικά πράγματα. Θα σας πάρουμε κι ό, τι έχουν μέσα. Το σαλόνι και την τραπεζαρία, και την τραπεζαρία της κουζίνας και τα έπιπλα της βεράντας- αν έχετε βεράντα κι αν είναι σε καλή κατάσταση. Θα σας πάρουμε τις τηλεοράσεις, οπωσδήποτε όσες έχουν ψηφιακό δέκτη, και τα dvd. Θα προτιμηθούν τα Blue Ray. Τις παλιές τηλεοράσεις μπορεί και να σας τις αφήσουμε. Έτσι κι αλλιώς δεν θα πιάνουν τίποτε. Θα σας πάρουμε τα ψυγεία, όσα τουλάχιστον είναι είκοσι ποδών και άνω, τα πλυντήρια, πιάτων και ρούχων, οπωσδήποτε τα 7 κιλών και άνω. Θα προτιμηθούν ιδιαίτερα όσα έχουν και στεγνωτήρια. Θα σας πάρουμε επίσης τα PC, μάλλον και τα laptop, τα iPad οπωσδήποτε, και από κινητά ότι διαθέτετε σε iPhone και παρεμφερή. Θα σας πάρουμε και τα κλινοσκεπάσματα, όσα είναι σε καλή κατάσταση, και από ρούχα ό,τι διαθέτετε σε αξιοπρεπείς φίρμες. Θα σας πάρουμε και τα αυτοκίνητα – οπωσδήποτε τα υβριδικά, διότι έχουμε οικολογικές ευαισθησίες, ανυπερθέτως τα δίλιτρα, κι ό,τι διαθέτετε από πέντε ετών και νεότερα. Θα σας πάρουμε και τις πιστωτικές κάρτες, αν δεν σας τις έχουν ακυρώσει λόγω αδυναμίας εξόφλησης- θα σας αφήσουμε, όμως, τις ανεξόφλητες δόσεις. Θα σας πάρουμε και τις καταθέσεις, και τις μετοχές- τα ομόλογα θα σας τα αφήσουμε, φυσικά. Θα σας πάρουμε και τα λεφτά που έχετε κρυμμένα στο σπίτι, στο πατάρι, στην αποθήκη ή στον κουμπαρά του παιδιού. Θα σας πάρουμε και τα εξοχικά, και τα πατρικά σπίτια στο χωριό, και τους λαχανόκηπους, και τις κότες της μάνας σας, και τις γίδες του πατέρα σας, και τα χωράφια, πρωτίστως όσα είναι εφαπτόμενα της ασφάλτου και κτίζουν στα 200 μέτρα. Θα σας πάρουμε και τα φωτοβολταϊκά- τρομάρα σας, θέλατε να γίνετε κι επιχειρηματίες. Θα σας πάρουμε και τα μαγαζιά, όσα τουλάχιστον δεν έχουν βάλει λουκέτο, και τα ακίνητα που νοικιάζετε. Θα σας πάρουμε και τις επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, δεν μας νοιάζει, θα σας τις πάρουμε όλες. Θα σας πάρουμε και τις γυναίκες, αν είναι νέες κι όμορφες, και τους άντρες, αν είναι γεροί και δουλευταράδες. Μπορεί και να σας πάρουμε και τα παιδιά, θα κάνουμε κανονικό παιδομάζωμα, θα τα μαντρώσουμε σε στρατόπεδα κομμουνιστικής αγωγής, μπας και στρώσουν, τα σκασμένα. Θα σας πάρουμε τις γκόμενες, θα σας πάρουμε και τους γκόμενους, θα σας πάρουμε ανυπερθέτως και τις οικιακές βοηθούς, και τις αποκλειστικές μασέρ, και τις μανικουρίστες σας, τις πετικουρίστες σας, τις κομμώτριες, τους πλαστικούς χειρουργούς.
Όλα θα σας τα πάρουμε. Καλύτερα να τα πάρουμε εμείς, γιατί έτσι κι αλλιώς θα σας τα έπαιρναν άλλοι. Είχατε μια ευκαιρία να σας τα πάρει η τρόικα, αλλά τη χάσατε. Φταίμε εμείς;
ΚΙΜΠΙ
Τώρα που η Αριστερά καλπάζει καβάλα στ’ άλογο προς την εξουσία- κι είναι λυσσασμένη για εξουσία, που θα ’λεγε κι η Πετραλιά- εξηγούμαστε για να μην παρεξηγούμαστε, για να ξέρετε τι έχετε να πάθετε και τι να χάσετε. Θα σας τα πάρουμε όλα! Πρώτα πρώτα θα σας πάρουμε τα σπίτια- κλασικά πράγματα. Θα σας πάρουμε κι ό, τι έχουν μέσα. Το σαλόνι και την τραπεζαρία, και την τραπεζαρία της κουζίνας και τα έπιπλα της βεράντας- αν έχετε βεράντα κι αν είναι σε καλή κατάσταση. Θα σας πάρουμε τις τηλεοράσεις, οπωσδήποτε όσες έχουν ψηφιακό δέκτη, και τα dvd. Θα προτιμηθούν τα Blue Ray. Τις παλιές τηλεοράσεις μπορεί και να σας τις αφήσουμε. Έτσι κι αλλιώς δεν θα πιάνουν τίποτε. Θα σας πάρουμε τα ψυγεία, όσα τουλάχιστον είναι είκοσι ποδών και άνω, τα πλυντήρια, πιάτων και ρούχων, οπωσδήποτε τα 7 κιλών και άνω. Θα προτιμηθούν ιδιαίτερα όσα έχουν και στεγνωτήρια. Θα σας πάρουμε επίσης τα PC, μάλλον και τα laptop, τα iPad οπωσδήποτε, και από κινητά ότι διαθέτετε σε iPhone και παρεμφερή. Θα σας πάρουμε και τα κλινοσκεπάσματα, όσα είναι σε καλή κατάσταση, και από ρούχα ό,τι διαθέτετε σε αξιοπρεπείς φίρμες. Θα σας πάρουμε και τα αυτοκίνητα – οπωσδήποτε τα υβριδικά, διότι έχουμε οικολογικές ευαισθησίες, ανυπερθέτως τα δίλιτρα, κι ό,τι διαθέτετε από πέντε ετών και νεότερα. Θα σας πάρουμε και τις πιστωτικές κάρτες, αν δεν σας τις έχουν ακυρώσει λόγω αδυναμίας εξόφλησης- θα σας αφήσουμε, όμως, τις ανεξόφλητες δόσεις. Θα σας πάρουμε και τις καταθέσεις, και τις μετοχές- τα ομόλογα θα σας τα αφήσουμε, φυσικά. Θα σας πάρουμε και τα λεφτά που έχετε κρυμμένα στο σπίτι, στο πατάρι, στην αποθήκη ή στον κουμπαρά του παιδιού. Θα σας πάρουμε και τα εξοχικά, και τα πατρικά σπίτια στο χωριό, και τους λαχανόκηπους, και τις κότες της μάνας σας, και τις γίδες του πατέρα σας, και τα χωράφια, πρωτίστως όσα είναι εφαπτόμενα της ασφάλτου και κτίζουν στα 200 μέτρα. Θα σας πάρουμε και τα φωτοβολταϊκά- τρομάρα σας, θέλατε να γίνετε κι επιχειρηματίες. Θα σας πάρουμε και τα μαγαζιά, όσα τουλάχιστον δεν έχουν βάλει λουκέτο, και τα ακίνητα που νοικιάζετε. Θα σας πάρουμε και τις επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, δεν μας νοιάζει, θα σας τις πάρουμε όλες. Θα σας πάρουμε και τις γυναίκες, αν είναι νέες κι όμορφες, και τους άντρες, αν είναι γεροί και δουλευταράδες. Μπορεί και να σας πάρουμε και τα παιδιά, θα κάνουμε κανονικό παιδομάζωμα, θα τα μαντρώσουμε σε στρατόπεδα κομμουνιστικής αγωγής, μπας και στρώσουν, τα σκασμένα. Θα σας πάρουμε τις γκόμενες, θα σας πάρουμε και τους γκόμενους, θα σας πάρουμε ανυπερθέτως και τις οικιακές βοηθούς, και τις αποκλειστικές μασέρ, και τις μανικουρίστες σας, τις πετικουρίστες σας, τις κομμώτριες, τους πλαστικούς χειρουργούς.
Όλα θα σας τα πάρουμε. Καλύτερα να τα πάρουμε εμείς, γιατί έτσι κι αλλιώς θα σας τα έπαιρναν άλλοι. Είχατε μια ευκαιρία να σας τα πάρει η τρόικα, αλλά τη χάσατε. Φταίμε εμείς;
ΚΙΜΠΙ
ΜΟΝΟ Νο 8 στα περίπτερα
Friday, May 11, 2012
Ψυχοπαθείς επιτυχείς
(Απο τη στήλη Γράμματα στην κόρη μου, περιοδικό ΜΟΝΟ, 24/4/2012)
Αγαπημένη μου Βέρα,
Σε βλέπω αγχωμένη. Επιστρέφοντας από την ανάπαυλα του Πάσχα σε περιμένει η πρώτη πραγματική αναμέτρηση με την τυραννία της επίδοσης. Ακούει στο όνομα «εξετάσεις». Σου προκαλούν κάποιο αδιόρατο εκνευρισμό, κι ας πρόκειται για μια ρουτίνα της σχολικής ζωής από την οποία συνήθως κανείς δεν παθαίνει ανεπανόρθωτο κακό. Γυμνάσιο είναι, δεν είναι και εισαγωγικές στο πανεπιστήμιο. Στα σχεδόν σαράντα χρόνια που έχουν περάσει από την αντίστοιχη δική μου πρώτη εμπειρία τα όποια
τραύματα- αποτυχίες, ατυχίες, αστοχίες- έχουν επουλωθεί. Έτσι, με κάποια άνεση κι εγώ κι η μητέρα σου σού λέμε «όλα θα πάνε καλά… οι εξετάσεις δεν είναι το παν… και μια αποτυχία είναι στο πρόγραμμα». Σου αποκρύπτουμε, όμως, τη δική μας μικρή αγωνία για την επίδοσή σου.
τραύματα- αποτυχίες, ατυχίες, αστοχίες- έχουν επουλωθεί. Έτσι, με κάποια άνεση κι εγώ κι η μητέρα σου σού λέμε «όλα θα πάνε καλά… οι εξετάσεις δεν είναι το παν… και μια αποτυχία είναι στο πρόγραμμα». Σου αποκρύπτουμε, όμως, τη δική μας μικρή αγωνία για την επίδοσή σου.
Είμαστε κι εμείς καλά εκπαιδευμένοι και προσαρμοσμένοι στον πολιτισμό του ανταγωνισμού, της επίδοσης και της επιτυχίας. Η δική σου εκπαίδευση σ’ αυτό το πεδίο μόλις τώρα μπαίνει στα βαθιά. Για τα επόμενα χρόνια της σχολικής σου ζωής πρέπει διαρκώς να αποδεικνύεις την ικανότητά σου να επιτυγχάνεις. Αυτή η ικανότητα θα βαθμολογείται διαρκώς, ακόμη κι όταν τελειώσεις το σχολείο ή το πανεπιστήμιο και θα χρειαστεί να δουλέψεις. Και τότε θα πρέπει να πετυχαίνεις: να είσαι στην ώρα σου στη δουλειά, να υπερκαλύπτεις το ωράριό σου- αν υπάρχει-, να ξεπερνάς τις νόρμες παραγωγικότητας, να ανελίσσεσαι στην ιεραρχία, να εξουδετερώνεις τους ανταγωνιστές σου. Η επιτυχία είναι η μόνη αποδεκτή επιλογή σε έναν κόσμο που, ωστόσο, χωράει λίγους επιτυχημένους. Γιατί κι η επιτυχία μοιράζεται σαν τον πλούτο: άνισα. Άλλωστε, ο πλούτος είναι από τα σημαντικότερα κριτήρια επιτυχίας, αν όχι το πρώτο. Τα άλλα είναι η εξουσία, η θέση σου στις πυραμίδες της ιεραρχίας, η αναγνώριση. Ένας άνθρωπος που απλώς κάνει καλά τη δουλειά του, ή ένας μαθητής που απλώς ρουφάει, φιλτράρει και ανασυνθέτει την όποια γνώση τού παρέχει το σχολείο αποκλείεται να θεωρηθούν επιτυχημένοι. Ο πρώτος πρέπει να έχει κάνει κάτι παραπάνω από τον διπλανό του, να έχει διαγκωνιστεί με αρκετούς συναδέλφους του. Ο δεύτερος έχει έναν πήχη με τον οποίο πρέπει πάντα να αναμετριέται: τον βαθμό. Όλοι μετριούνται στην κλίμακα του 0-20. Αλλά, επειδή η μέτρηση γίνεται εντός μιας ομάδας- μιας τάξης- το άριστα, το πολύ καλά, το καλά, το μέτρια και το κακά κατανέμονται σαν φυσικός πόρος εν ανεπαρκεία. Σχεδόν ποτέ δεν μένει χώρος για μια πλειοψηφία αρίστων. Εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Και ο καλύτερος.
Αυτό, όμως, Βέρα μου, έχει ορισμένες παρενέργειες. Η σχολική τάξη σου, όπως κι ο κόσμος ολόκληρος, χωρίζεται σε επιτυχημένους και αποτυχημένους. Αυτό μοιάζει με τη φυσική τάξη του κόσμου, αλλά έχει και πολλούς κινδύνους. Οι επιτυχημένοι, ιδιαίτερα οι πολύ επιτυχημένοι, μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι άνθρωποι. Διάβασα, Βέρα μου, μια έρευνα Αμερικανών ειδικών που μελέτησαν δύο κατηγορίες ανθρώπων: από τη μια μεριά έβαλαν κοινούς εγκληματίες- δολοφόνους, διαρρήκτες, βιαστές-, ανθρώπους που έκαναν δεκαετίες φυλακή- άρα εξ ορισμού αποτυχημένους διότι και έγκλημα έκαναν και δεν κατάφεραν να ξεφύγουν- και από την άλλη ανώτατα στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων. Ξέρεις τι διαπίστωσαν; Ότι η δεύτερη κατηγορία, η λαμπερή ομάδα των επιτυχημένων, των πολύ επιτυχημένων μάνατζερ που είχαν φτάσει στην κορυφή της ιεραρχίας ήταν πολύ επιθετικότερη και ηθικά πιο ανενδοίαστη από την πρώτη. Οι πρώτοι μπορεί και να έτρεμαν στη θέα του αίματος, να συγκινούνταν μπροστά στον τρόμο του υποψήφιου θύματός τους, να δίσταζαν να σουφρώσουν ένα πορτοφόλι και τελικά να είχαν πάτα κι ένα ψήγμα ενοχής. Οι δεύτεροι, όμως, θεωρούσαν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο, το πιο αυτονόητο δικαίωμα το να απολύσουν με μια τους υπογραφή 10.000 άτομα ή το να βάλουν στο χέρι μερικά δισεκατομμύρια δολάρια μέσα από διαδικασίες νόμιμης κλοπής, αδιαφορώντας ή απλώς αγνοώντας πόσο ανθρώπινο πόνο προκαλούσαν. Οι μελετητές έμειναν εμβρόντητοι μπροστά στην ηθική τους απάθεια, που ονόμασαν ψυχοπάθεια της επιτυχίας. Αναρωτήθηκαν μάλιστα αν αυτό το ορμητικό ποτάμι ψυχοπαθών επιτυχών που έχει καταλάβει τις ηγετικές θέσεις της κοινωνίας-στις επιχειρήσεις, στην πολιτική, στην ακαδημαϊκή και τεχνοκρατική ελίτ-ευθύνεται για το γεγονός ότι ο οικονομικός μας πολιτισμός επιπλέει σε ένα συνονθύλευμα σκανδάλων, ανηθικότητας, κυνισμού, τυχοδιωκτισμού και απάθειας για την κοινωνική και περιβαλλοντική καταστροφή που προκαλεί στο πέρασμά του.
Οπότε, Βέρα μου, η επιτυχία δεν είναι μόνο θέμα δεξιότητας, ικανοτήτων και προσπάθειας. Είναι και θέμα επιλογής, μέτρου, ηθικής και ψυχολογικής ισορροπίας. Δεν σου προσφέρω ένα ιδεολογικό άλλοθι για ενδεχόμενες αστοχίες στην πρώτη δοκιμασία σου σε εξετάσεις. Αλλά έναν οδηγό επιβίωσης στο ποτάμι της συλλογικής ψυχοπάθειας. Για να παραλλάξουμε αυτό που ’λέγαν οι παλιότεροι -καλύτερα φτωχός και υγιής παρά πλούσιος και ασθενής-. καλύτερα αποτυχημένος και ισορροπημένος, παρά επιτυχής και ψυχοπαθής.
Παρ’ όλα αυτά, οφείλω να σου ευχηθώ-τι άλλο;- «καλή επιτυχία».
Friday, May 4, 2012
Τα παραλειπόμενα μιας επετείου
(Άπό τη στήλη "Ελεύθερος Σκοπευτής", εφημερίδα "Επενδυτής", 4/5/2012)
Την Κυριακή, 6 Μαΐου, συμπληρώνονται δυο χρόνια από την έναρξη ισχύος του πρώτου μνημονίου. Είχε προηγηθεί ένα πολύμηνο θρίλερ αυτοδιαψεύσεων και αυτοαναιρέσεων της αξιοθρήνητης κυβέρνησης Παπανδρέου, που κατέληξε στην εκ Καστελορίζου αναγγελία της προσφυγής στον μηχανισμό στήριξης. Η ημερομηνία, με δεδομένη τη σχετικότητα του ιστορικού χρόνου, θα καταγραφεί ως ιστορική. Όχι για τις προθέσεις των πρωταγωνιστών της, αλλά για τη μακρόχρονη -καταστροφική προς το παρόν- επίδρασή της στον μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας και στην υπόσταση του ελληνικού κράτους. Το βράδυ των εκλογών θα ξέρουμε αν η ίδια ημερομηνία θα διαθέτει έναν ακόμη λόγο διακριτής καταγραφής στην Ιστορία.
Αποκλίνοντας από το συνήθως χρονογραφικό ύφος αυτής της στήλης, θα θυμηθούμε μερικά ξερά δεδομένα που είχαν προηγηθεί της ιστορικής- αποφράδος- 6ης Μαΐου 2010. Υπάρχουν, βέβαια, πολλές οπτικές γωνίες -ιδεολογικής, πολιτικής, οικονομικής- ανάγνωσης της κρίσης που διέρχεται η χώρα. Μπορεί να τη αντιμετωπίσει κανείς ως σύμπτωμα της κρίσης του καπιταλισμού, του πολιτικού συστήματος, του ευρωπαϊσμού ή ως μια διεθνή συνωμοσία. Ωστόσο, υπάρχει μια ακολουθία γεγονότων, πράξεων και παραλείψεων που, ανεξάρτητα από τα κίνητρα των πρωταγωνιστών τους -δολιότητα, άγνοια ή απλώς βλακεία-, δικαιούνται μια θέση στις υποσημειώσεις της Ιστορίας, με σοβαρό ενδεχόμενο στο μέλλον να αναβαθμιστούν μέχρι και στις επικεφαλίδες της.
Στις 4 Οκτωβρίου 2009 το ΠΑΣΟΚ καταγράφει εκλογικό θρίαμβο με ποσοστό 44%, με μια ατζέντα που υπόσχεται να αποτρέψει τον διαφαινόμενο -και συστηματικά αποκρυπτόμενο- δημοσιονομικό Αρμαγεδδώνα. Το πρόβλημα του δανεισμού είναι από τα πρώτα που έχει να αντιμετωπίσει, αλλά στο πλαίσιο μιας ρουτίνας παράδοξα αδιάφορης. Αν και έχει προηγηθεί η χρηματοπιστωτική κρίση που ανεβάζει το κόστος δανεισμού των κρατών τα οποία έχουν διαθέσει εκατοντάδες δισ. ευρώ και δολάρια για να σώσουν τις τράπεζές τους, επωμιζόμενα έτσι ένα υψηλό κόστος για τον δικό τους μακροχρόνιο δανεισμό, το κόστος του βραχυχρόνιου δανεισμού παραμένει εκπληκτικά χαμηλό.
Στις 13 Οκτωβρίου 2009, δέκα μέρες μετά τις εκλογές, το επιτόκιο των τρίμηνων εντόκων γραμματίων ήταν μόλις 0,35% και των εξάμηνων 0,59%. Δύο εβδομάδες μετά τις εκλογές (20.10.2009), μια αντίστοιχη έκδοση ετήσιων εντόκων γραμματίων κόστισε επιτόκιο μόλις 0,94%. Οι αριθμοί έχουν τη σημασία τους, αν υπολογίσει κανείς ότι τα ίδια κρατικά χρεόγραφα, π.χ. τα εξάμηνα, δέκα μήνες μετά τις εκλογές του 2009 τιμολογούνταν με οκταπλάσια και σήμερα σε δεκαπλάσια απόδοση. Εν ολίγοις, για αρκετό διάστημα πριν από την «πρόσκρουση του Τιτανικού» στο παγόβουνο των αγορών, των οίκων αξιολόγησης και των «Ταλιμπάν» του ευρώ, υπήρχε ένα παράθυρο ευκαιρίας για φθηνό βραχυχρόνιο δανεισμό του κράτους. Για παράδειγμα, στις 20 Οκτωβρίου του 2009, με επιτόκιο μόλις 0,35%, η κυβέρνηση μπορούσε να δανειστεί περίπου 7 δισ. ευρώ, όση ήταν η προσφορά για τα τρίμηνα έντοκα γραμμάτια που είχε εκδώσει. Ποία ταπεινότης και μετριοπάθεια της επέβαλε να δανειστεί μόνον 2,4 δισ. ευρώ;
Φυσικά, ακόμη κι αυτά τα χαμηλότατα επιτόκια του 2009 δεν ξεφεύγουν από τον κανόνα της τοκογλυφικής σχέσης των κρατών με τους δανειστές τους, ούτε ήταν αποτέλεσμα γενναιοδωρίας των τραπεζών. Ο Ερίκ Τουσέν, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διαγραφή του Χρέους του Τρίτου Κόσμου, εξηγούσε γλαφυρά πριν από μερικούς μήνες το παράδοξο των χαμηλών ελληνικών βραχυχρόνιων επιτοκίων του 2009: έναν χρόνο πριν τον Οκτώβρη του 2009, το καλοκαίρι του 2009 και πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers, τα επιτόκια κρατικού δανεισμού ήταν τετραπλάσια. Έπεσαν κάτω από το 1% το φθινόπωρο του 2009 γιατί πολύ απλά οι τράπεζες, έχοντας πάρει τεράστια ποσά από τα κράτη για τη διάσωσή τους, τα χρησιμοποίησαν για να δανείσουν την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία ή την Ιταλία με τη βεβαιότητα ότι, ακόμη κι αν γινόταν το «κακό», η ΕΚΤ και η Ε.Ε. θα έσπευδαν να τις στηρίξουν. Όπερ και εγένετο, άλλωστε.
Το παράδοξο, λοιπόν, δεν είναι γιατί οι τράπεζες για αρκετούς μήνες αφότου η Ελλάδα κρεμάστηκε στα μανταλάκια για τον δημοσιονομικό της εκτροχιασμό τη δάνειζαν φτηνά. Το παράδοξο είναι γιατί η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν έπαιρνε αυτόν τον φθηνό, βραχυχρόνιο δανεισμό. Ο υπεράνω αντιμνημονιακής και αντιτραπεζικής υποψίας Ν. Χριστοδουλάκης, υπουργός Οικονομικών επί εκσυγχρονιστικού «έπους», στο βιβλίο του «Σώζεται ο Τιτανικός», επισημαίνει την παράδοξη, αν όχι ύποπτη, άρνηση της κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τον φθηνό βραχυχρόνιο δανεισμό. «…Η Ελλάδα αποδύθηκε μόνη της σε ένα κυνήγι εντυπώσεων όπου διαρκώς έβγαινε χαμένη. Προσπαθούσε να δανειστεί μακροχρόνια για να εμπεδώσει την παρουσία της στη διεθνή αγορά, αλλά η αγορά την επιβάρυνε… Αισθανόταν, λοιπόν, ότι έπρεπε να διορθώσει το πλήγμα, επανερχόταν για νέο δανεισμό και έφευγε με ακόμη μεγαλύτερο κόστος. Αποκορύφωμα αυτής της ακατανόητης τακτικής ήταν να “ανοίξει”, όπως λέγεται στη γλώσσα των αγορών, ένα παλιό εικοσαετές ομόλογο για να δανειστεί το κράτος 1 δισ. ευρώ, ποσό ασήμαντο μπροστά στα δεκάδες δισ. ευρώ πού ζητούσε σε άλλες δημοπρασίες. Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι αυτό έγινε όχι για να καλυφθούν ανάγκες, αλλά για επικαιροποίηση στις καμπύλες των αποδόσεων. Παρά το μικρό ποσό, η ζήτηση δεν καλύφθηκε και την επόμενη μέρα ο διεθνής οικονομικός Τύπος πρόβαλλε στην πρώτη σελίδα την αδυναμία της Ελλάδας να δανειστεί έστω και ένα δισ. ευρώ…».
Η κρίσιμη ημερομηνία ήταν η 30ή Μαρτίου 2010. Είχαν προηγηθεί, ωστόσο, κι άλλες κρίσιμες ημερομηνίες. Για παράδειγμα, η 3η Νοεμβρίου 2009 -έναν μήνα μετά τις εκλογές και τη συστηματική απόρριψη του προσιτού βραχυχρόνιου δανεισμού-, ημερομηνία συνάντησης του Γ. Παπανδρέου με τον πρόεδρο της Goldman Sachs Γκάρι Κον και άλλα στελέχη της τράπεζας-βαμπίρ στο Πεντελικόν, στην Κηφισιά. Επίσης, η 26η Ιανουαρίου 2010, ημερομηνία κατά την οποία η κυβέρνηση απέρριψε προσφορές ύψους 25 δισ. για δανεισμό σε πενταετή ομόλογα, με επιτόκιο 6%, μισή μόλις μονάδα από τα επιτόκια των αντίστοιχων δημοπρασιών του 2009. Ακόμη, είχε προηγηθεί η 12η Φεβρουαρίου, ημερομηνία εγκατάστασης του πρώην στελέχους της ίδιας τράπεζας, Πέτρου Χριστοδούλου, στη θέση του γενικού διευθυντή του ΟΔΔΗΧ, θέση που ο «Mr. 300 billion», κατά το «Spiegel» και άλλα διεθνή έντυπα, εγκαταλείπει, όπως έχει ήδη διαρρεύσει, για να συνεχίσει στον ιδιωτικό τομέα. Αγωνιούμε να μάθουμε σε ποιο χρηματοπιστωτικό οργανισμό. Έτσι κι αλλιώς η δουλειά με την Ελλάδα έχει ολοκληρωθεί. Μ’ έναν τουλάχιστον δεκαετή αποκλεισμό της από τις πιστωτικές αγορές και με -θεωρητικά- επιτόκια, αν θέλει να προβεί στο απονενοημένον διάβημα, 25% και πλέον.
Το νόημα αυτών των τεχνικής φύσης και, ίσως, βαρετών παραλειπομένων της επετείου δεν είναι να πλουτίσει τις ήδη πληθωρικές θεωρίες συνωμοσίας για το πώς η Ελλάδα περιήλθε στη σημερινή κατάσταση. Αλλά να συμπληρώσει την εικόνα που συντίθεται από πανοραμικά πλάνα αλλά και μικρές, πολιτικά βαρύνουσες λεπτομέρειες. Υπάρχει ο κυνικός καπιταλισμός, υπάρχουν οι ιέρακες των αγορών, υπάρχει ο δογματισμός και η παθογένεια της ευρωκρατίας, αλλά υπάρχουν και τα πρόσωπα και οι πράξεις τους που αφήνουν διακριτό το ίχνος τους στην Ιστορία. Τόσο διακριτό και οδυνηρό, ώστε να μη γίνεται ανεκτός ο (αφελής ή δόλιος;) ισχυρισμός του Γ. Παπανδρέου (στο «Time») ότι «τα μέτρα δεν θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, επειδή η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο». Πρόκληση. Πολλά θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, ακόμη και με συνήθη τεχνοκρατικά μέσα, όπως αυτά που περιγράψαμε. Αλλά δεν… Πράγμα αναμενόμενο για τα δεδομένα του εγχώριου παρεΐστικου, αρπακτικού, κλεπτοκρατικού καπιταλισμού και των πολιτικών του εκπροσώπων. Αλλά και κολάσιμο. Καταρχήν πολιτικά (την Κυριακή των εκλογών), αλλά όχι μόνον.
Subscribe to:
Posts (Atom)