Περί οικονομικού αλφαβητισμού

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2-2/4/2023

Εχει απόλυτο δίκιο ο Αδωνις. Οι Ελληνες είμαστε οικονομικά αναλφάβητοι. Αν είχαμε αποκτήσει μια ελάχιστη εξοικείωση με βασικούς όρους της οικονομίας, με τους μηχανισμούς που την ωθούν σε μεγέθυνση ή ύφεση, αν είχαμε αφομοιώσει και μετουσιώσει σε σκέψη και βούληση τα οδυνηρά διδάγματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της μνημονιακής τιμωρίας που μας επιβλήθηκε, ούτε ο ίδιος ο Γεωργιάδης θα ήταν εκεί που βρίσκεται, να διευθύνει ως μαθητευόμενος μάγος το ζωτικό υπουργείο Ανάπτυξης και να παίζει με τα καλάθια και τα επενδυτικά κίνητρα, ούτε όλος ο υπό τον Κυριάκο επιτελικός θίασος θα είχε εγκατασταθεί στο Μαξίμου, διαχειριζόμενος άτσαλα, άπληστα και α-δέξια πόρους και διαχειριστικές ελευθερίες που καμιά κυβέρνηση δεν είχε διανοηθεί, τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια. 

Αλλωστε, αν με οικονομικό σύμβουλο εδώ και τέσσερα χρόνια τον πολυδιαφημισμένο για τα ακαδημαϊκά προσόντα του τον Αλεξ Πατέλη ο πρωθυπουργός που απαιτεί δεύτερη θητεία με ατού του -υποτίθεται- την οικονομία δεν έχει καταφέρει να ξεχωρίζει τη διαφορά του σπρεντ από το επιτόκιο και του επιτοκίου από την απόδοση των κρατικών ομολόγων και τον αφήνουν να εκτοξεύει βατράχια εκτός ότο κιου, αποστηθισμένου κειμένου ή στημένων/μαγνητοσκοπημένων συνεντεύξεων, γιατί να έχει κανείς απαίτηση από εμάς τους κοινούς θνητούς να έχουμε καταλάβει κάτι παραπάνω από το αλφαβητάρι της οικονομίας και τα μυστήρια της παραγωγής και κυρίως της ληστρικής διανομής του πλούτου; 

Βεβαίως, τόσο ο εγχώριος όσο και ο οικουμενικός καπιταλισμός τα τελευταία είκοσι χρόνια υποφέρει και πέφτει από κρίση σε κρίση και τελικά περιδινείται σε μια διαρκή «πολύ-κρίση» όχι από επιλογές των οικονομικά αναλφάβητων, αλλά από τις αποφάσεις των υπερβολικά εγγράμματων. Νομπελίστες, γκουρού των αγορών, μανατζαραίοι με βαριά χαρτιά, μάστερ και διδακτορικά, κεντρικοί τραπεζίτες, διευθύνοντες σύμβουλοι, καθηγητές στα πιο φημισμένα οικονομικά πανεπιστήμια του κόσμου που κάθε τους λέξη κοστίζει ένα χιλιάρικο, ευφάνταστοι δημιουργοί περίπλοκων χρηματοπιστωτικών παραγώγων, συγγραφείς ογκωδών συγγραμμάτων που διδάσκονται σε εκατομμύρια φοιτητές, σύμβουλοι που από τη μια εισηγούνται φορολογικά νομοθετήματα στις κυβερνήσεις κι απ’ την άλλη στήνουν τεχνικές φοροαποφυγής για επιχειρήσεις, σορτάκηδες που παίζουν στα δάχτυλα τα κόλπα των χρεογράφων, όλοι οι συνδημιουργοί των οικονομικών της αθώας απάτης, όπως με υπερβολική επιείκεια έλεγε ο Γκαλμπρέιθ, ευθύνονται για το ζοφερό κατασκεύασμα που πέφτει από κρίση σε κρίση. Τεχνολογική φούσκα, φούσκα ακινήτων, χρηματοπιστωτική κρίση, κρίση χρέους στην ευρωζώνη, πενταετής ύφεση, πανδημική κρίση, ενεργειακή κρίση, πληθωριστική κρίση, νέα τραπεζική κρίση και στο βάθος η κρίση των κρίσεων, η κλιματική κρίση που ενδέχεται να αποδειχθεί μοιραία για το είδος. Αυτός είναι ο απολογισμός της κυριαρχίας των οικονομικά εγγράμματων στις κυβερνήσεις, στις αγορές, στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και στις δεξαμενές σκέψης (ή απερισκεψίας) της νεοφιλελεύθερης μονοφωνίας τις τελευταίες δεκαετίες. 

Αλλά επειδή, αν και οικονομικά αναλφάβητοι, είμαστε πρόθυμοι να μάθουμε, ας αρχίσουμε από τα βασικά. Το κατά Κυριάκο ή Αδωνι οικονομικό αλφαβητάριο, όπως το μαθαίνουν τα νήπια, με το σύστημα Ντεκρολί. Κάθε γράμμα και μια λέξη: Α όπως Απληστία, Β όπως Βλακεία, που παραμένει αήττητη, Γ όπως Γλείψιμο στην εξουσία, Δ όπως Διασπάθιση δημοσίου χρήματος, Ε όπως Εκμαυλισμός, Ζ όπως Ζόφος. Η όπως Ηλιθιότητα, Θ όπως Θάνατος (από συγκρούσεις τρένων ή υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ), Ι όπως Ιδιωτικοποιήσεις, Κ όπως Κερδοσκοπία, Λ όπως Λαμόγια που λυμαίνονται το δημόσιο ταμείο, Μ όπως Μαλακία (που καθόμαστε και τους ακούμε), Ν όπως Νερό για πούλημα, Ξ όπως Ξεπούλημα, Ο όπως Ολετήρες (του περιβάλλοντος, του δικαιωμάτων, του κοινωνικού πλούτου), Π όπως Πλιάτσικο, Ρ όπως Ρεζίλι, Σ όπως Συγκάλυψη, Τ όπως Τραπεζοκρατία, Υ όπως Υφεση, Φ όπως Φοροαποφυγή, Χ όπως Χρεοκρατία., Ψ όπως Ψεύδος, Ω όπως Ωρα (εντός της φράσης «ήρθε η ώρα τους»). 

Στη διάθεσή σας το αλφαβητάρι της απληστίας για εμπλουτισμό του οικονομικού λεξιλογίου σας. Την άλλη εβδομάδα θα γράψετε τεστ.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 

Γουόλ Στριτ: Σύμβολο αμαρτίας που καταδικάζουν οι πάντες. Το ότι η Γουόλ Στριτ είναι άντρο κλεφτών αποτελεί πεποίθηση που εξυπηρετεί κάθε αποτυχημένο κλέφτη αντί ελπίδας για είσοδο στον Παράδεισο. Ακόμα και ο μέγας και καλός Αντριου Κάρνεγκι δήλωσε την πίστη του επί του ζητήματος. 

Αμπροουζ Μπιρς, «Το Αλφαβητάρι του Διαβόλου»