Ο Καραμανλής ως κεφάλαιο (27/9/2008)

Στην αρχή με ξένισε κάπως η σημειολογία της διατύπωσης. Ύστερα σκέφτηκα πως ο Μεϊμαράκης υπουργός είναι, πρωτοκλασάτο στέλεχος είναι, έχει διατελέσει και γραμματέας του κόμματος, επιστήθιος του Καραμανλή, δεν μπορεί, κάτι θα ξέρει περισσότερο. Κατόπιν, παρατήρησα ότι υπάρχει μια συνέχεια στις αναφορές του: «Ο Καραμανλής αποτελεί το βασικό κεφάλαιο της ΝΔ». Και επίσης: «Δεν είναι δυνατό με προσωπικές συμπεριφορές να σπαταλάμε το κεφάλαιο Καραμανλής».

Αποφάσισα λοιπόν να ενσαρκώσω, να δώσω υλική υπόσταση στο σχήμα λόγου. Κι άρχισα να σκέφτομαι τον Καραμανλή ως κεφάλαιο.

Υποθέτω ότι ο υπουργός Άμυνας δεν υπονοεί την ταξική υπόσταση του κόμματός του και του αρχηγού του χρησιμοποιώντας τη λέξη κεφάλαιο. Αν η διατύπωση υπονοούσε ότι η ΝΔ είναι κόμμα του κεφαλαίου και ο αρχηγός της κατ’ εξοχήν εκπρόσωπός του θα είχαμε καθαρίσει. Μια τέτοια απλοϊκή και κυνική ομολογία θα αποσαφήνιζε πλήρως το πολιτικό τοπίο, θα πέταγε στα σκουπίδια τα φληναφήματα περί λαϊκής δεξιάς, κόμματος του μεσαίου χώρου, επανίδρυσης, ανααχηματισμού και θα έθετε τα κοινωνικά στρώματα ενώπιον μιας καθαρής επιλογής: με ποιους θα παν και ποιους θ’ αφήσουν. Αλλά υπάρχουν δύο προσκόμματα σε μια τέτοια αντιστοίχηση. Πρώτον, το κεφάλαιο προ πολλού έχει εγκαταλείψει τις αποκλειστικές κομματικές προτιμήσεις και έχει επιλέξει να εκπροσωπείται όχι από ένα κόμμα, αλλά από ένα σύστημα κομμάτων τα οποία μεταλλάσσονται διαχρονικά, πέρα από τον χώρο και τον χρόνο του οικονομικού και επιχειρηματικού κύκλου. Και δεύτερον, είναι εντελώς ντεμοντέ, αν όχι και πολιτική αυτοκτονία, να δηλώνεις κόμμα του κεφαλαίου, ιδιαίτερα σήμερα που το κεφάλαιο εγκαταλείπει τα φιλανθρωπικά προσχήματα, επιδεικνύει το αποκρουστικό πρόσωπο της απληστίας κι έχει γίνει αντιπαθές ακόμη και στους ίδιους τους κεφαλαιοκράτες.

Ως εκ τούτου, η μεϊμαράκεια σημειολογία κάπου αλλού το πάει (μη θεωρείτε τίποτα αυτονόητο και κοινότοπο, προσποιηθείτε ότι είστε εντελώς ηλίθιοι για να απολαύσουμε την επέκταση του συλλογισμού).

Μια δεύτερη εξήγηση, λοιπόν, προϋποθέτει να αντιληφθούμε το κυβερνών κόμμα και την φαιογάλανη διακυβέρνηση ως οικονομικό οργανισμό. Δηλαδή, σαν εταιρεία. Σαν μια ΑΕ ή μια ΕΠΕ, για παράδειγμα, αν όχι και ως Ομόρρυθμη Εταιρεία. Εδώ ανοίγει ένα νομικό πεδίο με λεπτές διαφοροποιήσεις ως προς το τι τύπου εταιρεία είναι η ΝΔ. Αν πρόκειται για Ανώνυμη, ο Καραμανλής αποτελεί αναμφισβήτητα το μετοχικό της κεφάλαιο. Το οποίο επενδύθηκε ευφυώς στην κατάρρευση του φαιοπράσινου αντιπάλου δέους προ πενταετίας, απέσπασε το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς του, λεηλάτησε τις υπεραξίες και την τεχνογνωσία του στη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Τα στελέχη κόμματος και κυβέρνησης, ως μέτοχοι με μετοχές κοινές ή προνομιούχες, άντλησαν άπληστα όλες τις υπεραξίες που δημιούργησε η κυανή Α.Ε. και ετοιμάζονται να βάλουν χέρι και στο μετοχικό της κεφάλαιο, δηλαδή στον Καραμανλή. Αλλά η χρυσοτόκος όρνιθα έφτασε στα όριά της. Τρεις λύσεις έχει μπροστά της η Α.Ε. Ή να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (το οποίο, όμως, τι ακριβώς σημαίνει; Να παχύνει ο Καραμανλής; Ή μήπως να προσφύγει στο χρηματιστήριο της κάλπης; Και ποιος θα εμπιστευτεί χρήματα σε μια μετοχή σε ελεύθερη πτώση;) Ή να βγει από το χρηματιστήριο, να εξαγοράσει τους μετόχους και να προσφύγει σε τραπεζικό δανεισμό για να εξελιχθεί τελικά σε μονοπρόσωπη ΑΕ, με τον Καραμανλή μοναδικό μέτοχο – one man show. Ή, τέλος να κηρύξει πτώχευση και να περιμένει την κρατικοποίησή της, κατά την προσφιλή μέθοδο του κρατικού καπιταλισμού που ενέσκηψε ως ύστατος νεοφιλελευθερισμός στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Από τις τρεις λύσεις καμιά δεν προσφέρει ασφαλή διέξοδο. Η χθεσινή Κεντρική Επιτροπή της ΝΔ, αν την αντιληφθούμε ως συνέλευση των μετόχων, ουδεμία αύξηση κεφαλαίου επέφερε. Οι τράπεζες δεν είναι ηλίθιες για να δανείσουν μια ζημιογόνο εταιρεία. Και το κράτος κινείται ήδη (χάρη στην αλογοσκούφεια λογιστική), στα όρια της πτώχευσης για να μπορεί να σώσει οποιονδήποτε άλλο πτωχεύοντα.

Ωστόσο, τίποτε στη λειτουργία της Ν.Δ. δεν θυμίζει Ανώνυμη Εταιρεία, αρχές εταιρικής διακυβέρνησης, Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Αν είναι ακριβής η εικόνα που διαμορφώνεται εσχάτως, με τους μισούς υπουργούς να αυξάνουν τα περιουσιακά τους χαρτοφυλάκια ως «σορτάκηδες» της Wall και τους άλλους μισούς να αφρίζουν από φθόνο διότι αντί να βάζουν βγάζουν από την τσέπη, τότε η ΝΔ δεν είναι σε καμία περίπτωση Ομόρρυθμος Εταιρεία (στην οποία δεν ισχύει το άλλος γ…. και άλλος πληρώνει). Θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί Ετερόρρυθμος Εταιρεία, με την έννοια ότι ο Καραμανλής έχει βάλει τα πολλά λεφτά κι όλοι οι άλλοι έχουν εισφέρει ψιλολόγια, άρα ο πρωθυπουργός ως βασικό κεφάλαιο της εταιρείας ευθύνεται απεριόριστα και με όλα τα περιουσιακά του στοιχεία. Αλλά, αν έχω αντιληφθεί καλά, ο Καραμανλής προτίθεται να ανασχηματίσει ή να αναδομήσει οποιονδήποτε άλλο πλην του εαυτού του, άρα δεν επιδεικνύει συμπεριφορά ομορρύθμου εταίρου ετερορρύθμου εταιρείας.

Απομένει η εκδοχή της Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης. Σημειολογικά αυτό ταιριάζει απόλυτα και στη φαιογάλανη διακυβέρνηση και στον Καραμανλή προσωπικά που δεν έχουν ευθύνη για ο,τιδήποτε κακό συμβαίνει σ’ αυτή τη χώρα. Πάντα φταίνε οι άλλοι: το επάρατο ΠΑΣΟΚ, η διεθνής κρίση, οι σατανικές συντεχνίες, οι διεφθαρμένοι κρατικοί λειτουργοί, οι μεταρρυθμιστικές ακαμψίες της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς προς το γράμμα του νόμου πρέπει να αποκλείσουμε κι αυτή την εκδοχή. Ο νόμος απαγορεύει στις ΕΠΕ να ασκούν δραστηριότητες τραπεζικές, ασφαλιστικές, χρηματιστηριακές, διαχείριση χαρτοφυλακίου αξιογράφων, διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων, χρηματοδοτική μίσθωση, πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων και αθλητικές δραστηριότητες. Ένας πρόχειρος απολογισμός της υπερτετραετούς θητείας (από τα ομόλογα μέχρι το Βατοπέδι), όμως, καταδεικνύει ότι τα περισσότερα μέλη της νέας διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων και των κουμπάρων, φίλων τους, των συζύγων τους, των εξ αίματος και εξ αγχιστείας συγγενών τους, των μπατζανάκηδών τους, επιδίδονται κατ’ εξοχήν σ’ αυτές τις απαγορευμένες δραστηριότητες, και σε βαθμό τέτοιο ώστε αποκλείεται να προλαβαίνουν να ασκήσουν και διακυβέρνηση. Πολυτέλειες, τώρα...

Έχουμε, λοιπόν, αποκλείσει όλες τις δυνατές εκδοχές για τη νομική μορφή της εταιρείας στην οποία ο Καραμανλής αποτελεί το κεφάλαιο. Αναρωτιέμαι, όμως, αν η μεϊμαρέκεια έκκληση «μη σπαταλάτε το κεφάλαιο Καραμανλή) περιείχε έναν άλλο φορολογικό υπαινιγμό. Το φορολογικό μας σύστημα, ως γνωστόν, επιτρέπει στους εισοδηματίες να αιτιολογούν φορολογικά μέρος των δαπανών τους με τη λεγόμενη «ανάλωση κεφαλαίου». Αν πήραν, για παράδειγμα, 73 ακίνητα, 152 αυτοκίνητα 4χ4 και καμιά ογδονταριά σκάφη αναψυχής και μπορούν να το δικαιολογήσουν με το «κομπόδεμά» τους, έχει καλώς. Αλλά, πόσο ν’ αντέξει το «κομπόδεμα Καραμανλής»; Σε πόσα ακίνητα και σκάφη αναψυχής αντιστοιχεί; Αν, λοιπόν, οι «λυσσασμένοι για εξουσία» (που έλεγε κι η Φάνη) γαλάζιοι φύλαρχοι το παράκαναν στην «ανάλωση κεφαλαίου», δεν έχουν υποπέσει απλώς σε φοροδιαφυγή, αλλά σε κανονικό ξέπλυμα μαύρου χρήματος (αλλά, πού Ζορμπάς πλέον να τους τσιμπήσει;)

Το πιθανότερο είναι ότι θα μείνουμε με την απορία για το τι είδους εταιρεία είναι η Ν.Δ. Και έχοντας αποκλείσει όλους τους άλλους τύπους, απομένει αυτός της off shore να της ταιριάζει περισσότερο που μπορεί να ιδρυθεί με κεφάλαιο ευτελέστατο κι ας διαχειρίζεται αξίες δισεκατομμυρίων (υποθέτω ότι ο κ. Βουλγαράκης δεν είναι η εξαίρεση). Και τι είδους κεφάλαιο είναι ο Καραμανλής, εν τοιαύτη περιπτώσει; Ένα κεφάλαιο ορφανό, κατασπαταλημένο ή απλώς υπερεκτιμημένο, στα όρια μιας πολιτικής (και αφόρητα ηθικολογικής) φούσκας της οποίας απλώς απολαμβάνουμε τώρα την εκκωφαντική εξαέρωση.
Συμπέρασμα: Κάτω το κεφάλαιο. Έτσι, γενικώς…