Είναι πολλά τα λεφτά, Γιώργο…

Το έλεγε και ο Λαοτσέ. «Αν είσαι δυστυχής γιατί είσαι φτωχός, κάθισε και μέτρα όλα τα υλικά αγαθά που έχεις στο σπιτικό σου. Μέτρα τα ακίνητα και τα κινητά αντικείμενα, υπολόγισε την αξία και του πιο ασήμαντου που διαθέτεις. Αθροισέ τα. Στο τέλος θα εκπλαγείς από το πόσο πλούσιος είσαι!»

«Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».

Το θυμάμαι από παιδί να ακούγεται σε αγιασμούς και αρτοκλασίες, στις οποίες εκουσίως ή ακουσίως παρευρισκόμουν- κυρίως στις δεύτερες, με την προσδοκία για ένα κομμάτι από το ζαχαρωμένο ψωμί που ευλογούσε τελετουργικά ο παπάς. Και μετείχα κι εγώ, εν τη αφελεία μου, στη συλλογική ψευδαίσθηση αυτής της ιδιότυπης ανακατανομής του πλούτου μέσω της πίστης. Δεν μου είχαν πει πάντως όλη την αλήθεια. Ότι, δηλαδή, η υπεσχημένη αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης αφορούσε τη μετά θάνατον ζωή, για την οποία υποθέτω ότι κανείς δεν βιάζεται, όσο πιστός κι αν είναι.

Όταν, μεγαλώνοντας, ατόνησε η επιρροή των χριστιανικών επαγγελιών, τις διαδέχθηκαν άλλου είδους προσδοκίες ανακατανομής του πλούτου, χωρίς της μεσολάβηση Θεού, αλλά με τη μεσολάβηση της επανάστασης, ή – για να μην είμαστε μαξιμαλιστές- της κοινωνικής μεταρρύθμισης. Εκεί, ως γνωστόν, πολλοί φάγαμε τα μούτρα μας- άλλοι στο καταρρεύσαν τείχος του Βερολίνου, άλλοι στο νέο τείχος της παγκοσμιοποίησης κι άλλοι στη βολική αυταπάτη της «αοράτου χειρός της αγοράς» που απονέμει δικαιοσύνη με το δικό της αιματηρό τρόπο. Το αποτέλεσμα, ως γνωστόν, είναι ανάλογο με εκείνο της χριστιανικής επαγγελίας: πράγματι, κάποιοι πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν ελέω ανταγωνισμού, αλλά το αντίστροφο δεν συνέβη. Απλώς έγινε μια τράμπα. Στη θέση των παλιών αστών, οι νεόπλουτοι. Αλλά οι εκζητούντες τον Κύριον- τον όποιον Κύριο- ακόμη ζητούν το λογαριασμό. Ρωτήστε και τους κοψοχέρηδες νεοεπενδυτές του 1999.

Αφού λοιπόν η ανακατανομή του πλούτου αναδεικνύεται-προς το παρόν- σε αδύνατη επαγγελία, τόσο μέσω καπιταλισμού της αγοράς όσο και μέσω σοσιαλισμού του κράτους, ήταν λογικό σε δεύτερο χρόνο να κερδίσει έδαφος το επόμενο επιχείρημα, κυρίαρχο πλέον στον πολιτικό λόγο των κομμάτων εξουσίας: γιατί να πονοκεφαλιάζουμε στη φενάκη της κατανομής της πίτας- που αποδείχτηκε σαν τον τετραγωνισμό του κύκλου- αφού μπορούμε να μεγαλώσουμε την πίτα για όλους; Πόσες φορές το έχετε ακούσει; Χιλιάδες.

Ε, λοιπόν, είμαστε ενώπιον αυτής της ιστορικής ευκαιρίας. Να μεγαλώσουμε την πίτα για όλους, απ’ τη μια μέρα στην άλλη. Με μια μονοκοντυλιά. Δεν χρειάζεται να παρεμβληθεί ούτε το ρίσκο του χρηματιστηρίου, ούτε ένας ολυμπιακός όλεθρος, ούτε καν η αύξηση της παραγωγικότητάς μας. Χρειάζεται απλώς να μετρήσουμε σωστά τα λεφτά που έχουμε στην τσέπη μας. Διότι η οικονομία είναι πρωτίστως ζήτημα ψυχολογίας. Αν μετρήσουμε τα λεφτά σωστά και ανακαλύψουμε ότι είναι περισσότερα από όσα νομίζαμε ότι έχουμε, αυτομάτως θα αισθανθούμε πλουσιότεροι. Ετσι δεν είναι Γιώργο;

Το έλεγε και ο Λαοτσέ, στο «ευαγγέλιο» του Ταοϊσμού: «Αν είσαι δυστυχής γιατί είσαι φτωχός, κάθισε και μέτρα όλα τα υλικά αγαθά που έχεις στο σπιτικό σου. Μέτρα τα ακίνητα και τα κινητά αντικείμενα που έχεις στην κατοχή σου, υπολόγισε την αξία και του πιο ασήμαντου αντικειμένου που διαθέτεις. Αθροισέ τα. Στο τέλος θα εκπλαγείς από το πόσο πλούσιος είσαι!»

Δεν ξέρω αν ο κ. Αλογοσκούφης έχει ασπαστεί τον Ταοϊσμό, αλλά η αναθεώρηση του ΑΕΠ ανταποκρίνεται πλήρως σ’ αυτή την αρχαία ανατολική φιλοσοφία. Το πρόβλημά μας δεν είναι πως δεν είμαστε ένα πλούσιο έθνος, αλλά ότι δεν γνωρίζουμε πόσο πλούσιο έθνος είμαστε. Προσυπογράφω, και ταυτοχρόνως απορρίπτω όλα τα φθηνά ευφυολογήματα περί της συμβολής της πορνείας στην οικονομική μας μεγέθυνση, που άλλωστε είναι άνευ ηθικού βάρους, αφού κάθε μισθωτή εργασία είναι εκπόρνευση. Επομένως δεν είναι διόλου απίθανο η μισθωτή εργασία εν συνόλω να συνέβαλε στην αύξηση του εγχωρίου πλούτου κατά 25%.

Αλλωστε, ο πλούτος κάθε έθνους αυξάνεται με ιδιαίτερο τρόπο. Οι Ελβετοί πλούτισαν από ρολόγια, σοκολάτες και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Οι Αγγλοι από δουλεμπόριο και πειρατεία. Οι Γάλλοι από τη λεηλασία των πολιτισμών και τη διακίνηση των ιδεών. Οι Σκανδιναβοί από το θέατρο και τα κινητά τηλέφωνα. Οι Γερμανοί από τη φιλοσοφία και το κοινωνικό κράτος. Οι Αμερικανοί από τους πολέμους που παρακολούθησαν εξ αποστάσεως και από αυτούς που προκάλεσαν στη συνέχεια. Καθένας με τον τρόπο του.

Εμείς; Από τι μπορεί να πλουτίσαμε κατά 25%, εν μια νυκτί; Μήπως από τις τσακώνικες μελιτζάνες; Τα αγγουράκια Κρήτης; Το τσίπουρο; Το ούζο, τη φέτα, το γάλα; Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι τους; Τι λέω τώρα; Ξέχασα ότι ζούμε στην εποχή της αποϋλοποιημένης οικονομίας. Μπορεί η Κίνα, για παράδειγμα, να είναι το εργοστάσιο του κόσμου, αλλά οι υπεραξίες που εκεί δημιουργούνται να γίνονται λογιστικές αξίες στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού. Κι αν αυτό είναι εφικτό στο χώρο, γιατί να μην είναι δυνατό και στο χρόνο. Εμείς, προφανώς, υλοποιούμε τις υπεραξίες της ιστορίας που μας αναλογούν. Μετατρέπουμε σε εθνικό πλούτο το χαμένο κοπιράιτ του Ομήρου, του Αισχύλου, του Αριστοφάνη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, των χιλιάδων ελληνικών λέξεων που βρίσκονται στο DNA όλων των γλωσσών και πολιτισμών του πλανήτη. Αν μια αμερικανική μετοχή –τούρμπο και τα μερίσματα που της αναλογούν ενσωματώνει ένα ποσοστό αέρα κοπανιστού που μετρά και παραμετρά στο αμερικανικό ΑΕΠ, γιατί να μην ενσωματώσουμε κι εμείς στο ελληνικό ΑΕΠ το χαμένο χρόνο, το λεηλατημένο πολιτισμό του οποίου είμαστε κληρονόμοι;

Ούτως ή άλλως, για χιλιάδες χρόνια, έθνη και κοινωνίες υπήρξαν πλούσια ή φτωχά χωρίς να έχουν ιδέα πόσο ήταν το ΑΕΠ τους. Υπόθεση μερικών δεκαετιών είναι αυτό το κατά συνθήκην ψεύδος, που ενσωματώνει ένα ποσοστό «αθώας απάτης», που θα ‘λεγε κι ο Γκαλμπρέιθ. Απάτης, γιατί στην πραγματικότητα η πιο εξελιγμένη στατιστική μέθοδος, στην πιο «λευκή» οικονομία του κόσμου, είναι αδύνατο να προσεγγίσει το πραγματικό της μέγεθος χωρίς ένα ποσοστό «αέρα» (δηλαδή, παραοικονομίας). Και αθώας, γιατί την κάνουν όλοι και άρα, ένοχος ένοχον ου ποιεί.

Αφού, λοιπόν, η φαντασιακή θέσμιση της οικονομίας έχει τη σφραγίδα της νομιμότητας και την πιστοποίηση όλων των διεθνών οργανισμών (του ΟΟΣΑ, του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Eurostat και όλων των χρυσοπληρωμένων ειδικών που βγάζουν το παντεσπάνι τους από τη διακίνηση του κατά συνθήκην ψεύδους), γιατί και ο Γ. Αλογοσκούφης να μην αποφασίσει ότι η Ελλάδα είναι πλουσιότερη από όσο νομίζαμε;

Δικαίωμά του. Αλλά υπό έναν όρο. Να αναγνωρίσει και αυτός στον κάθε Ελληνα να αποφασίζει το πόσο πλούσιος ή πόσο φτωχός θέλει ΝΑ ΔΗΛΩΝΕΙ ότι είναι. Να έχει δικαίωμα και κάθε φορολογούμενος στην ποσόστωση απάτης που μας αναλογεί ως έθνος. Να μην είναι καταδικασμένος στην ειλικρίνεια. Αυτό είναι ένα δίκαιο κοινωνικό συμβόλαιο.

Αυτό, βέβαια, ενέχει έναν κίνδυνο. Να εξελιχθούμε σε ένα πάμπλουτο έθνος, που αποτελείται από πάμφτωχους πολίτες. Και ποιος θα πληρώσει τα «κερατιάτικα» της ευρωστατιστικής παρθενίας; Αλλά τι σημασία έχει; Το θέμα είναι να μεγαλώνει η πίτα, έτσι δεν είναι; Η μοιρασιά είναι υπόθεση της αποϋλοποιημένης (παρα)οικονομίας. Όπως στους Χριστιανούς, ο πλούτος των πιστών είναι υπόθεση της αποϋλοποιημένης, μετά θάνατον ζωής.

Κοίταξε να δεις…Πάλι στη μεταφυσική καταλήξαμε…

ΚΙΜΠΙ

Kibi2g@yahoo.gr